بازاری بدون «خریدار»

 سهیلا وکیلی / خبرنگار

  گشتی در بازار پارچه،  بازار بزرگ تهران می‌زنم و با فروشندگان پارچه‌های داخلی و خارجی گفتمانی کوتاه دارم. از بازار پارچه می‌پرسم؛ از بازاری که معمولاً سه‌ماه آخر سال شلوغ است و اینجا خبری از شلوغی یک بازار معمولی هم نیست. از فروشندگان این بازار که هر غرفه با دیواری از پارچه از یکدیگر جدا شده است جویای روند خریدوفروش پارچه می‌شوم. مرد میانسالی می‌گوید که20سال است که اینجا فروشنده انواع پارچه‌های ایرانی و خارجی است.او از این روزهای بازار پارچه در بازار بزرگ تهران با عنوان «‌ماه رمضان» یاد می‌کند و می‌گوید: اخیراً بازار خوب شده است وگرنه در طول 4سال گذشته اینجا مثل‌ماه رمضان بود و کسی برای خرید پارچه نمی‌آمد.

این مرد میانسال سپس ادامه می‌دهد: زمان احمدی‌نژاد،  تحریم هم بودیم مردم توان خرید داشتند حداقل بازار شلوغ بود اما اکنون به‌رغم توافقات برجام و رفع تحریم‌ها مردم دیگر پولی برای خرید ندارند.

او سکوت بازار را محصول عدم‌توانمندی مردم در خرید روزمره عنوان می‌کند و همسایه دیگرش که مغازه‌ای از اجناس ایرانی و خارجی دارد ادامه می‌دهد: مردم پولی برای خرید جنس باکیفیت ندارند، اوایل جنس ترک و چین را با هم وارد می‌کردم اما در چند سال اخیر مردم حتی پولی برای خرید جنس باکیفیت ترک هم ندارند لذا از اجناس چینی وارد می‌کنم. او که بازار پارچه‌های چینی را خوب ارزیابی می‌کند ادامه می‌دهد: ما با دلار پارچه می‌خریم لذا وقتی دلار گران می‌شود ما نیز برای فروش پارچه با مشکل مواجه می‌شویم ازاین‌رو  اجناس چینی تا اطلاع ثانوی هم برای ما به‌عنوان فروشنده و هم برای مردم به‌عنوان خریدار مقرون به‌صرفه‌تر است.

اسد پورمحمدی فروشنده پارچه‌های ایرانی و چینی در ادامه توضیحات خود از بازار پارچه و فروش آن در بازار بزرگ تهران،  ادامه می‌دهد: برای مردم پارچه‌های ایرانی یا کیفیت لازم را ندارد یا اگر هم کیفیت داشته باشد با توجه به کیفیتشان گران‌تر از اجناس باکیفیت ترک یا چینی تمام می‌شود ازاین‌رو بازار اجناس خارجی کماکان مشتری خودش را دارد.

قدرت خرید مردم کم شده است

علیرضا حائری کارشناس اقتصادی و دبیر سابق انجمن نساجی ایران درخصوص استقبال اندک مردم از بازار پارچه، به توان خرید و رابطه آن با استقبال مردم از انواع منسوجات ایرانی و خارجی اشاره دارد و به خبرنگار ما می‌گوید: آنچه شما راوی آن در بازار بودید مربوط به بازار سه‌ماه آخر سال است که حتی اگر رکود در بازار حاکم باشد معمولاً به‌دلیل ساختار زمانی آن با پایان سال با استقبال خوب مردم مواجه می‌شود که دیدید استقبال خوبی از بازار نشده است.

او این رویه بازار را ناشی از کاهش قدرت خرید مردم عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: از سویی پولی دست مردم نیست و از سوی دیگر تقاضای مردم برای خرید پارچه اندک شده است. او در این خصوص به تغییر ذائقه و سلیقه شخصی مردم اشاره دارد و می‌گوید: درگذشته بسیاری از دوخت و دوزها توسط مادران یا کدبانوی خانه در منازل شخصی افراد انجام می‌شد ازاین‌رو خرید پارچه برای انواع کت‌وشلوار یا البسه روزمره از طریق خرید شخصی صورت می‌گرفت. این در حالی است که امروزه کسی این کار را در منزل انجام نمی‌دهد لذا فروش پارچه برای مصارف سنتی نیز کمتر شده است.

امروزه پارچه بیشتر برای مصارف صنعتی و خریدوفروش انواع منسوجات و کارخانجات تولیدی البسه کاربرد دارد لذا خانه‌دار از خرید آن کمتر استقبال خواهد کرد. او در این خصوص به خرید پارچه‌های کت‌وشلواری یا البسه‌های روزمره و مجلسی اشاره دارد و می‌گوید: امروزه قیمت تمام‌شده البسه صنعتی به‌مراتب کمتر از دوخت‌ودوز سنتی آن است لذا مردم از البسه‌های تولید شده استقبال می‌کنند و در نتیجه خرید روزمره مردم از بازار کمتر خواهد شد.

