یادداشت
قطار بدون ریل محیط‌زیست
حجت میان‌آبادی- پژوهشگر سیاستگذاری آب و محیط‌زیست
واکاوی سیاست‌های محیط‌زیستی کشور نشان می‌دهد سیاستگذاران و مدیران این حوزه مصداق سازندگان بناهای بدون طرح و نقشه هستند که دیوارهایشان را بدون طرح مشخص می‌چینند و تصور می‌کنند مشغول ساختن یک بنای مقاوم هستند. تناقض در سیاستگذاری ها، رفتار و گفتار بسیاری از مدیران و مسئولان محیط زیست کشور در دوران قبول مسئولیت نیز بیانگر ضعف جدی آنها در مدیریت محیط زیست کشور است. یکی از مصائب محیط‌زیست کشور، نداشتن سیاستگذاری مناسب و نقشه راه است. سیاستگذاری، مدیریت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست در کشور همچون لوکوموتیو و قطار بدون ریل است که هر فرد بر مسند لوکوموتیوران و صندلی ریاست بر آن می‌نشیند، براساس دیدگاه‌ها، تفکرات و باورهای شخصی خود تصمیم می‌‌گیرد که این قطار بدون ریل به کدام سو حرکت کند.
سیاستگذاری در حوزه محیط زیست در ایران به‌صورت عام و خاص دارای دو مرحله است. نخست، اتخاذ تصمیم مناسب و دیگر، اجرای تصمیمات به دقیق‌ترین و صحیح ترین شکل ممکن. متأسفانه آسیب ها و چالش جدی در حوزه سیاستگذاری در کشور، آن است که سیاستگذاری به غلط، تنها محدود به مرحله طراحی و تصمیم‌گیری شده است. درحالی‌که اجرای مناسب سیاست‌های طراحی و تصویب شده و نظارت بر حسن اجرای آنها، تنها یکی از مراحل بسیار مهم در فرآیند سیاستگذاری است.
بیش از 4 سال از تصویب و ابلاغ سیاست‌های کلی محیط‌زیست کشور توسط مقام معظم رهبری می‌گذرد و شواهد امر نشان می‌دهد سازمان‌ها و نهادهای متولی، عملکرد مناسبی در راستای تحقق این سیاست‌ها نداشته و یا گزارش آنها را ارائه نکرده‌اند. اکنون پس از حدود 50 ماه از ابلاغ سیاست‌های کلی محیط‌زیست، ضروری است که مجمع تشخیص مصلحت نظام یا دبیرخانه آن مجمع در راستای انجام وظایف مغفول مانده خود، گزارشی از روند اجرایی شدن سیاست‌های محیط زیستی به جامعه ارائه کند تا مشخص شود سیاست‌های بالادستی تهیه و ابلاغ شده در بخش محیط زیست کشور تا چه میزان اجرایی شده و چالش‌ها و موانع عدم اجرای آنها چه بوده است؟
شایسته است که جامعه علمی، دانشگاهی، فعال، غیردولتی و سیاستگذار کشور نیز بیش از آنکه نگران لوکوموتیوران و تکنولوژی لوکوموتیو محیط زیست ایران باشند که البته در جای خود بسیار مهم است؛ نگران مسیرهای بدون ریل لوکوموتیو محیط‌زیست کشور و چالش‌ها و ضرورت‌های سیاستگذاری در این بخش باشند.
در همینه زمینه :