نیم روز گشت‌وگذار در خیابان «مقصودبیک» که دیدنی‌ها و جاذبه‌های گردشگری زیادی دارد
قدم‌زدن میان تاریخ و هنر
الناز عباسیان
میان دود و ترافیک و بوق‌های ممتد خیابان‌های شلوغ تهران، هنوز هم هستند گذرهایی که آرامش و صفا را به جانت هدیه می‌دهند؛ جاهایی که گذر از آنها هزینه چندانی هم ندارد و برای پیاده گز کردن گزینه خوبی هستند. از میان‌گذرهای تماشایی شهر تهران این هفته قرار بر این داریم که شما را با گذری در شمال تهران آشنا کنیم؛ جایی که در دل خود هم مکان‌های مذهبی دارد و هم بازار‌های سنتی. البته موزه و ساختمان‌های نفیس و ارزشمند هم کم ندارد. از باغ‌های منحصر به فرد و زیبایش هم نمی‌توان به‌راحتی گذشت. شما در کمترین زمان با پای پیاده می‌توانید همه این دیدنی‌ها را در گذر مقصودبیک تجریش تماشا کنید. اگر مشتاق آشنایی بیشتر با این گذر هستید، این گزارش را تا انتها بخوانید. این شما و این گذر تماشایی در حوالی تجریش.
بازار سنتی تجریش
خرید از بازارچه سنتی
محال است گذرتان به این نقطه از تهران بیفتد و دلتان هوس خرید از بازارچه تجریش نکند. گرچه این بازارچه نیاز به معرفی و توصیف نداشته و برای اغلب تهرانی‌ها شناخته شده است اما بد نیست از تاریخچه آن بیشتر بدانیم. بازار تجریش با قدمتی بیش از ۱۵۰ سال در ابتدای شکل‌گیری خود کاملا روباز بود. روباز بودن بازار در فصل‌های پاییز و زمستان به‌علت بارش باران و برف موجب دردسر برای مغازه‌‌داران و خریداران می‌شد؛ از این‌رو کسبه با چوب و حلب سقف آن را پوشاندند و با گذر زمان سقفی از جنس آهن یکپارچه را جایگزین آن کردند. چند سال بعد با مرمت سقف و همچنین تزئینات سردر مغازه‌ها با کتیبه‌های سنتی کاشی‌کاری شده توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، این بازار شمایل باشکوهی به‌خود گرفت. این بازار رنگارنگ با حدود ۴۰۰ مغازه همراه با تنوع کالایی بالا، روزانه گردشگران و مشتاقان زیادی را به‌خود روانه کرده است. از محصولات و کالاهای ارائه شده آن، زیورآلات و تسبیح است که به نوعی وسیله‌ای یادگاری از این بازار بوده که می‌توانید برای خودتان یا عزیزانتان خریداری کنید. ادویه‌ها با رنگ‌ها و نام‌های متنوع، با ایجاد طیف رنگی درون حجره‌های ادویه‌فروشی، چشم‌تان را جلا می‌بخشند. ترشی‌های خوشمزه با اسم‌های متفاوت و طعم‌های بی‌نظیر، حسابی شما را به هوس می‌اندازند. آجیل و خشکبار درجه یک، از مرغوب‌ترین نوع‌شان، درون حجره‌ها خودنمایی می‌کنند. همچنین صنایع‌دستی که از معروف‌ترین آنها می‌توان ترمه یزد، سفال همدان، خاتم، مینا و ظروف مس اصفهان، گلیم و جاجیم کردستان و کرمان و... را نام برد. از میوه‌های رنگارنگ بازار تجریش هم هر چه بگوییم کم گفتیم؛ میوه‌هایی که شاید اسم‌شان را نشنیده باشید یا میوه‌هایی که فصل‌شان تمام‌شده و نایاب هستند. در کنار این محصولات، مغازه‌های دیگری هم دیده می‌شوند که می‌توانید از آنها دیدن و استفاده کنید. جالب است بدانید در سفرنامه مارکوپولو از این بازار و چنار معروف امامزاده صالح(ع) یاد شده است.
