داخلی
مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران در گفتوگو با همشهری:
شناسایی پیکرهای جانباختگان سقوط هواپیما با سرعت ادامه دارد
5 روز از سقوط هواپیمای اوکراینی می‌گذرد و حالا خانواده‌های به سوگ نشسته، بی‌تابِ تحویل گرفتن پیکرهای عزیزان‌شان هستند. هرچند شدت حادثه به حدی بود که تفکیک و تشخیص پیکرها نیاز به فرایندی تخصصی، پیچیده و زمان‌بر در پزشکی قانونی دارد اما خانواده‌های داغدار چشم انتظار پیکرهای عزیزان‌شان هستند تا شاید تشییع و تدفین پیکرها کمی از سنگینی این داغ کم کند. اما چه زمانی هویت اجساد مشخص می‌شود؟ این روند تا چه زمانی طول خواهد کشید؟ دکتر مهدی فروزش، مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران که از نخستین روز پس از حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی همراه با همکارانش تلاش شبانه‌روزی را برای تشخیص هویت جانباختگان آغاز کرده در گفتوگو با همشهری جزئیات بیشتری از آنچه این روزها در مرکز تشخیصی- آزمایشگاهی پزشکی قانونی استان تهران واقع درکهریزک در حال انجام است را بازگو می‌کند.
فروزش که روزهای پرکاری را می‌گذراند صحبت‌هایش را اینطور آغاز می‌کند:« بعد از وقوع حادثه سقوط هواپیما همکاران اینجانب در قالب تیم‌های مدیریت بحران فعال شدند و تعدادی از متخصصان پزشکی قانونی با حضور در محل حادثه بر عملیات جمع‌آوری پیکرهای جانباختگان که با همکاری اورژانس و هلال احمر انجام می شد نظارت کردند تا در آزمایشگاه نتایج با کیفیت‌تری به‌دست بیاید و بتوانیم با انجام آزمایش دی‌ان‌ای هرچه سریع‌تر هویت قربانیان را تعیین کنیم.»
نمونه‌گیری در 36ساعت
نخستین مرحله پس از انتقال پیکرهای قربانیان به پزشکی قانونی تکمیل شد. کاری که به‌گفته فروزش در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شد. او می‌گوید: «به محض اینکه پیکرها در کاورهای مخصوص قرار گرفت و به سالن تشریح در مرکز کهریزک منتقل شد، همکارانم در قالب چندین تیم از کلیه واحدهای پزشکی قانونی استان تهران فراخوان شدند و بلافاصله کار معاینه پیکرها و نمونه برداری دی ان‌ای و کدبندی آنها آغاز شد. همکارانم با تلاش شبانه روزی و منحصر به فرد توانستند در مدت کمتر از 36ساعت نمونه‌گیری و معاینه پیکرها و کدبندی نمونه‌ها را به پایان برسانند.»
در آزمایشگاه کهریزک
پس از نمونه برداری و کدبندی پیکرها مرحله بعدی ارسال نمونه‌ها به آزمایشگاه بود. کاری که به سرعت توسط متخصصان پزشکی قانونی انجام شد. مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران درباره این مرحله می‌گوید:« همه نمونه‌های اخذ شده از قطعات انسانی به آزمایشگاه مرکز کهریزک ارسال و استخراج نمونه‌ها جهت انجام آزمایش دی ان‌ای آغاز شد. همزمان با بررسی پیکرها نمونه‌گیری از خانواده‌های جانباختگان نیز آغاز شد. برای شناسایی پیکرها نیاز بود از خانواده‌های متوفیان نیز نمونه‌گیری شود. نخستین اولویت با پدر و مادر متوفیان بود. اولویت بعدی با پدربزرگ و مادربزرگ و سومین اولویت با همسر و فرزندان بود و اگر دسترسی به این افراد هم امکان نداشت باید خواهر و برادر یا سایر بستگان برای نمونه‌گیری مراجعه می‌کردند که در همان روزهای اول تعداد قابل توجهی از خانواده‌ها مراجعه کردند و تا روز یکشنبه از 147جان باخته ایرانی، خانواده 142نفر به پزشکی قانونی مراجعه و از آنها نمونه‌گیری شده و پروفایل‌ها استخراج شده است. در ادامه کار مطابقت پروفایل‌ها با نمونه‌های استخراج شده از پیکرها انجام و در نهایت هویت جانباختگان مشخص خواهد شد.»
