اختلال شخصیت و درمان آن

فاطمه شیخ مونسی-  روانپزشک

همه ما اثر انگشت منحصر به فردی داریم که ما را از دیگران متمایز می‌کند. شخصیت هم مانند اثرانگشت برای هر شخصی منحصر به فرد است. پس از نظر علمی آدم بی‌شخصیت وجود ندارد! شخصیت شامل الگوهای رفتاری و شناختی است که از نوجوانی شکل می‌گیرد و تقریبا در طول زمان ثابت می‌ماند. نوع نگرش ما به وقایع اطراف، روابط‌مان با دیگران، تسلط بر عواطف و احساساتمان، همگی تحت‌تأثیر شخصیت ماست. همچنین شخصیت تحت‌تأثیر فرهنگ، هوش و ژنتیک شکل می‌گیرد. اگر فردی در جامعه‌ای رشد کند که حس بی‌اعتمادی در آن حاکم باشد، به‌احتمال زیاد، اختلال شخصیت بدبین (پارانوئید) در وی شکل می‌گیرد. فردی که بهره هوشی پایینی دارد و در اکثر موقعیت‌ها نیازمند کمک گرفتن از اطرافیان است، بیشتر امکان دارد که دچار اختلال شخصیت وابسته شود. از طرفی فردی که بسیار باهوش و موفق است و در هر جمعی می‌درخشد با احتمال بالاتری دچار اختلال شخصیت خودشیفته می‌شود. ما بسیاری از رفتارها را از والدین به ارث می‌بریم. نگاه ما به دنیا و تسلط بر تکانه‌ها هم تحت‌تأثیر ژن و هم یادگیری است. اختلال شخصیت زمانی مطرح می‌شود که رفتار فرد و نوع تفکرش به میزان زیادی از آنچه در یک فرهنگ انتظار می‌رود، متفاوت باشد و البته صرفاً وجود تفاوت به‌معنای اختلال شخصیت نیست، مگر به همراه مشکلات متعدد بین فردی و عملکردی باشد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت به‌احتمال بیشتری نسبت به سایر افراد جامعه دچار افسردگی، اضطراب یا سایر اختلالات روانپزشکی می‌شوند. در این مواقع نیاز به مراجعه به روانپزشک و درمان دارویی دارند. البته درمان اختلال شخصیت به تنهایی، عمدتا غیردارویی است و جلسات روان‌درمانی که توسط روانپزشک یا روانشناس متبحر در این زمینه اداره می‌شود می‌تواند به درمان آن کمک کند.