مرگبارترین فوران آتشفشانی سال 2019
بیشترین فورانهای آتشفشانی جهان در کدام کشورها رخ دادند؟
فورانهای آتشفشانی هر اندازه از دور زیبا و خیرهکننده بهنظر میآیند، از فاصله نزدیک، میتوانند مرگبار و وحشتآور باشند. بهویژه با آگاهی از این موضوع که امروزه بیش از 800میلیون انسان در فاصله 100کیلومتری یک آتشفشان فعال زندگی میکنند. همچنین محققان هر آتشفشانی را که طی 10هزارسال گذشته فوران داشتهاند را در فهرست آتشفشانهای فعال دستهبندی میکنند. از میان حدود 1500 آتشفشان فعال سیاره زمین، سالانه حدود 50 آتشفشان فوران کرده و حجم زیادی بخار، خاکستر، گازهای سمی و گدازه به بیرون پرتاب میکنند. فوران آتشفشان فرایندی غیرقابل پیشگیری است که تنها راه نجات از آن تخلیه مناطق مسکونی نزدیک به منطقه خطر آتشفشانی است. اما هراز چند گاهی، با وجود امکان پیشبینی نسبتا دقیق فورانهای آتشفشانی، تعدادی از ساکنین مناطق نزدیک به آتشفشانهای فعال جان خود را از دست میدهند. برای مثال در آخرین روزهای سال2019 فوران آتشفشان جزایر وایتنیوزیلند 26کشته بهجا گذاشت. یا در فوران سال 2018 آتشفشان فوگو در گواتمالا بیش از 190نفر جان دادند و صدها نفر مفقود شدند. این فوران مرگبارترین فوران آتشفشانی در آمریکای مرکزی طی چندین دهه گذشته بوده است.
فاجعهبارترین فورانهای آتشفشانی تاریخ زمین فوران آتشفشانهای سامباوا در اندونزی در سال1815 میلادی و آتشفشان کاراکاتائو در تنگه سوندا در سال1883 هستند که در نخستین رویداد بیش از 11هزار نفر و در رویداد دوم حدود 36هزار نفر جان خود را از دست دادند. با اینهمه لزوما تمامی فورانها به اندازهای بزرگ و فراگیر نیستند که زندگی ساکنان اطراف خود را به خطر بیندازند. براساس آمار پایگاه آماری آتشفشانهای مؤسسه پژوهشی اسمیتسونیان- که تنها آمار آتشفشانهای روی زمین و نه آتشفشانهای دریایی را ثبت میکند- در سال2019 تقریبا 73فوران آتشفشانی تأیید شده در 70قله آتشفشانی به ثبت رسیدهاست که 28مورد آنها فورانهایی جدید بودهاند، به این معنی که در سال2019 آغاز شدهاند. مابقی فورانهای ثبت شده از قبل آغاز شده و در سال2019 نیز ادامه یافتهاند.
اصلیترین و بزرگترین فورانهای آتشفشانی سال2019 به آتشفشانهای استرومبولی در ایتالیا، ریاکوک در روسیه، اولاوان در پاپوآ گینهنو، شیولوچ در روسیه و وایتآیلند در نیوزیلند تعلق داشتهاند. در فوران استرومبولی یک نفر جان خود را از دست داد و چندین نفر مجروح شدند و فوران وایتآیلند، 26 کشته و چندین مفقود و مجروح بهجا گذاشت. دیگر فورانهای مهم سال2019 در آتشفشانهای آناک کاراکاتائو در اندونزی، رونتادور در اکوادور، اتنا در ایتالیا، ویلاریکا در شیلی، پیتون دلافورنا در جزیره رنیون و پوپوکاتپتل در مکزیک رخ دادهاند.
براساس گزارش پایگاه آماری آتشفشانهای مؤسسه پژوهشی اسمیتسونیان، آتشفشان سینابانگ در اندونزی فعالیتهای آتشفشانی سال2019 را درماه فوریه آغاز کرد و فوران آن برای 3 روز ادامه داشت. پس از آن آتشفشانها در کشورهای کاستاریکا، روسیه، فرانسه، نیکاراگوئه، اکوادور، ژاپن، مکزیک، ایالاتمتحده آمریکا، پرو، پاپوآ گینهنو، کلمبیا، شیلی،آرژانتین، تونگا و نیوزیلند فوران کردهاند. مجموع قربانیان این فورانها 33نفر بودهاست.
بیشترین دفعات فوران آتشفشان در کشور روسیه رخ داده است. آتشفشانهای کاریمسکی، قله ساریچو و ریاکوک هرکدام یکبار و آتشفشان کلیوچوسکوی دوبار در سال2019 فوران کردهاند. درمجموع روسیه 5فوران آتشفشانی را تجربه کردهاست. پس از آن منطقه آلاسکا، در ایالات متحده آمریکا با چهار بار فوران بیشترین تعداد فورانهای آتشفشانی را داشتهاست و کوههای سیتکین و شیشالدین یکبار و سمیسوپوچنوی دو بار در این منطقه فوران داشتهاند. ژاپن نیز با چهار فوران در کنار آمریکا ایستاده است و پس از آن اندونزی با سه فوران و کوه پیتون دلا فورنا در فرانسه و قلههای اتنا و استرومبولی در ایتالیا با دوبار فوران در رتبههای بعدی قرار گرفتهاند. سهم مابقی کشورهایی که در سال2019 فوران آتشفشانی داشتهاند، تنها یک مورد بوده است.
تنها فورانهای آتشفشانی منجر به فوت در جهان، جز فوران آتشفشان جزایر وایت آیلند در نیوزیلند و استرومبولی در ایتالیا، در کشورهای ژاپن، تونگا، روسیه و اندونزی بودهاند. فوران تنگر کالدرا در اندونزی 2کشته، فوران قله ساریچو در روسیه 2کشته، لاتیکی در تونگا یک کشته و فوران نیشینوشیما در ژاپن یک کشته به جا گذاشتند. همچنین فوران ناگهانی آتشفشان جزایر وایت آیلند در نیوزیلند بهدلیل حضور توریستها در منطقه و بیخبری آنها از خطری که تهدیدشان میکرد، آمار قربانیان این رویداد طبیعی را افزایش داد، تا حدی که زمینشناسان این فوران را بدترین سناریوی آتشفشانی سال2019 توصیف کردهاند.
روسیه؛ قطب آتشفشانی
بیشترین دفعات فوران آتشفشان در کشور روسیه رخ داده است. آتشفشانهای کاریمسکی، قله ساریچو و ریاکوک هرکدام یکبار و آتشفشان کلیوچوسکوی دوبار در سال2019 فوران کردهاند