به‌خاطر یک کلیک بیشتر

امید نجوان-  روزنامه‌نگار

سال‌ها پیش، قبل از آنکه رسانه‌های گروهی، میزبان این همه خبرنگار، نویسنده ، روزنامه‌نگار ، عکاس و فیلمبردار و برنامه‌ساز رادیویی و تلویزیونی و... باشد، سالن مطبوعات [یا همان رسانه‌های کاغذی سابق!] مهم‌ترین اردوگاه تعداد محدودِ منتقدان و فعالان عرصه ادبیات سینمایی بود. کسانی که آن سال‌ها از هُرم نَفَسِ تماشاگرانِ عاشق انرژی می‌گرفتند و قدرت قلم‌هایشان را برای کسانی به‌کار می‌گرفتند که به عشق تماشای فیلم‌، ساعت‌ها در سرمای استخوان‌سوز و زیر برف‌های درشت و بی‌پیر آن سال‌های تهران توی صف می‌ایستادند.
خبرنگارها و روزنامه‌نگارانی که آن‌قدر محدود و کم‌تعداد بودند که می‌شد آنها را در سینمای دنج و کوچک شهرقصه (همسایه دیرینِ سینما آزادی آن سال‌ها) جا داد و از حجم و کیفیت درخشان فعالیت آنها به وجد آمد. سالن مطبوعاتِ آن سال‌ها (منظورم سال‌هایی است که عمر جشنواره هنوز دو رقمی نشده بود) به حدی قدرت داشت که نمایش فیلم‌ها یک روز جلوتر از برنامه سینماهای مردمی، در این سالن کلید زده می‌شد و محتوای رسانه‌های عمدتاً سیاه و سفید، زمانی همراه با مرکب و جوهر بر تن کاغذ می‌نشست و به دکه‌های مطبوعات راه پیدا می‌کرد که تماشاگران عادی، تازه می‌خواستند آن فیلم‌ها را ببینند. به‌عبارتی دیگر مخاطبان جشنواره، زمانی به تماشای فیلم‌ها می‌نشستند که روزنامه‌نگاران حوزه سینما به اندازه کافی برای آنها خوراک و مطلب تهیه کرده بودند. درست برعکس این سال‌ها که در بسیاری موارد، فیلم‌ها یک یا چند روز بعد از نمایش در سالن‌های مردمی، برای روزنامه‌نگارها و منتقدان سینما به نمایش درمی‌آید! بگذریم که در وقوع این اتفاق، قرعه‌کشی (برای جلوگیری از اِعمال سلیقه در زمانبندی مناسب فیلم‌ها) و پراکنده شدن بخشی از روزنامه‌نگارها (در سالن‌هایی با فاصله از کاخ جشنواره و دور از هم) نیز بی‌اثر نیست. اما نکته اینجاست که رسانه‌های دیجیتال و غیردیجیتال امروز بیش از آنکه به فکر تقویت تحریریه‌های خود باشند، تشنه هیاهو، جنجال و در اندیشه‌ تمهیدی برای دست‌کم یک کلیک بیشتر هستند. کلیک‌هایی که به لطف شرکت‌های دانش‌بنیان و البته صاحبان تبلیغات و آگهی، تامین گردش‌ مالی این رسانه‌ها و همچنین خوراک میلیون‌ها دارنده تلفن همراه و ابزار دیجیتال (بخوانید: مخاطبان گسترده شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی) را برعهده دارند و به سرعت نور، اخبار، مطالب و محتوای مورد نظر را منتقل می‌کنند.
به این ترتیب در شرایطی که هر کس با هر میزان دانش و سلیقه، برای خود رسانه‌ و شبکه و صفحه‌ای دست و پا کرده و از پشت ابزار هوشمند خود آن را سردبیری می‌کند، ابراز وجود در کنار کیفیت و قدرتِ نوشتار به یکی از دشوارترین کارهای روزگار ما تبدیل شده است.کاری که سلیقه نازلِ بخش عمده‌ای از مخاطبان فضای مجازی بر آن سایه انداخته و متأسفانه باید گفت در برخی موارد حتی آن را به ورطه سقوط و انحطاط کشانده است. به‌نظر می‌رسد تنها راه چاره، بازگشت به گذشته‌های نه چندان دور، پافشاری بر اصول اخلاقی و حرفه‌ای و همچنین رعایت انگاره‌ها و پیش‌فرض‌هایی است که از دیرباز، زیربنای کار روزنامه‌نگاری را تشکیل داده‌اند. حرفه‌ای که قرار نیست حالا که عصر دیجیتال آغاز شده هویت خود را نیز به حراج بگذارد.