پژمردگی بازار گل وگیاه
فرخنده رفائی _خبرنگار
گلفروشی بدون شک یکی از جذابترین شغلهاست و گل خریدن یکی از دوستداشتنیترین کارها. کمتر کسی هست که هنگام گذر از کنار گلفروشی، زیبایی و عطر مسحورکننده گلها، برای خرید وسوسهاش نکند. تا همین چند وقت پیش میشد بهراحتی تسلیم این وسوسه شد و با 20-10 هزار تومان یک دسته گل زیبا خرید؛ دسته گلی که تا چندین روز طراوت و زیبایی و حس خوب را مهمان خانه کند، اما این روزها شرایط نامناسب اقتصادی و لزوم مدیریت هزینهها مردم را وادار کرده از سر و ته هزینهها بزنند و فقط به واجبها بپردازند و گل، واجب نیست... مردم از گرانی گل میگویند و گلفروشها از چند برابرشدن هزینههایشان؛ این شرایط در مجموع سر گلفروشها را خلوتتر از قبل کرده است.
مناسبتهایی که گل در تیراژ بالا در آنها مصرف میشود کم نیستند؛ از گلآرایی مجالس عروسی و تاج گلهای اهدایی مراسم عزا که بگذریم، افتتاحیه و اختتامیه تمام مراسم و برنامههای دولتی و غیردولتی، برنامههای تلویزیونی، مناسبتهای شاد و اعیاد ملی و مذهبی و در نهایت مناسبتهای خصوصی، هیچیک بدون گل سرنمیگیرد و به انجام نمیرسد ولی با همه اینها افزایش قیمت گل و کاهش قدرت خرید خانوارها موجب رکود بازار گل و گیاه شده است بهنحوی که سرانه مصرف گل در ایران تنها 6تا 7شاخه و در بهترین شرایط 10شاخه در سال برای هر نفر است که در مقایسه با سرانه 200شاخهای مصرف گل در اروپا بسیار ناچیز است.
رشد چندبرابری هزینهها
گلفروشها میپذیرند که گل گران است اما معتقدند در شرایطی که قیمت تمام مواد و اقلام مصرفیشان چندین برابر شده، گرانی گل هم اجتنابناپذیر است. یک گلفروش در گفتوگو با خبرنگار همشهری میگوید: تمام لوازم جانبی و تزیینی مورد استفاده ما 100درصد افزایش قیمت داشته است، بهطور مثال قیمت کاغذهای تزئینی که هر دسته 40برگی آن قبلا 25هزار تومان بود الان به 40هزار تومان رسیده است. اسفنج خارجی که برای ساخت سبد گل استفاده میشود از 45هزار تومان به 250هزار تومان رسید و اسفنج ایرانی هم 180هزار تومان قیمت دارد. قیمت روبان هم چندبرابر شده و یک رول روبان 20متری از 4هزار و 500تومان به 25هزار تومان رسیده است. او با اشاره به اینکه قبلا برای تزئین دسته گل یا سبد، مبلغ جداگانهای از مشتری دریافت نمیشد، اضافه میکند: نخل مرداب و کاج رشتی در تزئین دسته گل استفاده میشود. کاج دستهای 5هزار تومان بود و نخل مرداب هر عدد 50تومان، اما الان کاج به دستهای 20هزار تومان رسیده و هر عدد نخل مرداب، شده 700تومان. در چنین شرایطی نمیشود هزینه تزئین را برای مشتری محاسبه نکرد چون باعث ضرر ما میشود. انبار کردن اقلام مصرفی و تزئینی گلفروشیها در زمان ارزانی و سوءاستفاده از شرایط گرانی ارز، یکی از دلایلی عنوان میشود که در افزایش قیمت ناگهانی این اقلام نقش داشته است، اما سیاستهای اشتباه در زمینه واردات نیز در این زمینه بیتأثیر نبوده است، رئیس اتحادیه فروشندگانگل تهران در گفتوگو با همشهری میگوید: تاکنون درختچه بنسای از راه قاچاق به کشور وارد میشد، اما اخیرا مجوز واردات 120هزار پیازچه بنسای صادر شده که بعد از