در روزهای آلودگی هوا از چه ماسک‌هایی استفاده کنیم؟

  
این روزها باتوجه به افزایش آلودگی و میزان ذرات معلق در هوا به‌ویژه در استان‌های مرزی کشور مانند خوزستان، مصرف ماسک به امری رایج برای حفظ سلامتی‌ هموطنان عزیزمان تبدیل شده است، اما نکته مهم در این مورد انتخاب ماسک تنفسی مناسب باتوجه به نیاز و شرایط است تا مانع آسیب‌رساندن آلودگی به بدن شود. درصورت عدم‌انتخاب صحیح کار بیهوده بوده و تأثیر مورد انتظار را نخواهد داشت.

انواع ماسک
ماسک‌های تصفیه‌کننده هوا؛ مصرف مشترک پزشکی و عمومی دارند که پرمصرف‌ترین آن ماسک‌های معمولی است که برای جلوگیری از عبور گرد و خاک و آلودگی هوا استفاده می‌شود؛ مثل ماسک کاغذی یک یا چند لایه و نمدی.
ماسک‌های هوارسان؛ هوا را از طریق منبعی غیر از هوای محیط، تأمین می‌کنند. این گروه از ماسک‌ها در شرایطی استفاده می‌شوند که یا فیلتر مناسب جهت حذف آلاینده‌های موجود در هوای محیط وجود نداشته باشد و یا تراکم اکسیژن در محل کمتر از 21درصد باشد.
ماسک‌های جراحی یا ماسک دندانپزشکی در زمان جراحی و مواردی که هدف جلوگیری از نفوذ ذرات معلق موجود در هوا از قبیل میکروب‌ها (ویروس‌ها و باکتری‌ها) به داخل دهان یا بینی است مورد استفاده قرار می‌گیرند و به راحتی قابل تهیه هستند. 
اما اعتقاد پزشکان در مورد این ماسک‌ها این است که از ورود ریزگرد‌های موجود در هوا به ریه جلوگیری نکرده و عملاً ایمنی در مقابل آنها ایجاد نمی‌کنند.

ماسک سه لایه
ماسک سه‌لایه یا کش‌دار با ضخامت‌های متفاوت تولید می‌شود و در عین حال به‌منظور تنفس بهتر حین انجام فعالیت روزانه استفاده می‌شود. این ماسک برای جلوگیری از نفوذ ذرات معلق موجود در هوا از قبیل میکروب‌ها (ویروس‌ها و باکتری‌ها) به داخل دهان یا بینی مورد استفاده قرار می‌گیرند و نیز افرادی که در معرض مواجهه با بزاق و یا ترشحات تنفسی دیگران هستند، کمک می‌کند.

ماسک جراحی
ماسک جراحی نیز نوعی ماسک سه‌لایه بوده که در اتاق عمل مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکبار مصرف است. ماسک سه‌لایه جراحی حاوی یک لایه جذب‌کننده رطوبت است که از یک لایه داخلی، یک لایه فیلتر میانی و یک لایه رطوبت گریز تشکیل شده است.

ماسک‌های فیلتردار
نوعی از ماسک‌های تصفیه‌کننده هوا هستند که با توجه به تعداد دریچه‌های ورودی هوا و نوع فیلتر دارای دسته‌بندی متنوعی است.
ماسک فیلتردار با یک دریچه در زمان آلودگی محیطی برای افراد در محدوده سنی بزرگسال و ماسک فیلتردار با2 دریچه به افرادی که فعالیت ورزشی دارند توصیه می‌شوند.
در شرایط آلودگی هوا با توجه به ضعف در سیستم تنفسی کودکان و کهنسالان توصیه می‌شود به‌طور کلی در محیط آلوده حضور نیابند.

انواع فیلتر
فیلترها انواع متفاوتی دارند که با حروف نمایش داده می‌شوند؛  سری N؛ جلوگیری از استنشاق ذرات جامد (ذرات غیرروغنی)، سری R؛ جلوگیری از استنشاق ذرات عادی (ذرات مقاوم در برابر روغن)، سری P؛ انواع آلودگی هوا (ذرات عایق روغن). هر کدام از این ماسک‌ها دارای مقیاسی به‌عنوان کارایی هستند که می‌تواند ۹۵، ۹۹ و ۱۰۰ باشد. این اعداد نشانگر درصد حفاظت ماسک در مقابل آلودگی هستند.