عبور بورس از شبح کرونا

بهزاد رنجبر- خبر‌نگار

 به‌نظر می‌رسد دیوار هراس از شبح کرونا در بازار سهام فرو ریخته است. با وجود واکنش سنگین بورس به شیوع ویروس کرونا در روز شنبه که به سقوط 3.5درصدی بورس و افت 18هزار واحدی شاخص منجر شد، بورس تهران در روز‌های یکشنبه و دوشنبه با دو صعود انفجاری در مجموع 4.5درصد رشد کرد. بازار‌های جهانی واکنش سنگینی به شیوع کرونا نشان داده‌اند دریک هفته گذشته صدها میلیارد دلار از ارزش بورس‌های جهان کاسته شده است.
به گزارش همشهری، روند صعودی بورس از سر گرفته شده، ‌طوری که در مبادلات روز یکشنبه شاخص کل بورس تهران 9هزار واحد و در مبادلات دیروز 13هزارو 700واحد رشد کرد.. همه اینها در حالی است که از ابتدای هفته ابلاغ چند دستورالعمل جدید شائبه تازه‌ای را ایجاد کرده بود و برخی فعالان بازار سهام برآورد می‌کردند که این دستورالعمل‌ها می‌تواند زمینه کاهش شاخص بورس را فراهم کند. ابلاغیه نخست برگزاری آزمون و فعال شدن کد سهامداری افراد تازه وارد به‌مدت یک‌ماه و دستورالعمل دوم تعیین حجم مبنا برای انجام معاملات در فرابورس بود. با این حال بازار سهام تحت‌تأثیر افزایش تقاضا به‌دلیل رشد نقدینگی در بورس واکنشی به این رویداد‌ها نشان نداد و همچنان به مسیر رشدش ادامه داد. تحلیلگران بر این باورند که افزایش ورود نقدینگی به بورس، شدت تقاضا را افزایش داده و این فشار تقاضا همان موضوعی است که موجب شده بازار سهام به عوامل بنیادین ازجمله شیوع کرونا فقط یک روز واکنش نشان دهد.به باور تحلیلگران علت هجوم نقدینگی به بورس این است که سایر بازار‌های موازی در رکود به‌سرمی‌برند و چشم‌انداز تورمی مردم را به سمت سرمایه‌گذاری در بورس سوق داده درحالی‌که شاخص‌های بازار سهام از آسیا گرفته تا اروپا وآمریکا از یک هفته پیش تحت‌تأثیر شیوع کرونا با نزول‌های سنگینی مواجه شده‌اند، ‌طوری که شاخص داو جونز در واکنش به این رویداد ظرف چند روز اخیر 12درصد کاهش یافت.

دلایل رشد
حافظ عزیزی کارشناس بازار سرمایه در این‌باره دلایل رشد بورس در دو روز گذشته گفت: به مدد حضور قوی و حداکثری سرمایه‌گذاران در بورس، شاهد آن بودیم که بازار توانست حتی از غول بزرگی چون کرونا هم عبور کند و به رشدش ادامه دهد.
مجتبی افشاری دیگر کارشناس بازار سرمایه هم درباره علت رشد بازار سهام در مبادلات روز‌های یکشنبه و دوشنبه گفت:بازار سرمایه در سال ۹۸ شاهد رشد چشمگیری، ناشی از انتظارات تورمی، افزایش نرخ ارز و رشد نقدینگی بود، همچنین محدودیت در بازارهای رقیب بازار سرمایه مانند بازار دلار و همچنین رکود بازار مسکن و مستغلات موجب روانه شدن نقدینگی به بازار سرمایه بوده؛ به‌طوری که بازده بازار سرمایه نسبت به تمام بازارهای موازی، بالاترین سطح را تجربه کرده است.
او با بیان اینکه ورود ابزار جدید معاملات مانند فروش تعهدی و ایجاد بازاری دوطرفه می‌تواند بازار را به تعادل برساند اضافه کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سهامداران حقوقی با استفاده از این ابزارها و مشارکت آنها در جذب سرمایه‌گذاری، همچنین مدیریت منابع و روانه کردن آن به سمت بازار سرمایه با کمک نهادهای مالی می‌توانند نقش مهمی را در تعادل بازار ایفا کنند. افشاری درباره نقش ابزارهای تازه در رشد بازارسرمایه گفت:در شرایط کنونی، عمق کم بازار سرمایه، کمبود ابزارهای متنوع سرمایه‌گذاری و یک‌طرفه بودن بازار موجب شده تأثیر فشار تقاضا بر شاخص و بازده آن اثرگذار شود و فرصت اصلاح به بازار داده نشود. از این‌رو، ایجاد ابزارهای جدید و تسهیل معاملات آنها، مانند اختیار معاملات سهام و آتی سبد سهام، می‌تواند برای افزایش عمق بازار فرصتی مناسب ایجاد کند. 