موزه موسیقی
خانه پرساز و آهنگ
بعد از بازارچه اگر گذر را کمی پیاده گز کنید، نرسیده به کوچه نیلوفر موزه متفاوتی مقابل شما سبز خواهد شد؛ موزه‌ای که شما را با دنیای موسیقی و سازهای متفاوت آن آشنا خواهد کرد. حتی اگر علاقه‌ای به موسیقی و سازهای آن هم نداشته باشید، شک نداریم که از موزه لذت خواهید برد؛ چراکه موزه در یک باغ قدیمی و زیبا ساخته شده و فضای دلکشی برای خوب کردن حال شما دارد. حتی محوطه موزه به‌گونه‌ای نورپردازی شده که فضا برای شما دلنشین‌تر شود. صدای موسیقی هم که جای خود دارد. بد نیست بدانید این موزه در سال ۱۳۸۸ با هدف پاسداری از میراث موسیقی ایرانی، حفظ آثار و ارزش‌های هنرمندان ایرانی در این عرصه، معرفی هنرمندان برجسته موسیقی و اعتلای این هنر ارزشمند در کشور راه‌اندازی شده است. از بخش‌های مختلف موزه موسیقی تهران می‌توان به سالن نمایش سازها، گنجینه موزه، آرشیو صوتی و تصویری موزه، نمایشگاه تجهیزات ضبط و پخش صوت، کتابخانه و کارگاه ساخت و مرمت ساز اشاره کرد. از بخش‌های دیدنی این موزه، سالنی است که در آن سازهای اهدا شده متعلق به اساتید بزرگ موسیقی را به نمایش گذاشته‌اند. هر کدام از این سازها قدمتی طولانی دارند و وسیله‌ای برای نواخته شدن بهترین آثار موسیقی ایرانی بوده‌اند؛ سازهایی متعلق به استادانی چون عشقی، کیهان کلهر، میرزا عبدالله و... که به زیبایی پشت ویترین‌ها می‌درخشند. اگر هوس نوشیدن یا خوردن چیزی را کرده‌اید، حتما سری هم به کافی‌شاپ باصفای موزه بزنید. شما می‌توانید بعد از بازدیدی لذتبخش از موزه موسیقی در کافه دنجش استراحت کرده و درباره چیزهای جالبی که در موزه آموخته‌اید با همراهانتان گفت‌وگو کنید. موزه موسیقی همه روزه به جز شنبه‌ها از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر باز است. ناگفته نماند بهای بازدید از این موزه 3هزار تومان است.
امامزاده صالح ع
میراث معنوی تجریش
بهتر است برای معرفی گذر مقصودبیک از مقدس‌ترین و پربازدیدترین مکان آن شروع کنیم. آستان امامزاده صالح(ع) که درست در جنوب شرقی میدان تجریش واقع شده با گنبد و مناره‌هایش جلوه‌گری می‌کند. از پیشینه این امامزاده که برایتان بگویم می‌رسیم به امام موسی کاظم(ع)؛ زیرا در کتب تاریخی اینطور آمده که این امامزاده از فرزندان این امام است. این مکان مذهبی روزانه هزاران نفر را به سوی این نقطه از تهران کشانده و قطب مذهبی و معنوی شمال تهران محسوب می‌شود. از گذشته‌های این بنا می‌توان به قدمت چندین ساله آن اشاره کرد. براساس کتیبه‌ای که در بنای امامزاده هست، قدمت این بنا مربوط به قرن‌های هفتم و هشتم هجری قمری است اما در سال ۱۲۱۰ توسط هلاکو میرزا فرزند فتحعلی‌شاه قاجار مرمت شده است. حالا که تا اینجا آمدیم بد نیست از یکی از قدیمی‌ترین تکیه‌های قدیمی تهران هم بازدید کنیم. این تکیه درست در انتهای بازار تجریش، میدان میوه و