بازگشت برجام به ادبیات غربیها
پس از اظهارات برخی سران اروپایی درباره توافق جایگزین برجام که با واکنش تند ایران مواجه شد، مقامات غربی بار دیگر ادبیات حفظ برجام را جایگزین کردهاند. پس از اقدام ایران برای برداشتن گام آخر و اعلام اینکه هیچ محدودیتی در حوزه هستهای برای خود قائل نیست، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی تأیید کرده که ایران از ماه گذشته گام فراتری در راستای نقض توافق هستهای برنداشته است. گروسی در نخستین سفرش به واشنگتن پس از انتصاب به این سمت، در اینباره بیان کرد: پس از گام پنجم، هیچ اقدامی بهدنبال آن انجام نشده است. البته آنها به غنیسازی ادامه میدهند. به گزارش ایسنا، او همچنین گفت که روز سهشنبه درباره توافق هستهای ایران با مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفتوگو کرده است اما جزئیات بیشتری ارائه نداد و افزود که آژانس به نظارت بر برنامه هستهای ایران ادامه میدهد.
به گزارش همشهری، اظهارات گروسی در پی این مطرح میشود که با خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای که میان ایران و 5 قدرت جهان انجام شده بود، ضمن اعمال دوباره تحریمهای پیشین آمریکا بر ایران، دولت فعلی آمریکا تحریمهای جدیدی نیز در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» بر ایران اعمال کرد. طرفهای اروپایی توافق هستهای متعهد شده بودند که راهکارهایی عملی برای کاهش تأثیر تحریمهای آمریکا انجام بدهند. یک سال پس از تعلل این کشورها در عمل به این تعهد، ایران اعلام کرد که در چند گام تعیینشده، تعهدات داوطلبانهاش در توافق هستهای را کاهش میدهد. البته مقامات کشورمان اظهار داشتهاند که این اقدامات بازگشتپذیر بوده و به محض عملی شدن تعهدات کشورهای اروپایی به حالت قبلی خود بازخواهند گشت. در همین رابطه راب مک ایر که بعد از بازداشت مقابل دانشگاه امیرکبیر به لندن رفته بود با انتشار ویدئویی در صفحه اینستاگرام اعلام کرد که اخیرا به تهران بازگشته است و سفرش به لندن را سفر مهمی دانست که از مدتها قبل برنامهریزی شده است. وی گفت که در سفر اخیرش به لندن با وزیر خارجه انگلیس و دیگر مقامات ارشد دیدار داشته است و درباره پیشبرد موضوعات مهم میان ایران و بریتانیا صحبت کرده است. مک ایر در ادامه گفت: ما میخواهیم درباره برجام با آلمان، فرانسه، روسیه و چین همکاری کنیم تا بتوانیم نگرانی بینالمللی درباره برنامه هستهای ایران و نگرانیهای ایران درباره مزایای اقتصادی حاصل از آن را برطرف کنیم.
وی همچنین از سفر هفته گذشته مقامات اینستکس به ایران خبر داد و درباره همکاری انگلیس در برجام و اینستکس بعد از خروج از اتحادیه اروپا گفت: ما کاملا نسبت به این دو موضوع متعهد میمانیم. هفته گذشته جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای نخستین بار از زمان تصدی این سمت به تهران سفر کرد و با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، حسن روحانی رئیسجمهور و علی لاریجانی رئیس مجلس دیدار کرد.
بورل پس از بازگشت از تهران اعلام کرد که اروپاییها بهمدت نامحدود دوره مذاکرات راهاندازی مکانیسم ماشه را تمدید خواهند کرد تا نیازی به ارجاع این موضوع به شورای امنیت سازمان ملل یا وضع تحریمهای جدید علیه ایران نباشد.
بورل پس از سفر به ایران عازم واشنگتن شد تا با مقامات کاخ سفید رایزنی کند.
3 هفته پیش بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیه مشترکی از قصد خود برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» خبر داده بودند که با واکنش تند ایران مواجه شد. ایران هشدار داده بود اگر تحریمهای شورای امنیت علیه ایران بازگردد اقدامات سخت ازجمله خروج از «انپیتی» را در دستور کار قرار میدهد.