بررسی و تأیید در گلخانههای آفات و نباتات، تولید این درختچه در داخل کشور انجام شود. اما لاکی بامبو هنوز مجوز واردات قانونی ندارد و به کشور قاچاق میشود، به همین دلیل فروش آن در مغازههای گلفروشی ممنوع است و این ممنوعیت باعث شده قیمت آن از 15هزار تومان به بیش از80هزار تومان افزایش یابد. اکبر شاهرخی میافزاید: هماکنون اگر گلفروشیها لاکی بامبو عرضه کنند جریمه میشوند چون قاچاق است درحالیکه در بازار گل به راحتی عرضه میشود و هیچ برخوردی هم با عرضهکنندگان صورت نمیگیرد. در زمینه گل هیچگونه وارداتی به کشور صورت نمیگیرد. انواع گل در گلخانههای داخل کشور تولید میشود و به 2 بازار اصلی گل تهران یعنی بازار رضا و بازار محلاتی میآید. اما با اینکه همه گلفروشیها از همین دو جا گلهایشان را تامین میکنند قیمت و کیفیت گلهای گلفروشیهای مختلف با هم متفاوت است.
قیمت گلهای پرطرفدار
رز، آلسترومریا، لیلیوم اورینتال و انواع داوودی معروفترین و پرطرفدارترین گلهای گلفروشیها هستند. گلایل هم که برای تاج گل استفاده میشود، معمولا در همه گلفروشیها وجود دارد. قیمت گل رز براساس کیفیت و قد و ماندگاری، از شاخهای 8هزار تومان تا 20هزار تومان متفاوت است. رز سوپر بالاترین قیمت را دارد. آلسترومریا را هم میشود دستهای خرید و هم شاخهای. قیمت هر دسته آلسترومریا 25هزار تومان و قیمت هر شاخهاش 7هزار تومان است. داوودی انواع مختلف دارد ولی تفاوت قیمت چندانی با هم ندارند. این گل با همه زیباییاش کمتر بهعنوان گل اصلی انتخاب میشود و اغلب بهدلیل کوچک بودن بهصورت دستهای به فروش میرسد. هر دسته داوودی بین 12تا 15هزار تومان قیمت دارد. قیمت گلهای داخلی کمتر دستخوش تغییرات شدید بوده اما قیمت لیلیوم هلندی یا اورینتال بهدلیل وارداتی بودن پیاز آن، خیلی بالا رفته و از شاخهای 20هزار تومان به شاخهای 45هزار تومان رسیده است. البته این گل 5شاخه است و قیمت تکشاخه آن کمتر در میآید. آنتوریوم هم شاخهای 15هزار تومان فروخته میشود. لیلیوم و آنتوریوم گلهای اصلی سبد گل هستند و باید حتما در گلفروشی موجود باشند. غیراز اینها، رز با تنوع رنگ زیاد، آلسترومریا، مریم، ارکیده و کرزنتیا (نوعی داوودی) گلهایی هستند که حتما در سبد خرید گلفروشیها جای دارند تا به قول معروف جنس مغازه جور باشد. البته در بعضی گلفروشیهای لاکچری گلهای بسیار گرانقیمتی را هم میتوان یافت که مشتریهای خاص خودشان را دارند. انواع خاصی از گل ارکیده از آن جمله است. ارکیده سیمبیدیوم شاخهای 400هزارتومان قیمت دارد و هر شاخه ارکیده دندروبیوم هم 140تا 150هزار تومان به فروش میرسد. چنین گلهایی چون مشتری عام ندارند در کمتر گلفروشیای عرضه میشوند. خرید یک دسته گل خوب بسته به نوع و تعداد گلهای انتخابی هماکنون حدود 70تا 80هزار تومان هزینه دارد. قیمت سبد هم از 50هزار تومان شروع میشود تا بیش از500هزار تومان. اما اگر میخواهید گل بخرید بهتر است به این قیمتها خیلی توجه نکنید، تجربه نشان داده هنوز هم میشود با یکی دو شاخه گل یا با یک دسته داوودی کوچک دسته گلی زیبا تهیه کرد، کافی است کمی سلیقه و دقت به خرج دهید.