تره‌‌بار قرار گرفته و قدمت آن به دوران قاجار برمی‌گردد. با افزایش جمعیت در سال ۱۱۷۶ اهالی محله تجریش، برای تجمع در مراسما و عزاداری‌‌های حسینی این تکیه را افتتاح کردند. پس از گذشت چند سال این بنا توسط سیلی مهیب دچار آسیب و باز دوباره به همت مردم مرمت و برپا شد. جالب است بدانید که تکیه بازار تجریش با توجه به ارزش و اهمیت بسیارش، سال ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. در ایام محرم و دهه فاطمیه، عزاداری و تعزیه‌های شکوهمندی را در این تکیه برگزار می‌کنند. شکوه در این مراسم به اندازه‌ای است که در ششمین اجلاس شورای‌عالی ثبت کشور، مراسم تعزیه‌خوانی در این تکیه، به‌عنوان میراث معنوی ثبت شد. همچنین در کنار این امامزاده، حسینیه و مساجدی مانند مسجد خان یا صاحب‌الزمان(عج) فعلی، مسجد اعظم و مسجد سیدالشهدا(ع) ساخته شده است که با فضای معنوی‌شان پذیرای اقشار مردمی و گردشگران هستند.
موزه سینما
پاتوق علاقه‌مندان به هنر هفتم
حالا که به باغ فردوس آمده‌ایم جا دارد سری هم به موزه سینما که در این باغ تعبیه شده است، بزنیم؛ جایی که اغلب علاقه‌مندان به هنر هفتم به خوبی با آن آشنا هستند. برای بازدید از باغ‌موزه سینما لازم نیست جای دوری بروید؛ چراکه بنای موزه در همان عمارت باغ فردوس قرار دارد. جالب است بدانید ساختمان فعلی این موزه در سال ۱۳۸۱ به‌عنوان موزه سینما انتخاب شد و نخستین مدیر آن مرحوم عزت‌الله انتظامی است. در گنجینه این موزه عکس‌ها و تجهیزات قدیمی مربوط به سینما، یادگارهایی از هنرمندان داخلی و خارجی از گذشته تا به امروز، اسناد مربوط به سینما و فیلمسازی و همچنین جوایز و تندیس‌هایی که هنرمندان به این موزه اهدا کرده‌اند، به نمایش درآمده است. خوشبختانه به این باغ‌موزه از نظر معماری و همچنین رسیدگی به فضای سبز آن اهمیت بالایی داده می‌شود که پس از حضور در آن متوجه این موضوع خواهید شد. گنجینه موزه سینما شامل 2500فیلمنامه، 25000قطعه عکس فیلم، 2500عنوان پوستر، 1100فیلم و مجموعه گرانبهایی از اسناد، جوایز، دستگاه‌ها و ادوات سینمایی، آکسسوار و لباس‌های آثار شاخص سینمایی و یادگارهای هنرمندان سینمای ایران است که بخشی از آن در تالارهای موزه به نمایش گذاشته شده است. در این موزه ۲ کافه هم وجود دارد که به ارائه سرویس به شما می‌پردازند. همچنین می‌توانید از فروشگاه‌های محصولات فرهنگی در این مجموعه دیدن و محصولاتی مثل آلبوم‌های موسیقی و کتاب خریداری کنید. ورودی موزه سینما ۳هزار تومان است و البته برای اینکه به سالن سینما بروید نیازی به پرداخت ورودی موزه نخواهید داشت. با خرید اینترنتی یا حضوری بلیت فیلم‌هایی که در این مجموعه اکران دارند، می‌توانید به یکی از 2 سالن آن رفته و فیلم ببینید. ساعات کاری موزه سینما در ایام هفته از ساعت ۹ تا ۱۹ و جمعه‌ها و اعیاد از ساعت ۱۱ تا ۱۹ است. این موزه روزهای شنبه تعطیل است.
