ارتباطات اجتماعی خود را با دیگران چطور تنظیم کنیم؟

حمیدرضا بابامرادی _ مشاور و روانشناس خانواده

 ارتباط، دایره‌ای گسترده است و از ارتباط موقت تا ازدواج را در بر می‌گیرد. هر یک از ارتباطات اجتماعی با دیگران دارای نظم و قواعد و مقررات خاص خود است. به‌عنوان مثال وقتی سوار تاکسی می‌شویم باید با راننده ارتباط برقرار کنیم یا هنگامی که سوار اتوبوس می‌شویم از افراد تقاضا می‌کنیم که جای خود را به ما بدهند یا با افراد حاضر در خودرو صحبت می‌کنیم. این نوع ارتباط موقت و گذراست اما وقتی وارد زندگی می‌شویم این ارتباطات گسترده‌تر می‌شود و زن و شوهر به چارچوب‌ها و ارتباطات یکدیگر نیز اعتماد کرده و به آن بله می‌گویند. برخی از ارتباطات متغیر است؛ مثلا می‌دانیم که برخی افراد حساسیت‌هایی درباره نوع ارتباط همسر با دیگران دارند. وقتی زندگی مشترک را شروع می‌کنیم، باید به نظم روانی طرف مقابل احترام بگذاریم و بدانیم قرار نیست با ازدواج، نظم روانی هیچ کدام از طرفین زندگی مشترک به هم خورده یا از بین برود. نظم روانی هریک از طرفین زندگی مشترک، باید برای طرف مقابل محترم باشد. اما این موضوع نیز به این معنا نیست که افراد حق داشته باشند هر موضوع یا مسئله‌ای را بی‌پروا به انجام برسانند بلکه باید در نوع ارتباطات و رفتارهای اجتماعی بعد از آغاز زندگی مشترک، احتیاط‌های لازم نیز در دستور کار زوج قرار گیرد. آگاهی نباید ترس بیاورد بلکه باید منجر به احتیاط شود. به‌عنوان نمونه، وقتی وارد فضای مجازی می‌شویم، فضای مجازی هم دارای آداب خاص خود  است و نمی‌توان با هر رفتاری در این فضا حضور پیدا کرد. اینکه سؤال چطور پرسیده شده است و تا چه اندازه ادامه پیدا می‌کند نشان‌دهنده ارتباط است. فرد وقتی می‌بیند که سؤالی که از او پرسیده شده تا چه اندازه بجا و از چه مرحله‌ای به بعد نابجاست، درک می‌کند که آیا خطر یک ارتباط نامناسب او را تهدید می‌کند یا نه؟ در طول روز همسایه‌های خود را می‌بینیم و به آنها سلام می‌کنیم اما هرگز پا را از این فراتر نمی‌گذاریم. به‌نظر می‌رسد همین رفتار را به شکل مبالغه‌آمیزتری در فضای مجازی با هم انجام می‌دهیم. معتقدم در فضای مجازی هم باید مانند فضای واقعی رفتار کنیم و تمجید و تعریف از هم را به اندازه انجام دهیم. وقتی وارد موضوع جنس مخالف می‌شویم، کوچک‌ترین کلمه و اظهارنظر که خارج از چارچوب باشد می‌تواند کانون خانواده را دچار تلاطم کند. در بسیاری از موارد، مشاهده می‌شود که رفتارهای اجتماعی یکی از زوجین منجر به بروز حساسیت در همسر شده و مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی، باید کاملا مراقب روان همسر بود و اگر می‌بینیم که مسئله‌ای او را آزار می‌دهد تا حد امکان از برقراری ارتباط حساسیت‌زا حتی به شرط رعایت‌‌‌‌شدن همه چارچوب‌ها خودداری یا توضیح روشن و شفافی برای داشتن چنین ارتباطی ارائه کرد. قطعا رعایت برخی مسائل، توجه به همسر، احتیاط در برخوردهای اجتماعی خصوصا با جنس مخالف و گفت‌وگو می‌تواند به کاهش مشکلات ناشی از ارتباطات اجتماعی همسر با دیگران کمک کند.