عرضه بنسای تقلبی
از بین گل و گیاهان آپارتمانی هم چند نوع هستند که پرطرفدارتر و معروفتر هستند؛ شفلرا یا شفلریا یکی از آنهاست. قیمت آن از 70هزار تومان شروع میشود تا 400هزار تومان. یک گلدان متوسط این گیاه حدود 180هزار تومان قیمت دارد. سانسوریای ابلق دیگر گیاه آپارتمانی پرطرفدار است. این گل مقاوم و زیبا که تصفیه هوای خوبی هم دارد کمی گرانتر است. سایزهای کوچک آن از 150هزار تومان شروع میشود و گلدانهای پرتر و بزرگتر آن تا 2میلیون تومان هم قیمت دارند. اسپاتیفیلوم با گلهای سفید کوچک قیمت مناسبتری دارد. یک گلدان متوسط بین 75تا 80هزارتومان قیمت فروخته میشود. کاج مطبق و بنسای هم بازار بسیار خوبی دارند. نرخ کاج مطبق از 100هزارتومان شروع میشود و بسته به اندازهاش 2 تا 3میلیون تومان هم فروخته میشود. بنسای هم بسته به اندازه آن از 180هزار تومان تا 700- 600 هزار تومان فروخته میشود. نکته قابل توجه این است که آنچه در بیشتر گلفروشیها بهعنوان بنسای فروخته میشود، ریشه درختان قدیمی است که با شمشاد یا افرا پیوند زده شده و اگر مشتری دقت کند پلاستیکی که دور منطقه پیوند کشیده شده هنوز دیده میشود. یک بنسای واقعی در اندازه کوچک بین 4تا 5میلیون و در اندازهای بزرگ از 180تا 200میلیون تومان به فروش میرسد. تراریومها هم بسیار پرفروش و پرطرفدار هستند و بسته به اندازه شیشه و نوع گیاه کاشتهشده در آن بین 20تا 300هزار تومان به فروش میرسند.
لاکچری فروشان بازار گل
در بعضی گلفروشیهای لاکچری گلهای بسیار گرانقیمتی را هم میتوان یافت که مشتریهای خاص خودشان را دارند. انواع خاصی از گل ارکیده از آن جمله است. ارکیده سیمبیدیوم شاخهای 400هزارتومان قیمت دارد و هر شاخه ارکیده دندروبیوم هم 140تا 150هزار تومان به فروش میرسد
نبض بازار
رشد هزینه تمامشده تولید، گرانی و کاهش قدرت مشتریان، بازار گل و گیاه را پژمرده کرد. سرانه مصرف گل در ایران تنها 6تا 7شاخه و در بهترین شرایط 10شاخه در سال برای هر نفر است که در مقایسه با سرانه 200شاخهای مصرف گل در اروپا بسیار ناچیز است
رئیس اتحادیه فروشندگان گل در گفتوگو با همشهری: آنچه در بیشتر گلفروشیها بهعنوان بنسای فروخته میشود، ریشه درختان قدیمی است که با شمشاد یا افرا پیوند زده شده و اگر مشتری دقت کند پلاستیکی که دور منطقه پیوند کشیده شده هنوز دیده میشود. یک بنسای واقعی در اندازه کوچک بین 4تا 5میلیون و در اندازههای بزرگ از 180تا 200میلیون تومان به فروش میرسد