هیرکانی باز هم در آتش

جنگل‌های هیرکانی استان گیلان 3 روز در آتش سوخت. پیگیری همشهری از یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان مشخص کرد که بیشترین سطح آتش‌سوزی عمیق یکی از مهم‌ترین جنگل‌های جهان که مهرماه سال‌جاری در فهرست میراث‌جهانی یونسکو به ثبت رسید، در منطقه رودبار رخ داد. به هزار درخت جنگلی این منطقه آسیب زد، 5هزار نهال را سوزاند و 200درخت بیمار را هم برای همیشه خاکستر کرد.
این آمار مهم‌ترین بخش از خسارات ارزیابی شده اولیه توسط کارشناسان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان تنها در بخش رودبار است.
برخی کارشناسان حیات‌وحش همچون اسماعیل کهرم معتقدند که عامل انسانی منجر به وقوع آتش‌سوزی گسترده در جنگل هیرکانی گیلان شد و وزش باد گرم نیز آتش را پراکنده کرد و توسعه داد. سرهنگ محمد قربانی، فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان که مهم‌ترین منبع آماری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری برای اعلام حجم خسارات است  او دیروز به همشهری گفت که تمامی جنگل‌های گیلان جنگل هیرکانی هستند و برآورد تقریبی از حجم آتش‌سوزی نشان می‌دهد که تا عصر دیروز که آتش به‌طور کامل و در تمام مناطق مهار شد، 130هکتار از جنگل هیرکانی گیلان طعمه حریق بود. آنطور که قربانی اعلام کرده است، بیشتر آتش‌سوزی‌هایی که در مناطق جنگلی گیلان رخ داد سطحی بودند و به سرعت مهار شدند. اما مهم‌ترین و عمیق‌ترین سطح آتش‌سوزی در جنگل هیرکانی گیلان مربوط به جنگل‌های رودبار بود که خساراتی نیز بر جای گذاشت. براساس آخرین آماری که عصر دیروز فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان در اختیار همشهری قرار داد، 62نقطه جنگلی در سطح استان گیلان طی 3 روز تا عصر دیروز طعمه حریق شد که با ورود هوای سرد در استان گیلان و باد   کاهش دما، آتش در تمامی مناطق درگیر کاملا مهار شد. سرهنگ محمد قربانی به همشهری گفته است که بیشترین سطح آتش‌سوزی در رودبار و در منطقه میرزاگل بن یا کوه‌کنه در سطحی معادل 30هکتار رخ داد که بالاترین سطح حریق3 روز گذشته در جنگل‌های هیرکانی استان گیلان بود.
او گفت: از 16شهرستان واقع در استان گیلان، مناطق جنگلی در 13شهرستان این استان طعمه حریق بودند و ظرف 48ساعت آینده حجم خسارات وارد شده به آن مناطق احصا می‌شود. فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان با اعلام اینکه تاکنون گزارشی از آسیب جدی به حیات وحش در آتش‌سوزی‌های 3‌روز گذشته منتشر نشده است، گفت: آتش‌سوزی در جنگل‌های هیرکانی گیلان غیراز منطقه رودبار سطحی و قابل کنترل بود و اینگونه نبود که حیوانات با آسیب جدی مواجه شده باشند. وسعت جنگل‌های هیرکانی استان گیلان 597هزار و 950هکتار است که در آتش‌سوزی اخیر که 3 روز ادامه یافت 130هکتار از جنگل هیرکانی گیلان طعمه حریق شد و بخشی از پوشش گیاهی این منطقه در آتش سوخت.
سرهنگ محمد قربانی درخصوص علت آتش‌سوزی‌ها می‌گوید: اگرچه هنوز گزارش خسارات وارد شده به جنگل‌های هیرکانی گیلان در سطح 13شهرستان درگیر حریق آماده نشده است، اما به‌نظر می‌رسد عامل انسانی در حریق اخیر نقش داشته است. چون با توجه به وزش باد گرم و حضور گردشگران ، طبیعت‌گردان و حتی کوهنوردان و شکارچیان در جنگل‌های گیلان در فصلی که البته فصل شکار است کافی است سهل‌انگاری کوچکی صورت گرفته و با روشن کردن آتش و وزش باد آتش به سراسر جنگل هیرکانی گیلان سرایت کرده باشد. حتی اگر این اتفاق هم نیفتاده باشد ممکن است انعکاس نور خورشید در یک شیشه رها شده در طبیعت به همراه وزش باد گرم و بالا بودن دمای هوا عامل آتش گرفتن گیاهان خشک و سرایت آتش به جنگل‌های هیرکانی گیلان در 62نقطه جنگلی   باشد.

جنگل جهانی با 40میلیون سال قدمت
پنجم مهرماه سال‌جاری بود که جنگل‌های هیرکانی ایران در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان در چهل و سومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو و آن هم در آذربایجان؛ کشور مدعی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی که سهم اندکی از این پوشش گیاهی ارزشمند جهان را در خود جای داده است، به ثبت جهانی رسید. جنگل‌های هیرکانی قدمتی بیش از ۴۰ میلیون سال دارند. 20تا 40هکتار از این جنگل ارزشمند جهان در کشور آذربایجان قرار دارد و بیش از 2میلیون هکتار از این پوشش ارزشمند گیاهی نیز در ایران و در 3 استان گیلان، مازندران و گلستان گسترده شده است. جنگل هیرکانی بازمانده دوره سوم زمین شناسی مشهور به دوره ژوراسیک است که با ۴۰ میلیون سال قدمت، تنها در ایران و بخشی از آذربایجان هنوز زنده است. این جنگل پهناور و باستانی که زمانی تمامی اروپا را نیز در بر گرفته بود و حالا هیچ نشانی از آن در قاره سبز وجود ندارد، به نام ایران ثبت جهانی شده است و متأسفانه هر از گاهی به‌دلیل سهل‌انگاری گردشگران، تغییرات آب و هوا و تابش شدید نور آفتاب دچار آتش‌سوزی می‌شود . آخرین نمونه آن در استان گیلان بیش از 130هکتار جنگل هیرکانی سوخته برجای گذاشت.