مسئولیت‌پذیری و همکاری جهانی در مقابله با کرونا

پیروز حناچی _ شهردارتهران

در ابتدا لازم است به همه شهرداران کلانشهرهای جهان به‌خصوص آنها که این روزها درگیر مبارزه با بحران کرونا هستند، سلام کنم و برای شهروندان شهرهایشان آرزوی سلامتی و برای همگان آرزوی موفقیت در مبارزه با کرونا و شکست این بیماری را داشته باشم.
در جهان امروز بحران‌ها به سرعت جهانی می‌شوند. در چنین جهانی سرنوشت هیچ ملتی از دیگران به کلی جدا نیست. شیوع سریع بیماری کرونا در کشورهای مختلف، صدمه‌های وارد شده به سلامت و امنیت روانی انسان‌ها و همچنین ضررهای وارد شده به اقتصاد جهانی نشان می‌دهد که کشورهای مختلف نمی‌توانند نسبت به «بحران» در یک نقطه خاص از جهان بی‌تفاوت باشند. زندگی در جهانی با «بحران‌های جهانی شده» نیازمند تجدیدنظر در الگوهای حکمرانی ملی و بازاندیشی در نسبت امر ملی با امر جهانی است. جهان برای مدیریت بحران‌های جهانی شده‌ای مانند بیماری‌های مسری، تهدیدات زیست‌محیطی، سلاح‌های کشتار جمعی، مسئله مهاجرت، اشکال متنوع تروریسم، نژادپرستی و ملی‌گرایی افراطی و مسائلی از این دست، نیازمند تغییر الگوی سیاست‌ورزی در سطح بین‌الملل و «مسئولیت‌پذیری جهانی» است؛ این در حالی است که مطابق گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول در سال 2017، 10درصد از کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، 50درصد ثروت را در کشورهای عضو این سازمان در اختیار دارند، امکانات آموزشی، بهداشتی و درمانی توزیعی به‌شدت نابرابر در سطح جهانی دارند و بسیاری از کشورها از معضلات مربوط به توسعه‌نیافتگی رنج می‌برند. فقر و توسعه‌نیافتگی و فقدان آموزش و بهداشت، برابر با ناتوانی بیشتر در مقابله با بحران‌هاست و ما نمی‌توانیم سهم سیاست‌های جهانی در تداوم فقر و توسعه‌نیافتگی در بسیاری از کشورها را نادیده بگیریم.
 برای نمونه ایران، امروز در حالی با بحران کرونا روبه‌روست که تحت شدیدترین تحریم‌های ناعادلانه اقتصادی به سر می‌برد. کشورهای مختلف و شرکت‌های مختلف تجاری از مبادله با ایران سر باز می‌زنند؛ به همین دلیل توانمندی کشور برای تهیه زیرساخت‌های بهداشتی، درمانی و بیمارستانی لازم برای مبارزه با این بیماری کاهش یافته است.

با همه اینها ما روزانه در تهران با جمعیتی بیش از 8 ونیم میلیون نفر، بیش از 1500واگن مترو و 5 هزار اتوبوس و 60هزار تاکسی را مستقیم و غیرمستقیم ضدعفونی می‌کنیم. بیش از 200گروه از مأموران ما در آتش‌نشانی و سازمان خدمات شهری شهرداری معابر و اماکن عمومی را ضدعفونی می‌کنند. بیش از 50سوله بحران هر یک با 70تخت بیمارستانی برای مراقبت از بیماران به‌دست شهرداری در حال تجهیز است. در 20گرمخانه از بی‌خانمان‌ها در برابر کرونا حفاظت می‌کنیم. به کمک تبلیغات و گفت‌وگو با مردم تا 60درصد از میزان تردد در شهر کاسته‌ایم، بیش از 500 مکان فرهنگی، ۹۰۰ مکان ورزشی و 42بازار را در آستانه سال نو که روزهایی مهم برای مردم ماست، در سطح شهر تعطیل کرده‌ایم و در مقابل از طریق ۲۵۰ فروشگاه و بازار در سطح شهر، نیازهای اولیه خوراکی و بهداشتی زندگی شهروندان را تامین می‌کنیم. تفکیک زباله را ممنوع کرده‌ایم. روزانه بیش از ۲۰۰۰تن زباله بیشتری در تهران جمع‌آوری کرده و مطابق ضوابط بهداشتی همه آنها را در مکانی جداگانه دفن می‌کنیم. کادر پزشکی و درمانی متخصص و دلسوز ما با تمام قوا در میدان حضور دارند تا بحران کرونا را با سرعت هر چه بیشتر مهار کنند. با این همه ما مدیران ایرانی، با تمام وجود تأثیرات منفی تحریم‌ها و بی‌عدالتی‌هایی را که به‌مدت چند دهه مردم ایران را هدف قرار داده و بر سر راه توسعه کشور موانع متعددی ایجاد کرده‌، حس می‌کنیم. امکانات ما برای تهیه نیازهای دارویی و بهداشتی و درمانی محدود شده است. 

چنین مواجهه‌ای با ایران همچنان ذیل سیاست‌هایی صورت می‌گیرد که در آن نه حتی منافع ملی، که منافع انتخاباتی یک جریان مشخص در آمریکا را بر «مسئولیت‌پذیری جهانی» ترجیح داده است. امروز ما برای غلبه بر «بحران‌های جهانی شده» نیازمند سیاستمدارانی هستیم که متوجه باشند تامین منافع ملی جز از مسیر «مسئولیت‌پذیری جهانی» میسر نیست. امروزه شهرها از فقدان چنین مسئولیت‌پذیری جهانی، بیشترین ضربات را متحمل شده‌اند. مدیران شهری در اکثر شهرهای جهان، به‌عنوان نزدیک‌ترین نمایندگان سیاسی به بدنه جامعه و دمکراسی، می‌توانند با سیاستگذاری‌های مشترک و قاطع، مرزهای سازنده بی‌عدالتی و نابرابری را پشت سر گذاشته و نقشی مهم در مطالبه و نهادینه‌سازی‌ ایده «مسئولیت‌پذیری جهانی» ایفا کنند. آنها می‌توانند پیشگام اتحاد برای «مسئولیت‌پذیری جهانی» باشند. شهرداری تهران دست یاری به سوی همه شهرداران کلانشهرهای جهان دراز می‌کند و خود نیز به نوبه‌خود آمادگی دارد هر نوع همکاری لازم برای حرکت در چنین مسیری را در برنامه خود قرار دهد. شاید کرونا، زمینه‌ای برای تغییری تاریخی در مدیریت کلان در دنیایی باشد که بحران‌ها در آن جهانی‌ شده‌اند.