حال روزنامهها و نشریات چندان خوب نیست، قبول. اما هنوز در این وانفسای مطبوعاتی، روزنامهها با احتضار و بیمیلی فاصله دارند. خوشایند است که هنوز تیترها وعناوین روی جلد جراید به صف شده مقابل کیوسکها، توسط عدهای از عابران هر چند شتابزده، اما به هر روی واکاوی و حلاجی میشود و همین موضوع اصحاب مطبوعات را شگفتزده میکند. شهروندانی که همچنان با همه گرفتاریهای اقتصادی و... تاریخ انتشار ویژهنامههای نوروزی روزنامهها را از برهستند و تغییرات ریز و درشت آن را بهخاطر میآورند. کیوسکهای روزنامهفروشی، پاتوق چندی از مخاطبان صاحبنظر بیتریبون است که دستپخت اهالی قلم را دنبال و مزمزه میکنند. این گزارشی است که روز گذشته به بهانه انتشار«نوروزنامه» روزنامه همشهری در 72 صفحه از تعدادی از کیوسکهای روزنامه فروشی و مخاطبان روزنامهخوان گرفته شده است.
میداند که ویژهنامه پایان سال همشهری، امروز منتشر شده است؛ برخلاف برخی از همکارانش که روزنامهها را اصلا ورق نمیزنند. «همشهری تمام شد.» از میان نمونه 6تایی، تنها کیوسکی که ساعت 3بعد ازظهر روزنامه ندارد کیوسک روبهروی ایستگاه پارکوی است که صاحبش میداند امروز «نوروزنامه» در دل روزنامه بوده است؛ «روزانه است دیگر، بستگی دارد؛ سهم مان یک روز 100، یک روز 80نسخه و روزهایی هم مثل امروز 150نسخه است. به نسبت روزانه بین 10تا 15درصد مرجوعی دارم، گاهی هم ندارم. مثل امروز.»
مرد پا به سن گذاشتهای در یک قدمیمان با بادِ مغرور و سمجی که میخواهد صفحات روزنامه را از چنگش درآورد کلنجار میرود. میگوید اگر فروشنده نمیگفت، ویژهنامه را از دست میداد: «هر سال به شکل مجله و کتاب چاپ میشد اما امسال مثل صفحات روزنامه است، باید محتوایش را دید که چقدر فرق کرده است، من هر سال ویژهنامهها را دنبال میکنم.»
نزدیک به 2کیلومتر پایینتر، اتاقک فلزی دیگری از زمین بالا آمده، چند نفر مقابلش در میان حلقههای دود سیگارشان با وسواس محو تیترهای روزنامهها هستند. صاحب کیوسک بیخبر از همهچیز میپرسد: «مگر ویژهنامه امروز چاپ شده؟» از داخل کیوسک خیز برمیدارد، فشار کشداری به گردنش میدهد تا بتواند سرک بکشد و از آنجا جلد روزنامه همشهری را بخواند: «نوشته روزنامه 72صفحهای. بالایش هم نوروزنامه. متوجه نشدم، این آخر سال سر ما هم شلوغتر میشود و همین باعث شد که متوجه نشوم.» از 100نسخه سهمیه گرفته امروزش، ساعت نزدیک به 3و نیم بعدازظهر است تنها 22نسخهاش باقی مانده است.
آنطرف روی یکی از نیمکتهای توی پیادهروی خیابان ولیعصر، 2مرد؛ یکی جوان و دیگری بازنشسته، همشهری میخوانند. مرد بازنشسته میگوید: «میانگین نیمی از ویژهنامه را خواندهام. رنگ و بوی همشهری کلا مردمیتر شده است، اما بهنظرم ویژهنامه از روند قبلی کمی خارج شده و موضوعات متنوعتر شده است، مطالب سیاسی و اقتصادی هم در بخشها زیاد بود. اما با این حال بدم نیامده و از این سبک و سیاق تازه استقبال میکنم.» در این بین مرد جوان هم میگوید: «راستش صبح به هوای نیازمندیها روزنامه را خریدم ولی بخشهای مختلف و متنوع ویژهنامه وسوسهام کرد و نشستم چند صفحه خواندم. بعضیهایش خوب بود و جاهایی هم تیترها و متن کمی قلمبه سلمبه بودند که به سواد من نمیکشید. من یک دیپلم ردیام هرجایی رو که معنیاش را نمیفهمم میروم صفحه بعدی.»
در بلوار میرداماد هم چند مخاطب که روزنامه را خریدهاند و روی میز دفترشان، نسخهای از همشهری دیده میشود، ویژهنامه را ورق زدهاند و حتی تیتر برخی از گزارشها، مصاحبهها و مقالات و یادداشتهایی را به زبان میآورند که از مطالعه آن خوششان آمده است. یک زن کارمند 46ساله میگوید:« من روزنامهها را دنبال میکنم؛ البته همهشان را نه، اما همشهری یکی از روزنامههایی است که میخرم و میخوانم. این اواخر تغییرات زیادی داشته و مؤثر و مردمیتر شده، همشهری محله، استانها و صفحات دیگری هم اضافه شده است که تنوع مطالب را بیشتر کرده است.»
نرسیده به میدان ولیعصرهم، کیوسکها در تودهای از جمعیت ایستاده و تیترخوان محاصره شدهاند. خوششانس آن خبرنگاری است که در میان این جمعیت با دانشجوی دکترای علوم ارتباطات روبهرو شود که در مورد تجمیع روزنامه همشهری صحبت کند:« روزنامهها را دنبال میکنم. قریب به 70درصدشان را. روزنامه همشهری همراه با ضمائم و مجلاتش را میخوانم. در نشریات همشهری از نظر من ایراد و انتقادی که وارد است برمیگردد به پراکندگی این نشریات که من مخاطب را مجبور میکند روزنامه و چندین نشریه را خریداری کنم که خیلی وقتها ممکن نیست اما خب این اواخر بخشهای مهمی از نشریات همشهری به روزنامه پیوسته و تعداد صفحات آن بیشتر شده، بهنظرم این تغییرات مهمترین اتفاق در این روزنامه است.»
روبهروی کیوسک چسبیده به پارک ملت، چند دانشجوی جوان، روی نیمکتها مشغول ورق زدن روزنامهها هستند. یکی از آنها که همشهری میخواند میگوید: «روزنامه همشهری مطالب و موضوعات مختلفی را دنبال میکند. مسائل شهری و اجتماعی شهر تهران و حتی استانها و شهرهای دیگر در این روزنامه گنجانده شده است.من روزنامه همشهری را دنبال میکنم به این خاطر که تنوع بسیاری دارد، اینروزها هم همچنان میتوان روزنامه همشهری را که تنوع صفحاتش زیاد است تهیه کرد.»