تعیین تکلیف قربانیان اتباع خارجی
تعیین هویت جانباختگان ایرانی با اخذ نمونه از خانواده‌های آنها امکان پذیر است اما هویت قربانیان خارجی که به خانواده‌های آنها دسترسی وجود ندارد چطور انجام می‌شود؟ فروزش به این سؤال اینطور پاسخ می‌دهد:« درباره قربانیان هواپیما که از اتباع کشورهای خارجی هستند باید عرض کنم که 11نفر از آنها از اتباع کشور اوکراین هستند که 9نفر خدمه هواپیما و 2نفر مسافر بودند. درباره 11اوکراینی، زمانی که تیم اوکراینی برای بررسی حادثه به ایران سفر کردند یک تیم تشخیص هویت نیز همراه آنها به ایران آمد. ما از آنها درخواست پروفایل اتباع‌شان را کردیم که خوشبختانه بعد از 24ساعت پروفایل‌ها را از کشور اوکراین ارسال نمودند و در اختیار ما قرار گرفت و امیدواریم به‌زودی بتوانیم با تطبیق پروفایل‌های ارسال شده با نمونه‌هایی که از پیکرها گرفته‌ایم هویت این افراد را تعیین کنیم.»
وی درباره اتباع سایر کشورها که در هواپیما حضور داشتند نیز می‌گوید:« 12نفر هم از اتباع افغانستان هستند که 3نفر از آنها خانواده های‌شان به پزشکی قانونی مراجعه کرده و از آنها نمونه‌گیری شده است. 4نفر از جانباختگان نیز سوئدی هستند که درخصوص آنها نیز تیمی از سوئد به کشورمان وارد شده که از آنها نیز درخواست پروفایل کرده‌ایم.»
درخواست کمک از اینترپل
آنطور که مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران می‌گوید تشخیص هویت برخی اتباع کشورهای خارجی به‌دلیل فقدان پروفایل و عدم‌دسترسی به خانواده های‌شان دشوار است و همین موضوع ممکن است روند تعیین هویت همه جانباختگان را با کندی مواجه کند. او می‌گوید:«درباره قربانیان خارجی این مشکل را داریم که پروفایل تعدادی از آنها در اختیارمان قرار ندارد و به همین دلیل از پلیس اینترپل درخواست کرده‌ایم که این پروفایل‌ها در اختیارمان قرار گیرد. در بعضی موارد مثل اتباع افغانستان با مشکل مواجه هستیم. چرا که آنها احتمالا پروفایل قربانیان را ندارند و در این شرایط اعلام کردیم درصورت امکان برای ما نمونه‌های خون را بفرستند تا از این راه بتوانیم هویت قربانیان را تعیین کنیم.»
ترکش شایعات
در روزهای اخیر شایعات زیادی درخصوص حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی منتشر می‌شود و همین شایعه‌ها زخم خانواده‌های داغدار را عمیق‌تر می‌کند. یکی از این شایعه‌ها اصابت ترکش موشک به جانباختگان بود. فروزش با رد این شایعه می‌گوید:« براساس معاینه‌هایی که همکارانم انجام داده‌اند چیزی از ترکش در بدن متوفیان دیده نمی‌شود. البته برای بررسی دقیق‌تر باید از پیکرها گرافی ایکس - ری گرفته شود. اما در معاینات ظاهری، ترکشی در بدن آنها دیده نشده است..»
پیکرها چه زمانی تحویل داده می‌شود؟
حالا با گذشت چند روز از حادثه دلخراش سقوط هواپیمای اوکراینی و جان باختن 176سرنشین آن خانواده‌های داغدار در انتظار تحویل گرفتن پیکرها هستند. اما این انتظار تا چه زمانی طول می‌کشد؟ سؤالی که مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران اینطور به آن پاسخ می‌دهد:« تا زمانی که آخرین پروفایل‌ها تکمیل نشده باشد نمی‌توانیم هویت جانباختگان را تعیین کنیم. همه پروفایل‌ها چه جانباختگان ایرانی و چه جانباختگان اهل سایر کشورها باید حتما به‌دست مان برسد. این اطمینان را به خانواده‌های عزادار قربانیان می‌دهم که همکارانم به‌طور شبانه روزی و با استفاده از همه ظرفیت‌های سازمان پزشکی قانونی تلاش می‌کنند تا هر چه سریع‌تر و با بالاترین دقت پیکرهای قربانیان تعیین هویت شود و در نخستین فرصت پیکرها به خانواده‌ها تحویل داده شود.»
در همینه زمینه :
