بار قیمت دارو بر دوش صنعتگر

خدیجه نوروزی_روزنامه نگار

هدف صنعت داروسازی، جدا از تولید داروی ارزان و ایجاد صرفه‌جویی، خلق ثروت و ارزش اقتصادی و سپس ایجاد اشتغال و مشارکت در اهداف نظام سلامت است. بدون تردید مسیر توسعه صنعت دارویی کشور و تحقق عملی اقتصاد مقاومتی در این حوزه از شاهراه توسعه تولید مواداولیه و مواد مؤثره دارویی در داخل کشور می‌گذرد.

تولید 97درصد داروی مورد نیاز در داخل 
با وجود اینکه انتقال دانش و فناوری در تولید برخی داروهای جدید زمانبر است ولی کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، ادعا می‌کند ایران هر داروی جدیدی را می‌تواند ظرف مدت یک سال و نیم تا 2 سال و نیم به خط تولید برساند و به نوعی آن را مشابه‌سازی‌ کند.
هم‌اکنون بیش از 110شرکت در ایران تولید‌کننده محصول نهایی دارو هستند. پیش‌بینی مسئولان وزارتخانه این است که تا پایان کار دولت دوازدهم حداقل 80درصد ماده اولیه دارو در داخل کشور قابل تولید باشد. همچنین حداقل 98درصد داروی نهایی مورد نیاز در داخل تولید شود. این آمار در حالی ارائه می‌شود که هم‌اکنون 67درصد مواد مورد نیاز تولید دارو و 97درصد داروی مورد نیاز در داخل کشور در حال تولید است.
سخنگوی سازمان غذا و دارو در مورد تولید داخل می‌گوید: «داروهایی را تولید می‌کنیم که توان مشابه‌سازی‌ آنها از نظر فنی در ایران وجود و تولیدشان منطق اقتصادی داشته باشد؛ یعنی در تامین آنها با مشکل حادی مواجه باشیم (واردات به‌دلیل تحریم یا به بهانه کاربری‌های چندگانه مانند برخی از داروهای رادیو‌اکتیو محدودشده باشد) یا اینکه تولید آنها از مسیرهای دیگر میسر نباشد. اگر از مسیرهای اقتصادی با نرخ‌های بسیار نازل‌تری امکان‌پذیر باشد در اولویت تولید داخل قرار نمی‌گیرد.
تولید داروهایی که حجم مصرف بالایی داشته باشد، منطق اقتصادی دارد و وابستگی ارزی کشور را می‌تواند کاهش دهد. داروها به تشخیص نظام سلامت و تشخیص سرمایه‌گذار و فناوری‌ای که در این حوزه ورود پیدا خواهند کرد اولویت‌بندی و تولید خواهند شد. برخی تولیدات ممکن است توجیه اقتصادی نداشته باشد یا ورود به آنها و یا حداقل اولویت قراردادن‌شان منطقی نباشد».
این مسئول می‌افزاید: « ما از تولید داخل و داروی ایرانی حمایت می‌کنیم و در حال توسعه در بخش‌های مختلف ازجمله شرکت‌های دانش‌بنیان، مواداولیه، صنایع بسته‌بندی و تکمیل زنجیره دارو هستیم. حمایت از تولید داروهایی که مشابه داخلی دارد و حذف واردات زمینه‌ها را برای جذب سرمایه‌گذاری برای شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع شیمیایی که مایل هستند در این حوزه ورود پیدا کنند، فراهم می‌کند. صنایع موجود هم توانمندی بیشتری برای توسعه داروهایشان پیدا می‌کنند».

