پراید گران می‌شود

لیلا شریف_روزنامه نگار

سرنوشت پراید، خودرویی که سال‌ها در جایگاه تنها گزینه قشر کم‌درآمد ایرانی یکه‌تازی می‌کرد، نهایی شد؛ توقف تولید. البته رسیدن به نقطه پایان برای خودروسازان سایپا چندان راحت نبود؛ چرا که سال‌هاست خبر توقف تولید با همان سرعتی که جایش را میان اخبار باز می‌کرد، از صدر اخبار ناپدید می‌شد تا اینکه سرانجام مرداد سال99 به‌عنوان آخرین‌ماه حضور پراید در سایپا معرفی شد. سایپا که بالاخره با فشار سازمان ملی استاندارد تن به توقف تولید خودروی محبوبش داده است، براساس گفته سیدجواد سلیمانی، مدیرعامل سایپا، قرار است تا پایان دی‌ماه امسال از پراید مدل۱۳۲ خداحافظی کند و در سال بعد هم تنها تا پایان اردیبهشت و تیر به‌ترتیب اجازه تولید پراید مدل۱۱۱ و مدل۱۳۱ را خواهد داشت. برای اطلاع از جزئیات روند توقف تولید پراید به سراغ احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان رفتیم. افزایش قیمت پراید پس از توقف تولید، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایی است که قشرکم‌درآمد را با خود درگیر کرده است. آنطور که نعمت‌بخش به همشهری توضیح می‌دهد باید منتظر افزایش قیمت پراید پس از توقف تولید بود اما در گذر زمان این قیمت کاهش خواهد یافت؛ مانند اتفاقی که برای پیکان در سال‌های توقف تولید رخ داده بود.

 توقف تولید پراید، خبری است که سال‌های متوالی، مطرح و بعد از مدتی تکذیب شده است اما آنطور که از گفته‌های رئیس سازمان ملی استاندارد و مدیرعامل سایپا برمی‌آید، قرار است این بار برای همیشه این خودرو از رده تولید خارج شود. به‌نظر شما چرا این اتفاق زودتر از این زمان رخ نداد و آیا بررسی‌های لازم انجام شده است تا کمترین شوک به بازار وارد شود؟
سال‌های پیش به‌دلیل اینکه جایگزین پراید وجود نداشت، این اتفاق رخ نداد اما در گذر زمان شرکت سایپا دست به تولید کوئیک، ساینا و تیبا زد. این خودروها می‌توانند جایگزین پراید شوند. به‌دلیل اینکه این خودروها استانداردهای بالاتری را دارند، شاهد فاصله قیمتی میان پراید و خودروهای جایگزینش خواهیم بود. هم‌اکنون به‌دلیل اجرای استانداردهای 22گانه مرحله سوم، خودروهای قدیمی مانند پراید و 405 از رده خارج محسوب می‌شوند. اینکه پراید و پژو بتوانند از استانداردهای 22گانه، مهر قبولی دریافت کنند، هزینه‌بر بود؛ در واقع اگر سایپا می‌خواست پراید را به سطح استانداردها برساند، از نظر اقتصادی به‌صرفه نبود و باید طراحی خودرو عوض می‌شد و به همین دلیل مرکز تحقیقات ایران سایپا ترجیح داد تا روی خودروهای جدید کار کند. در واقع با توجه به فشار سازمان استاندارد و مهیاشدن جایگزین این خودروها، خودروسازان ترجیح دادند که پراید و پژو را از رده خارج کنند. براساس اطلاع‌رسانی‌ای که انجام شده، خودروی 405 تا آخر خرداد و پراید هم تا مرداد سال99 به‌طور کامل از رده خارج می‌شوند.

  با توجه به تفاوت قیمتی که میان پراید و خودروهای جایگزین وجود دارد، این سؤال ایجاد می‌شود که آیا برای سبد مصرفی خودروی پراید، به درستی برنامه‌ریزی شده است؟
واقعیت این است که ما نمی‌توانیم قدرت خرید مردم را بالا ببریم؛ چراکه این موضوع به کل اقتصاد کشور وابسته است و باید توان خرید مردم بالا برود. در این زمینه‌ باید لیزینگ‌ها و بانک‌ها فعال شوند و به کمک خریدارها بیایند تا مردم قسطی دست به خرید خودرو بزنند.

  هم‌اکنون تیبا و کوئیک جایگزین قطعی پراید هستند؟
قطعی که نه! اما به هر ترتیب ساینا، ‌تیبا و کوئیک خودروهایی هستند که پس از پراید، مردم توان خریدشان را دارند. وقتی پراید حذف شود، تیراژ این سه خودرو از جانب سایپا بالا می‌رود و می‌توانند جایگزین پراید شوند. تفاهمنامه‌ای میان شورای‌عالی استاندارد و وزارت صمت امضا شده و شرکت‌های خودروسازی با توجه به زمان‌بندی‌ای که تعیین شد، موظف شده‌اند این استانداردها را از سر بگذرانند.

  از رده خارج‌شدن پراید و بالابودن قیمت خودروهای جایگزینش، این نگاه را ایجاد کرده است که پس از توقف تولید پراید، باید شاهد افزایش قیمت این خودرو باشیم. با توجه به سرنوشت پیکان، احتمال افزایش قیمت پراید پس از توقف تولید چقدر است؟ 
در تمام دنیا وقتی محصولی را از رده خارج اعلام می‌کنند، قیمت آن محصول پایین می‌آید اما متأسفانه در کشور ما برعکس است. این داستان در مورد پیکان هم رخ داده بود. به خوبی در خاطرم هست که وقتی اعلام کردند پیکان از رده خارج شد و تولید نمی‌شود، یکباره قیمتش افزایش یافت اما به مرور روند کاهشی را طی کرد. به‌نظرم پراید هم چنین سرنوشتی خواهد داشت. کسانی که پولشان را برای خرید پراید جمع کرده بودند و حالا متوجه شده‌‌اند که این خودرو تولید نمی‌شود، ممکن است برای خرید پراید دست‌دوم یا نو هجوم بیاورند و به همین دلیل تقاضا در مورد پراید و به‌دنبالش قیمت بالاتر خواهد رفت اما با توجه به سرنوشت پیکان، تحلیل من این است که قیمت پراید هم به مرور زمان کاهش خواهد یافت.

  پس از توقف تولید پراید، پرونده صادراتش به چه سمت و سویی خواهد رفت؟
صادرات این خودرو به منوال قبل باقی خواهد ماند. پرایدی که ما تولید می‌کنیم، برای فروش داخلی سایپا از نظر مالی زیان‌ده بود اما برای صادرات با قیمت حدود 7هزار دلار صادر می‌شود.

  در این بازه زمانی بیشتر چه کشورهایی خواهان پراید هستند؟
با توجه به اطلاعاتی که قبلا از مسئولان سایپا گرفته بودم، کشورهای عراق، سوریه، آذربایجان، ارمنستان، اوکراین، افغانستان، ‌مصر، الجزیره، لیبی، سنگال، غنا، ‌ساحل عاج، نیجریه و اتیوپی مقصد صادرات پراید از ایران هستند و البته مقداری هم به لبنان صادر شده است. در میان این کشورها، عراق بیشترین سهم از صادرات را داشته است.