باغ فردوس
قصر دلگشای قاجاری
صبر کنید هنوز دیدنی‌های این گذر تمام نشده است. گرچه گردش و پیاده‌روی در مقصودبیک کمی طولانی شد اما مطمئن هستم شما هم مثل ما از این گردش نیم‌روزی نه‌تنها خسته نشده‌اید، بلکه مشتاق هستید باز هم مکان‌های زیبا و جذاب را ببینید. پس با ما همراه شوید تا در این گذر سری هم به یک باغ جذاب بزنیم. بله درست حدس زده‌اید؛ عمارت باغ فردوس یکی از جاذبه‌های گردشگری تهران در چند قدمی شماست. این عمارت در دوران قاجار در ابتدا برای سکونت طراحی شده است، به همین دلیل مانند بسیاری از ساختمان‌های مسکونی دوران قاجار شامل بخش‌های مختلفی است. باغ فردوس یک عمارت ییلاقی است که در سال ۱۲۶۴ در شمیرانات تهران توسط حسینعلی خان معیرالممالک که یکی از درباریان محمدشاه قاجار بود، ساخته شد. این عمارت در 2طبقه معروف به گوش‌فیل طراحی شده است و یکی از نمونه‌های آشنا در طراحی‌های عمارت در دوران قاجار محسوب می‌شود. جالب است بدانید در این باغ 7 استخر همراه با فواره وجود دارد. طراحی آن به‌گونه‌ای بوده که فواره‌های دورتر بزرگ‌تر به‌نظر برسد. این باغ در طول تاریخ حیات خود مالکان بسیاری داشته و مدام در آن تغییر و تحول ایجاد شده است. از اینها که بگذریم به حال و روز فعلی باغ می‌رسیم. یکی از زیبایی‌های باغ آبنمای طویلی است که در قدیم مقابل عمارت اصلی ساخته شده است. خوشبختانه این عمارت تاریخی در سال ۱۳۷۶ به ثبت ملی رسیده و جزو یکی از آثار ملی ایران محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم زمان استراحت کوتاه خودتان را در این باغ سپری کنید. ناگفته نماند بازدید از این باغ دلگشای ایرانی رایگان است.
جلوه‌ای از بناهای تاریخی
بعد از خانه دکتر حسابی نوبت به باغ‌موزه هنر ایرانی می‌رسد که خیلی هم دور از هم نیستند. تقریبا 100متر جلوتر سردر باغ پیداست. از ویژگی‌های این باغ حدودا یک هکتاری، نگهداری و نمایش آثار هنری از بناهای تاریخی ایران است. ماجرا از این قرار است که اوایل دهه 50تعدادی ماکت از معروف‌ترین بناهای تاریخی ایران توسط هنرمندان ایتالیایی ساخته که در سال 85، 12عدد از آنها در این باغ‌موزه رونمایی شد که بسیار ظریف و دقیق ساخته شده‌اند. ماکت‌هایی از هشت بهشت، چهل ستون، گنبد قابوس، شمس‌‌العماره، سی و سه پل، کاروانسرای مهیار، باغ فین کاشان، نقش رستم، برج آزادی، برج میلاد، مقبره دانیال نبی(ع) و قره کلیسا را می‌توانید در میان چمن‌کاری باغ تماشا کنید. همچنین گذر از مسیر پرپیچ و خم مجموعه و بازدید از ماکت بناهای دیدنی ایران در باغی که در یکی از مناطق خوش و آب هوای تهران واقع شده است، حس بسیار دلچسبی را برای بازدیدکنندگان ایجاد می‌کند و باعث می‌شود شما با صرف کمترین وقت و هزینه دور ایران را بگردید. گرچه در باغ‌موزه هنر ایرانی تمرکز بر جمع‌آوری آثار هنری تجسمی خصوصا مجسمه و ماکت است اما آثار هنرمندان ایرانی و خارجی و عکس