حائری، کارشناس اقتصادی در ادامه توضیحات خود درخصوص استقبال اندک مردم از بازار منسوجات و پارچه اشاره‌ای به توان خرید مردم و از سوی دیگر اولویت‌های اقتصادی مردم دارد و می‌افزاید: اگر مردم نقدینگی نیز داشته باشند ترجیح می‌دهند به سایر اولویت‌های اقتصادی در زندگی بپردازند.

این کارشناس اقتصادی در ادامه اشاره‌ای به وضعیت مالی و توان خرید مردم در دولت‌های گذشته دارد و به خبرنگار ما می‌گوید: باید توجه داشت در دولت‌های گذشته وضعیت مالی مردم به‌مراتب بهتر از شرایط فعلی بود لذا فرصتی برای خریدهای سنتی نیز بود چراکه طی آن سال‌ها تورم حاکم 30درصدی بود و کسی حاضر نبود نقدینگی خودش را در بانک‌ها نگاه دارد و ترجیح می‌داد برای حفظ ارزش پول آن را به کالا تبدیل کند چراکه کالا هر روز گران‌تر می‌شد و هر کسی به فراخور احتیاجات خودش برای خرید کالا نظیر دلار یا پارچه و... اقدام می‌کرد که همین موضوع باعث رونق بازار شده بود. درخصوص تورم نیز باید گفت درهمان سال‌ها تورم حاکم بود و از زمانی که بازار با فشارهای دولتی روبه‌رو شد و تورم کاهش یافت پول به ارزش خودش رسید و در ادامه دیگر تمایلی برای تبدیل پول به کالا وجود نداشت چراکه کالا گران‌تر نمی‌شد و سودی نیز نداشت لذا مردم به سمت پس‌اندازهای مالی رفتند کما اینکه دیگر خرید کالاهایی نظیر پارچه یا فرش و... نیز سودآور نبود و همه این عوامل کنار یکدیگر باعث شد تا به رکود دامن زده بشود.

از نظر این کارشناس اقتصادی افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر باعث شده تا بیشتر مردم از بازار دلار استقبال کنند ازاین‌رو کسی امروزه نسبت به نگهداری ریال اقدام نکرده و اگر این رویه ادامه داشته باشد افزایش روزانه دلار و سکه به سایر کالاها نیز سرایت کرده و بازار نخ و پارچه چه‌بسا رونق گرفته و مردم نیز به سمت خرید کالاها هجوم بیاورند تا ارزش پول‌شان حفظ شود و خود همین عامل باعث رونق در بازار بشود که تبعات خودش را نیز دارد ازجمله این تبعات نیز افزایش تورم خواهد بود که از نظر حائری در هر حالت دولت و بانک مرکزی تاکنون مدیریت قابل‌قبولی برای حفظ تورم و رونق در بازار نداشته‌اند. علیرضا حائری در ادامه توضیحات خود درخصوص حفظ تعادل در بازار به سوء مدیریت عوامل بانکی اشاره کرده و به خبرنگار ما می‌گوید: یا تورم به‌قدری پایین می‌آید که منجر به رکود می‌شود و مردم ترجیح می‌دهند پول و نقدینگی را حفظ کنند یا آنکه به‌قدری تورم بالا می‌رود که هیچ‌کس حاضر نیست پولش را نگاه داشته و نسبت به خرید کالایی اقدام کند.

   کیفیت و هزینه تمام‌شده، خریدار می‌آورد

با تمام حواشی که بازار پارچه دربرداشت،  برخی تولیدکنندگان ایرانی نیز بودند که سخنان تازه‌تری داشتند؛ سخنانی از جنس «امید» در بازارچه بزرگ تهران. به سفارش یکی از مغازه‌داران بازارچه به سراغ هیأت مدیره یکی از مجموعه‌های تولیدکننده انواع البسه کتان و جین می‌روم؛ تولیداتی که به نقل از مغازه‌داران همان بازارچه نیازی به مشتری خارجی نداشته و به‌استثنای کلیه مغازه‌داران حاضر در بازار،  این تولیدکننده حوزه البسه خانگی تاکنون از بازار خوبی برخوردار بوده است. مهران‌آقاجانی،  مدیر فروش این گروه تولیدی درخصوص استقبال خوب بازار از تولیدات این مجموعه به خبرنگار ما می‌گوید: جنس خوب و مقرون‌به‌صرفه همیشه خریدار دارد. این مجموعه تولیدی نیز سعی داشته تا با واردات تکنولوژی و دستگاه‌های جدید و همچنین برخورداری از ماشین‌آلات جدید و استفاده از تکنولوژی‌های ارائه شده در نمایشگاه‌های بین‌المللی نسبت به واردات دستگاه‌های جدید اقدام کند تا بتواند با ارائه محصولاتی باکیفیت بهتر نسبت به جذب مشتری اقدام کند. از سوی دیگر ازآنجا که تولیدات از کیفیت خوبی برخوردار است قیمت تمام‌شده نیز کم بوده لذا از استقبال خوبی در بازار برخوردار بوده است.