ردیابی اثر شوک بنزین بر تورم استان‌ها

همگام با افزایش قیمت بنزین، شیب تورم ماهانه هم یکباره با جهش مواجه شده و از سطح 1.6درصد در آبان‌ماه به 3.2درصد رسیده؛  در این میان بیشترین مقدار تورم ماهانه در استان‌های مختلف مربوط به استان آذربایجان‌غربی با 6,3درصد افزایش و کمترین تورم ماهانه مربوط به استان کردستان با 1,2درصد افزایش بوده و به‌معنای این است که استان‌های یادشده از محل افزایش قیمت بنزین بیشترین و کمترین شوک تورمی را پذیرفته‌اند.
به گزارش همشهری، در آذر‌ماه امسال مقدار تورم استان تهران 2.5درصد تخمین زده شده که در مقایسه با سایر استان‌ها از شرایط متعادل‌تری برخوردار بوده است.
در آذر‌ماه امسال همچنین تورم نقطه به نقطه به 27,8درصد رسیده که بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان ایلام با 33,9درصد و کمترین آن مربوط به استان کردستان با23,1درصد بوده است.
تورم نقطه به نقطه استان تهران هم در همین دوره به 29.3درصد رسیده است.
گزارش‌های مرکز آمار همچنین نشان می‌دهد نرخ تورم 12‌ماه منتهی به آذر‌ماه 1398یعنی تورم سالانه برای خانوارهای کل کشور هم به عدد 40درصد رسید که بیشترین نرخ تورم سالانه مربوط به استان ایلام با 48,6درصد و کمترین آن مربوط به استان قم با 35,2درصد بوده است. تورم سالانه استان تهران هم در سطح 40.2درصد است. این اعداد نشان می‌دهد مقدار تورم سالانه در کل کشور و استان‌های مختلف در حال کاهش است، با این حال به‌نظر می‌رسد به‌دلیل افزایش دوباره آهنگ تورم ماهانه در آذر که به 3.2درصد رسیده، احتمالا مقدار تورم سالانه بار دیگر با رشد مواجه شود.

اثر تورم در دهک‌های مختلف
با وجود آنکه سهم هزینه‌های حمل‌ونقل در آذر‌ماه در سبد مصرفی خانوار افزایش یافته، با این حال آمار‌ها نشان می‌دهد در دوره بلندمدت بیشترین سهم در افزایش تورم سالانه مربوط به رشد قیمت‌ها در بخش خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بوده و این قیمت‌ها در دهک‌های مختلف جامعه متفاوت است. مطابق گزارش مرکز آمار مقدار تورم سالانه در دهک دهم جامعه که طبقه ثروتمند در آن دسته‌بندی می‌شوند 41.6درصد بوده درحالی‌که مقدار تورم دهک اول یعنی طبقه فرو‌دست 39.6درصد بوده است. طبق این آمار مقدار تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در سبد دهک اول معادل 58.4درصد و در سبد دهک دهم معادل 51.1درصد بوده است درحالی‌که مقدار تورم غیرخوراکی‌ها در دهک دهم 33.4درصد و در دهک اول 29.8درصد بوده است.

عوامل رشد تورم آذر‌ماه در استان‌ها
همزمان با رشد قیمت بنزین اظهارنظر‌های مختلفی در مورد اثرات تورمی افزایش قیمت بنزین مطرح شد و بسیاری از مقام‌های مسئول نقش اثرات تورمی افزایش قیمت را یا کتمان و یا بسیار کم ارزیابی کردند، به‌طوری که همان زمان عبدالناصر همتی اثر تورمی افزایش قیمت بنزین را 4درصد و برخی دیگر از مقام‌های مسئول بین 2 تا 3.5درصد اعلام کردند، اما تازه‌ترین آمار‌های مرکز آمار نشان می‌دهد در آذر‌ماه امسال اگرچه از اثرات تورمی سایر کالا‌ها بر سبد مصرفی خانواده‌ها مثل اقلام خوراکی و غیرخوراکی نسبت به ماه‌های قبل اندکی کاسته شده اما تورم بخش حمل‌ونقل با رشد مواجه شده است و این افزایش تورم بخش حمل‌ونقل به رشد منحنی تورم ماهانه در استان‌های مختلف منجر شده درحالی‌که در طول ماه‌هایی که تورم سالانه به سطح 42.7درصد رسیده بود تا حدودی از شتاب رشد قیمت‌ها کاسته شده ‌و این امیدواری را ایجاد کرده بود که مقدار تورم سالانه کاهش یابد اما اکنون با رشد تورم ماهانه تحت‌تأثیر افزایش تورم بخش حمل‌ونقل به‌دلیل رشد قیمت بنزین، به‌نظر می‌رسد ظرف ماه‌های آینده اثر افزایش تورم ماهانه روی تورم سالانه منعکس شود و حتی مقدار تورم سالانه را که هم‌اکنون به سطح 40درصد رسیده است، بار دیگر تا سطوح بالاتری افزایش دهد.

تورم بخش حمل‌ونقل 
گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد بیشترین مقدار تورم نقطه به نقطه یعنی آذر‌ماه امسال در مقایسه با آذرماه پارسال مربوط به بخش حمل‌ونقل بوده به‌طوری که سطح تورم نقطه به نقطه بخش حمل‌ونقل در پایان آذر امسال به 50.2درصد رسیده که بالاترین میزان رشد در سبد مصرفی خانوار بوده، درحالی‌که در طول ماه‌های گذشته بیشترین مقدار رشد در سبد مصرفی خانوار مربوط به برخی اقلام خوراکی بود اما اکنون با افزایش قیمت بنزین، بیشترین سهم مربوط به بخش حمل‌ونقل است. پیش از این مقدار تورم نقطه به نقطه بخش حمل‌ونقل در سبد مصرفی خانوار در شهریور‌ماه 29.8درصد، مهرماه 28.3درصد و در آبان‌ماه 33.4درصد بود. این اعداد نشان می‌دهد سطح تورم نقطه به نقطه بخش حمل‌ونقل یکباره در آذر‌ماه با رشد زیاد مواجه شده، با این مقدار رشد، مقدار تورم سالانه بخش حمل‌ونقل هم در پایان آذر‌ماه به 45.5درصد رسیده است. هنوز نمی‌توان به‌طور دقیق ارزیابی کرد آیا اثر افزایش قیمت بنزین که به رشد تورم بخش حمل‌ونقل منجر شده، در ماه‌های آینده هم انعکاس پیدا خواهد کرد یا در همین جا متوقف خواهد شد اما گمان می‌رود اثر این افزایش روی اعداد مربوط به تورم سالانه نمود پیدا کند.