نگاره‌های مختلف هم در باغ در معرض دید علاقه‌مندان قرار داده شده است. از زیبایی باغ ایرانی هم هر چه بگوییم کم گفته‌ایم. محیط باغ با توجه به امکانات و وجود قنات در آن با الهام از فین کاشان با کشیدن آبراه‌ها و ساخت حوضچه‌ها و جدول‌بندی‌ها به یک باغ کاملا ایرانی نزدیک شده و بناهای موجود در آن هم بازسازی شده‌اند. در مجموعه باغ‌موزه هنر ایرانی، یک گالری هم ایجاد شده تا آثار هنرمندان مطرح ایرانی در آن به نمایش گذاشته شود. در کنار گالری، کافه گالری (معروف به کافه فرشته) در فضایی باز قرار دارد که یکی از معروف‌ترین کافه‌های تهران است. علاوه بر اینها، در این مجموعه نمایشگاهی آثار چوبی فوق‌العاده، فروشگاه صنایع‌دستی و زیورآلات، غرفه کتاب و نمایشگاه گل و گیاه وجود دارد. برای بازدید از باغ ایرانی باید 5هزار تومان بهای بلیت بپردازید. این مرکز فرهنگی از ساعت 9 صبح تا 21پذیرای علاقه‌مندان است.
خانه پروفسور حسابی
خانه پدر علم فیزیک ایران
جاذبه‌های گذر مقصودبیک که تمام‌شدنی نیست. حالا نوبت به خانه پدر علم فیزیک ایران است که کمی بالاتر از چهارراه حسابی واقع شده است؛ جایی که تمام دیوارهایش از عکس‌ها و نوشته‌های چاپ‌شده پوشیده است. خانه موزه دکتر حسابی از آن مکان‌هایی است که باید برای دیدنش وقت بگذارید و اصلا از بازدید آن پشیمان نخواهید شد؛ فضایی آکنده از حس سرزندگی و پویایی که جانی دوباره به افکار‌تان می‌دهد؛ باغی زیبا که با ورود به آن آرامش خاصی مهمان قلب‌تان می‌شود. جالب است بدانید این بنای قدیمی در اوایل سال 1300به‌دست معماری روس به نام ویکتور ساخته شده است. دکتر حسابی در 40سال پایان عمر‌ش در این خانه زندگی می‌کرده است؛ به همین دلیل فضاهایی مانند کارگاه و آزمایشگاه را طراحی کرده تا در فضایی که سکونت داشته هم چنین فضایی برای انجام امور کاری‌‌اش وجود داشته باشد. کل بنا در 3طبقه طراحی شده که نشست‌های کاری و نیاز بنیاد علمی و فرهنگی بوده است. فضایی که امروزه به موزه دکتر حسابی معروف و برای بازدید عموم آزاد است، در طبقه سوم این مجموعه قرار گرفته است؛ موزه‌ای بسیار دیدنی از تمامی وسایل شخصی دکتر حسابی اعم از لباس‌ها، عینک‌ها، ساعت‌ها و دیگر وسایل و همچنین مدارک و لوح‌های تقدیر از کشور‌های مختلف که دریافت کرده، موجود است و همچنین دکتر حسابی به‌دلیل علاقه‌اش به پرندگان و نگهداری انواع گونه آنها، فضایی را در باغ منزلش در میان حیاط طراحی کرده که برای نگهداری از پرندگان است و وجود حوض زیبایی که روی آن گل‌های نیلوفر وجود دارد، این زیبایی را چند برابر کرده است. در طبقه دوم بنا فضایی را به‌عنوان فروشگاه لوازم فرهنگی درنظر گرفته‌اند که در آن مجسمه آقای دکتر حسابی، کارت پستال و کتاب «استاد عشق» که فرزند وی جمع‌آوری و تالیف کرده است به فروش می‌رسد. ساعت بازدید از موزه 10 تا 18و هزینه بازدید از این موزه 3هزار تومان است.
در همینه زمینه :
