نفس خزر به شماره افتاد

خزر وضعیت خوبی ندارد. علاوه بر آلودگی این وسیع‌ترین دریاچه جهان حالا تغییرات اقلیمی نیز حال ناخوش خزر را ناخوش‌تر کرده است و آنطور که رئیس پژوهشکده علوم جوی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی دیروز در نشست دستاوردهای پژوهشی حوضه خزر و خلیج‌فارس در پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی اعلام کرد: بروز بارش‌های سنگین برف در سواحل دریای خزر ناشی از تغییرات اقلیمی است و علاوه بر آن مطالعات نشان می‌دهد،  تعداد گردبادهای این دریاچه رو به افزایش است.
علاوه بر آنچه پروین غفاری اعلام کرده است، حمید علیزاده، معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی نیز گفته است،  به‌دلیل گسترش فعالیت‌های انسانی،  ذخایر آبزیان خزر نیز کاهش شدید دارند.  پروین غفاریان، رئیس پژوهشکده علوم جوی در پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی با اعلام اینکه محصور شدن دریای خزر در پهنه‌های آبی و کوه‌ها و همچنین قرار داشتن در معرض آب‌وهوای خاص،  این منطقه را مستعد پدیده‌های خطرناک کرده است. براساس آنچه ایسنا از نشست دیروز پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی و علوم جوی مخابره کرد،  غفاریان اعلام کرد: بررسی میانگین بارش‌ها از شرق تا غرب سواحل جنوبی دریای خزر نشان می‌دهد، میانگین بارش در سواحل غربی به یک‌هزار میلی‌متر و در شرق آن به 300تا400 میلی‌متر می‌رسد.  او گفت: تغییر اقلیم علاوه بر افزایش دمای سطح آب در دریای خزر محیط دریا را نیز اسیدی می‌کند و زیست آبزیان خزر را به خطر می‌اندازد. غفاریان، بالا آمدن سطح آب و به زیر آب رفتن تاسیسات دریایی و فرسایش سواحل را دیگر عوارض تغییرات اقلیم در خزر دانست و گفت: به‌طور مداوم تغییرات اقلیمی دریای خزر را پایش می‌کنیم و مطالعات نشان می‌دهد تعداد گردبادها در خزر رو به افزایش است. اخیرا نیز 2گردباد در سواحل مازندران و گیلان رخ داده است. حمید علیزاده، معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی نیز در این نشست گفت: تغییر سرعت باد در حوضه ولگا،  افزایش و یا کاهش پوشش برف و افزایش دمای مناطق ساحلی ازجمله چالش‌های امروز دریای خزر است و گسترش فعالیت‌های انسانی نیز ذخایر آبزیان در حوضه آبریز دریای خزر را به‌شدت کاهش داده است. علیزاده افزود: مساحت حوضه آبریز دریای خزر ۳میلیون و ۵۰۰ هزار کیلومترمربع است که توزیع حوضه آبریز روسیه، ایران، آذربایجان،  قزاقستان، ترکمنستان، گرجستان،  ارمنستان و ترکیه به شمار می‌رود. وی،  حجم ورودی آب به دریای خزر را ۷۸هزار کیلومترمکعب ذکر کرد و گفت: هم‌اکنون آب‌های ۱۲۰رودخانه به دریای خزر وارد می‌شود و در سال۱۸۴6 میلادی نخستین کشتی تجاری هلندی از طریق کانال بالتیک وارد ولگا و دریای خزر شد. معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی با اعلام اینکه بیشترین تعداد جمعیت ساکن در حوضه آبریز خزر مربوط به روسیه و بیشترین جمعیت ساکن در ناحیه ساحلی خزر مربوط به ایران است افزود: افزایش دمای آب سطح خزر به میزان یک درجه سلسیوس،  افزایش و کاهش پوشش برف در حوضه آبریز، تغییر سرعت باد در حوضه ولگا، مصرف آب در حوضه آبریز خزر به میزان ۲۳کیلومترمربع در سال، افزایش ورودی مواد مغذی به دریای خزر و کاهش اکسیژن در آب عمیق ازجمله چالش‌های امروز محیط‌زیست دریای خزر است. علیزاده گفت: علاوه بر این موارد،  تغییرات غیرآلاینده در رودخانه‌ها،  برداشت بی‌رویه آب و حضور پرتعداد انسان‌ها در دهانه رودخانه‌ها از دیگر چالش‌های این حوضه آبریز است. این محقق حوزه دریای خزر با اشاره به تغییرات زیست‌محیطی در دریای خزر تأکید کرد: گسترش فعالیت‌های انسانی به‌ویژه تغییرات فیزیکی در رودخانه‌ها از ۶دهه پیش سبب کاهش شدید ذخایر آبزیان در این محیط آبی شد،  ضمن اینکه سدسازی و سازه‌های هیدرولیکی انحراف آب و برداشت مصالح از بسترهای رودخانه‌ها موجب آلودگی محیط‌زیست خزر شد.
وی، تغییر سطح بستر و فرسایش زیر پل‌ها و کاهش آبدهی رودخانه‌ها را از دیگر چالش‌های دریای خزر اعلام کرد که موجب عدم‌تکثیر طبیعی ماهیان رودرو شده است.