اثر افزایش قیمت دلار
یک کارشناس دیگر بازار سرمایه هم با اشاره به رشد قیمت دلار، درباره چشم‌انداز پیش روی بازار سرمایه گفت: تعداد زیادی از شرکت‌های بورس صادرات محورند و این موضوع بازار سرمایه را به نرخ ارز وابسته کرده، بنابراین رشد دوباره نرخ ارز حاکی از صعود بورس در سال آینده است.
پژمان کیا افزود: از آنجا که ۷۰ درصد شرکت‌های بورس یا صادرات محور هستند یا بر مبنای نرخ دلار فعالیت دارند، بازار سرمایه نسبت به نوسان نرخ ارز به‌شدت واکنش نشان می‌دهد، بنابراین رشد دوباره قیمت ارز از روند صعودی بازار در سال آینده حکایت دارد. 
کیا سال۹۸ را سالی پر رخداد برای اقتصاد توصیف کرد و گفت: بازار سرمایه در سال‌جاری با ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک زیادی روبه‌رو شد، برخی اتفاقات مانند پوشش ریسک و میزان سودهی شرکت‌ها، مختص به بورس بود و برخی دیگر اتفاقات بین‌المللی تأثیر‌گذار بر بورس بود، اما عاملی که بازار را سرپا نگه داشته و به هر حال روند صعودی را ادامه‌دار کرده، تزریق پول جدید است.این تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه ارزش معاملات روزانه به بیش از ۴ هزار میلیارد تومان رسیده تأکید کرد: ورود پول‌های جدید به بازار سرمایه اتفاق ارزشمندی است و قطعا سازمان بورس برنامه‌هایی برای حفظ این میزان سرمایه‌دارد؛ زیرا اگر رفتارهای هیجانی سهامداران منجر به خروج پول از بازار شود، بازگشت دوباره آن زمان زیادی نیاز دارد.

  شاخص کل بورس تهران در مبادلات دیروز با 13هزارو 745واحد افزایش معادل 2.7درصد رشد کرد
  شاخص کل بورس تهران ظرف 2روز 4.5درصد رشدکرد

آنچه پیش روی بورس است
اکنون این پرسش مطرح است که آیا روند رو به رشد بورس همچنان ادامه خواهد یافت. سینا سلیمانی تحلیلگر بازارهای مالی به این پرسش اینگونه پاسخ داد: بازار سهام از نظر ارزش همچنان جای رشد بسیاری دارد.
او با بیان اینکه سود خالص شرکت‌های بورس در حال افزایش است تأکید کرد: برآورد‌ها از سود خالص بازار سرمایه نشان می‌دهد سود شرکت‌های بورس در سال 1398به 220 تا 250هزار میلیارد تومان خواهد رسید و این مقدار سود می‌تواند در سال1399 تا 350هزار میلیارد تومان افزایش یابد.
او افزود: همچنین برآورد می‌شود با تداوم عرضه اولیه، سود خالص شرکت‌های بورس در سال بعد تا 400هزار میلیارد تومان افزایش یابد و این موضوع می‌تواند موتور محرکی برای رشد بورس باشد و این رقم معادل شاخص 710هزار واحدی است. او افزود: بنابراین می‌توان گفت بازار سهام همچنان به رشد ادامه خواهد داد و فقط باید با نگاه تحلیلی بازار سهام را ارزیابی و از نوسان‌های کوتاه‌مدت و هیجانات بازار صرف‌نظر کرد.