جفا به صنعتگر
برای حمایت از کالای ایرانی، نگاه دولت به صنعت داروسازی باید تغییر کند؛ چرا که صنعت داروسازی در این سال‌ها به اندازه پتانسیل‌هایش توسعه نیافته است. هاله حامدی‌فر، مدیرعامل سیناژن- تولید‌کننده فراورده‌های دارویی بیوتکنولوژیک- در گفت‌وگو با همشهری به موضوع قیمت‌گذاری داروها، به‌ویژه داروهای خاص نقد دارد و می‌گوید: «سالیان سال است که قیمت داروهای تولیدی بیماران خاص و صعب‌العلاج در داخل کشور تغییری نکرده است. مولفه‌ها و نهاده‌های تولید یک تولید‌کننده داخلی فقط ارز 4200تومانی نیست؛ چرا که زمانی که تورم بالا می‌رود حقوق کارکنان هم به همان نسبت تغییر پیدا می‌کند. هزینه‌های مواد و تجهیزات و وسایلی که ارز 4200تومانی به آن تعلق نمی‌گیرد، افزایش پیدا می‌کند. اخیرا هم دولت اعلام کرده ما هیچ افزایش قیمتی نخواهیم داشت اما این موضوع نباید به صنعتگر تحمیل شود».
این صنعتگر می‌افزاید: «دولت اگر می‌خواهد بازار را تحت کنترل درآورد باید به فکر وضعیت صنعتگر هم باشد و قیمت را برای تولیدکننده دارو بالا ببرد. ولی در مقابل با سوبسیدی که از محل یارانه‌ای که در قیمت بنزین صرفه‌جویی شده پرداخت می‌کند نباید بگذارد که بیمار پول بیشتری پرداخت کند. اگر بخواهد تمام بار قیمتی را روی دوش صنعتگر بیندازد، جفاست. زمانی که طرح تحول سلامت ایجاد شد و مصرف دارو و تجهیزات پزشکی و بیمارستانی بالا رفت دولت نتوانست پول‌ها را برگرداند و مجددا بار این مسئولیت روی دوش تولیدکننده و تاجر آمد، درحالی‌که تصمیمی بود که دولت گرفته بود. هدفمندی یارانه‌ها باید به صنعتی اختصاص پیدا کند که طبق آمار مسئولان، 97درصد اقلام دارویی کشور را تامین می‌کند. زمانی که روی افزایش قیمت دارو مانور می‌دهیم بحث ما این نیست که مردم و بیماران متحمل چنین هزینه‌ای شوند. ما می‌گوییم که اگر سیاست کشور این است که قیمت دارو افزایش پیدا نکند مابه‌التفاوت آن را باید دولت تقبل کند».
گروه دارویی سیناژن در سال 97یک میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی و 14هزار میلیارد ریال صرفه‌جویی بیمه‌ای کرده است این موضوع در شرایطی که با بحث تحریم‌ها مواجه هستیم، بسیار اهمیت دارد. حامدی فر می‌گوید: «داروهایی که ما تولید می‌کنیم داروی بیماران خاص و صعب العلاج است. این داروها بسیار پیچیده است و ما همیشه دومین یا سومین تولید‌کننده در دنیا بوده‌ایم که از نظر موقعیت استراتژیک بسیار مهم است. ما با تولید 50قلم دارو، توانسته‌ایم تا حد زیادی دغدغه و نگرانی بیماران درخصوص کمبود دارو در بازار را کاهش دهیم. با وجود چنین فعالیتی اما شرایط حاکم بر روال‌های موجود در سیستم‌های بانکی و بوروکراسی‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت طوری است که مطابق با شرایط جنگ اقتصادی نیست و ما اغلب درگیر بوروکراسی‌های غیرضروری و تعویض سیستم‌ها و قطعی‌ها و کنترل‌های عجیب و غریب هستیم. به‌رغم اینکه تلاش می‌کنیم این روزها را بگذرانیم و با بهترین کیفیت داروها را تامین کنیم ولی واقعا روزگار سختی را می‌گذرانیم».


سعید نمکی؛ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
سوژه پیشنهادی: داروی ایرانی 
علت انتخاب سوژه: وجود تحریم‌ها باعث ایجاد محدودیت‌هایی در حوزه‌های مختلف شده و باید به‌دنبال رفع مشکلات به‌وجودآمده باشیم. در این شرایط استفاده از ظرفیت‌های تولید داخل یکی از راه‌های مقابله با تحریم است، به‌ویژه اینکه در سال تولید ملی هم قرار داریم.