
مشاوره تحصیلی در اوکراین

محمد سرابی _ روزنامه نگار
هواپیما در جنوب پایتخت سقوط کرد، منطقهای که از آسمان با آلودگی هوا و از زمین با فرو نشست خاک و از اطراف با حاشیهنشینی و ساخت و ساز غیرقانونی روبهرو است. گویا قیمت و خدمات خط هوایی اوکراینی مناسب قشر دانشجو بود، برای همین هم بین نسل جوان تحصیلکرده طرفدار داشت. چیزی حدود 179 نفر در بوئینگ ٧٣٧ کشته شدند و عجیب که تعداد نخبهها در بین آنها اینقدر زیاد است.
تحصیل در خارج از کشور قانونیترین و رسمیترین شیوه مهاجرت است البته اگر بشود به کشور خارجی رسید و هواپیما بین راه سقوط نکند. تعداد دانشجوهای ایرانی در هواپیمای اوکراینی به حدی بود که در بین بقایای هواپیما جزوه و یادداشتهای درسی هم پیدا شده است. بنا به اطلاعات اولیه 13 نفر از دانشگاه شریف 2 نفر از امیرکبیر و یک نفر از علم و صنعت در بین این دانشجویان بودند. آنها در رشتههایی مثل فیزیک، مکانیک، برق و رایانه تحصیل میکردند. چند نفر از آنها هم دانشجوی مرکز آموزش معتبری در کانادا بودند.
حلقه دانشجوهای ایرانی که در اوکراین درس میخوانند، بزرگ است. ظاهرا نظام آموزش و علمی اوکراین شباهتهایی به دانشگاههای ما دارد که اگر واقعا اینطور باشد، پس دانشجوها امیدوار هستند از اوکراین راهی برای صعود بسازند و تحصیلات عالی خود را در کشورهای دیگر ادامه دهند. همین الان هم شرکتهای فراوانی هستند که برای تحصیل در اوکراین تبلیغات میکنند. همانطور که برای خرید خانه در گرجستان و سرمایهگذاری در امارات و زندگی در ترکیه مشاوره میدهند. یک رده بالاتر برای مهاجرت به کانادا و سوئد هم راهنماییهایی ارائه میکنند. زمانی میگفتند کشورهای خارجی بهدنبال شکار نخبههای ما هستند اما هرکسی که با دانشجوهای سال دوم دانشگاههای شاخص ایران صحبت کند، میفهمد این خود دانشجوها هستند که هنوز به میانههای تحصیل در مقطع کارشناسی نرسیده بهدنبال کشور دیگری برای دوره فوق لیسانس میگردند؛ تا از جایی که پایاننامههای دکتری را در پیادهروها میفروشند، بروند.
اعضای خانواده یکی از مسئولان هم که حرفهای مرتبط با فناوری دارد در این پرواز بودند. همینطور همسر و فرزند یک نویسنده، و در بین دانشجویانی که کشته شدند یک زوج جوان هم حضور داشتند که فقط چند روز از ازدواج آنها میگذشت. وقتی هوا روشن شد و ماموران شروع به جمعآوری اجساد کردند، اسباببازی و لباس بچگانه و همینطور کتاب فارسی دبستان هم بین قطعات سوخته هواپیما پیدا شد. میگویند بچههای مهاجران ایرانی با خطر «نخواندن خط فارسی» روبهرو هستند.