امکان پیشبینی سرطان سالها قبل از بروز علائم
دانشمندان میگویند درصورت به نتیجه رسیدن تحقیقات جدید شاید بتوان سرطان را یک دهه قبل از بروز علائم شناخته شده امروزی در بدن یک فرد پیشبینی کرد
طبق جامعترین تحقیقاتی که تا به امروز در مورد جهشهای ژنتیک سلولها و تبدیل آنها از سلول سالم به بدخیم انجام شده است، برخی علائم سرطان ممکن است بسیار قبل از زمان شناسایی آن بروز کند. یافتههایی که براساس بررسی نمونه 2هزار و 500تومور از 38نوع سرطان، بهدست آمده است، نشان میدهد اگر بیماران در مراحل اولیه بیماری مورد معاینه و سپس شناسایی سلول سرطانی قرار بگیرند فرصت بیشتری برای درمان و بهبود دارند.
این تحقیق بهعنوان بخشی از جامعترین مطالعه ژنتیک سرطان تا به امروز منتشر شده است. کلمنسی ژولی، نویسنده این تحقیق که در انستیتوی فرانسیس کریک لندن انجام میشود میگوید: نکته خارقالعاده این است که چطور برخی از تغییرات ژنتیک سالها قبل از تشخیص نمایان میشوند؛ حتی در بافتی که ظاهرا سالم بهنظر میرسد.
رمزگشایی
ون لو، یکی دیگر از محققان این پروژه گفت: رمزگشایی از این الگوها به معنی آن است که شاید آزمایشهای تشخیصی جدید در دنیا رواج یابد تا علائم سرطان زودتر از همیشه شناسایی شود. این کار برای درمان سرطان میتواند یک روزنه امید باشد؛ کشف سلولهای سرطانی قبلتر از اینکه نخستین علائم بروز کند، هرچند در روند غربالگری زودهنگام سرطان تغییری ایجاد کند اما امکان درمان انواع خطرناک آن را بسیار بیشتر از حد امکان فراهم میکند.
یک مطالعه نشان داد تقریبا نیمی از جهشهای ابتدایی فقط در 9ژن رخ دادهاند. تعداد نسبتا کمی از ژنهای مشترک وجود دارند که بهعنوان محرک سلولها، آنها را در مسیر سرطانیشدن منحرف میکنند. ممکن است در آینده چنین جهشهایی را با بیوپسی مایع تشخیص دهند. بیوپسی در واقع یک آزمایش ژنتیک است که جهش در DNA را نشان میدهد و میتواند وجود تومور در هر قسمتی از بدن را تشخیص دهد. ون لو میگوید: میتوان این جهشهای اولیه را امتحان و شناسایی کرد و نوعی تصویربرداری بسیار حساس روی بیمارانی که تست سرطان آنها مثبت بوده است انجام داد. حتی در آینده میتوان روشهایی ابداع کرد تا این سلولها مورد هدف قرارگرفته و در یک روش تصویربرداری مشخص و فقط در یک حرکت کشته شوند. این البته هماکنون بیشتر شبیه به یک داستان علمی- تخیلی است.
تحلیل نمونهها
به گزارش گاردین، سالانه حدود 363هزار مورد جدید سرطان در انگلیس گزارش میشود که منجر به مرگ 165هزار نفر از آنها میشود. این تیم نزدیک به 2700ژنوم کامل از نمونههای سرطان را تجزیه و تحلیل و توالی کردند و جهشها را در 38نوع مختلف تومور مورد شناسایی قرار دادند. درحالیکه سلولهای انسانی درگیر میلیاردها جهش میشوند اما تعداد کمی از آنها با نام «جهش راننده» به سرطان میانجامد. محققان بررسی کردند که چندبار یک تغییر واحد یا جهش راننده در کروموزومها کپی شدهاند. تیم تحقیقاتی دریافت که این جهش بهویژه در سرطان تخمدان و همچنین در 2مدل از تومور مغزی، گلیوبلاستوما و مدولوبلاستوما رخ میدهد.
تحقیقات قبلی روی ژنتیک سرطان بر مناطق بهاصطلاح کدنویسی ژنوم متمرکز شده است که شامل دستورالعملهایی برای ساخت پروتئین در سلولهاست.
لینکولن استین از انیستیتوی تحقیقات سرطانی اونتاریوی کانادا که همچنین عضو پروژه Pan-Cancer هست میگوید: بخش عظیمی از کارها تاکنون روی کدنویسی پروتئین ژنوم انجام شده است که همه اینها فقط یک درصد از مسیر است؛ مثل این است که وقتی 99 درصد قطعات را ندارید، یک پازل 100هزار تکهای را تکمیل کنید آن هم در شرایطی که هیچ عکس نمونهای هم بهعنوان راهنمای تکمیل پازل ندارید.
آخرین تحقیقات روی بخشی از DNA با عنوان بخش تاریک ژنوم و اینکه چطور این بخشی که درباره آن کمتر مطالعه شده میتواند در سرطان نقش داشته باشد، در حال انجام است. مطالعات، چندین ژن مهم را شناسایی کردهاند که در خارج از منطقه کدگذاری قرار داشتند. استین میگوید: این ژنهای تازه شناسایی شده باعث افزایش نسبت بیمارانی میشود که میتواند باعث 95درصد سرطانها باشد.
تغییرات ژنتیک
نکته خارقالعاده این است که چطور برخی از تغییرات ژنتیک سالها قبل از تشخیص نمایان میشوند؛ حتی در بافتی که ظاهرا سالم بهنظر میرسد