شوخی خنده‌دار فروشندگان

زهرا رستگار مقدم_روزنامه نگار

می‌گویند وقتی کالایی را خریداری کردید، دیگر باید دعا کنید که هیچ‌گاه آسیب نبیند. نه از آن‌رو که این خدمات در ایران وجود نداشته باشد، بلکه به این معنی که تقریبا همه‌‌چیز صوری است و اتفاقی که شما انتظار دارید در تنگناها دست یاری به سویتان دراز کند، هرگز رخ نخواهد داد. به تازگی در این‌باره مواردی را مشاهده کرده‌ام که این گزاره برایم حقیقی‌تر به‌نظر می‌رسد.

در هفته‌ای که گذشت موتور یخچال خانه، برای همیشه ترک‌مان کرد و این خداحافظی بی‌موقع، آسیب مالی، زمانی و روانی فراوانی برایمان داشت. این در حالی است که وقتی این یخچال ایتالیایی خریده می‌شد، فروشنده هیچ‌ سخنی درباره مرخص شدن نا‌بهنگام این وسیله نزده بود. حتی چند‌ماه قبل که این وسیله گاه‌گاهی صداهای جدیدی در خانه ایجاد می‌کرد، با اینکه چکاپ شده بود، هیچ تشخیصی نداده بودند و اعلام کرده بودند که یخچال هیچ مشکلی ندارد. اما حالا همه‌‌چیز فرق کرده بود؛ هیچ کارشناسی زیر بار چنین اشتباهی نمی‌رفت و ادعا می‌کردند تا موتور نسوزد متوجه عیب یخچال نمی‌شوند. اما سخن دراز نمی‌کنم از اینکه روزها وقت‌مان برای تماس و فرستادن کارشناس و... می‌گذشت. بخش اعظم یخچال به زباله‌دان ریخته شده بود، و بخش دیگر در راه‌پله‌های ساختمان بویشان بلند بود و این وضعیت چندین روز طول کشید. کارشناسان سرشلوغ، بدقولی می‌کردند و موتور مرخص شده بود. اما همه اینها گوشه‌ای از فقدان این وسیله در خانه بود. موتور یخچال در وضعیت کنونی وارد نمی‌شد؛ البته نه فقط این یخچال، هیچ یخچالی. تنها یک نمونه در بازار موجود بود با قدرت‌های مختلف و شما هیچ حق انتخابی نداشتید جز اینکه پول واریز کنید و با کلی پیگیری بخواهید آن موتور چینی را برایتان بیاورند تا از روزهای بی‌سر و سامانی فاصله بگیرید. البته این در حالی است که نمایندگی‌ مورد نظر متوجه فقدان این وسیله حیاتی در منزل بود و اذعان همدردی می‌کرد، اما نه عذرخواهی‌ای در کار بود و نه جبرانی برای خسارت وارد‌شده و نه حتی پاسخگویی درستی، درحالی‌که این یخچال زمان خریده شدن، با قیمت بالایی فروخته شده بود، چون ضمانت داشت، و پشتیبانی و خدمات در ایران خالی از معنای حقیقی خود است.
معمولا بعضی از نمایندگی‌های وسایل منزل، پیش از فرارسیدن ایام نوروز از مشتریان خود می‌خواهند درصورتی که وسایل‌شان نیاز به تعمیر دارد زمستان مراجعه کنند. گالری مبل مورد‌نظر صنم نیز با پیامکی این درخواست را ارسال کرده بود. او که 10سال بود مبل خود را خریداری کرده، می‌خواهد روکش‌ مبل‌هایش را عوض کنند. وعده بازگرداندن مبل‌ها از سوی این نمایندگی به او 15روز پس از تحویل مبل‌ها به نمایندگی بود. او که 8میلیون و 500هزار تومان برای تعویض روکش به این گالری داده بود، پس از 45روز با قید اینکه هنوز باید یک‌میلیون و 500هزار تومان پرداخت کند مبل‌ها را تحویل می‌گیرد. با این توضیح که مبل‌ها با ایراد و آسیب‌دیدگی‌های تازه‌ای تحویل شد. پس از پیگیری‌های بسیار و طرح شکایت دوباره گالری مذکور مبل‌ها را برای اصلاح ایرادات تحویل و پس از گذشت چندماه هنوز باز‌نگردانده است. صنم می‌گوید مبل‌های کارخانه‌ای را به‌خاطر خدمات پس از فروش وعده داده شده خریداری کرده بود. ولی حالا با پرداخت هزینه زیاد، نتوانسته خدمات درستی بگیرد.
با سختی زیاد و قسط و قرض‌های فراوان خودرویی ایرانی خریداری کرده‌اند. سامان می‌گوید هنوز چند‌ماه از تحویل ماشین نگذشته بود که تسمه به صدا درآمد. او می‌گوید که وقتی برای اصلاح این مشکل به نمایندگی مراجعه کرد تسمه را صابون زدند و همین باعث شده پس از گذشت چند روز دوباره به صدا درآید و وقتی دوباره مراجعه کرده نمایندگی اعلام می‌کند همه تسمه‌ها سفت است و تعویض آن فایده‌ای نخواهد داشت و باید با آن سر کند. این مشکل فقط به تسمه ختم نشده و بلندگوهای ضبط ماشین، صداگیری شیشه، سنسور دنده عقب، بد جا افتادن دنده عقب و صدا کردن صندلی‌ها هم از جمله کارهایی بوده که نمایندگی نتوانسته هیچ‌گاه نقص آنها را برطرف کند. او می‌گوید: «خدمات پس از فروش در خودروهای ایرانی ختم می‌شود به تعویض روغن و فیلتر هوا که هزینه‌های آن به‌عنوان کالاهای مصرفی از مشتری دریافت می‌شود و مشتری نیز ملزم است تا کارکرد عددی که کارخانه تعیین می‌کند فقط خودرو را به نمایندگی برده و اشکالات آن را برطرف کند. درحالی‌که نمایندگی‌ها هیچ‌گاه چنین مشکلاتی را رفع نمی‌کنند». این چند نمونه، از آن دست مشکلاتی بود که بی‌شک همه ما درگیر آن شده‌ایم، اگر نه می‌توان دامنه این مثال‌ها را گسترش داد و به موارد عجیب و غریب‌تری دست پیدا کرد. آنچه در این بین بی‌تعهد بودن شرکت، کارخانه و... را در فروش کالا در ذهن خریداران نهادینه کرده است، وعده خدماتی است که هیچ‌گاه عملی نمی‌شود و همین باعث شده بسیاری از مردم به خرید اجناس قاچاق در مرزهای ایران رو آورده و با این دلایل خود را راضی کنند که وقتی خدمات پس از فروش صوری است، چرا باید کالایی با قیمت‌ بیشتر خریداری کرد؟ مسئله‌ای که بی‌شک اقتصاد ما را دچار خلل خواهد کرد.