جنگ داخلی در ناتو

تلاش‌های سران ناتو برای برگزاری بدون تنش نشست این سازمان در لندن، درپی حمله شدید رجب طیب اردوغان به امانوئل مکرون رنگ باخت و بحران نشست رهبران ناتو، ‌این بار از جایی که انتظارش را نداشتند سربرآورده است.
معمولا این دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکاست که در نشست‌های ناتو دردسر و تنش ایجاد می‌کند، اما حمله شدید رئیس‌جمهور ترکیه به همتای فرانسوی خود، گله‌های همیشگی ترامپ را هم زیر سؤال برده است. اردوغان روز جمعه در استانبول، با الفاظی بسیار تند و آتشین به مکرون به‌خاطر انتقادهای اخیرش از ناتو حمله و او را متهم کرده که دچار مرگ مغزی شده است.
به گزارش الجزیره، اردوغان چند روز قبل از نشست ناتو گفت: «صحبت من با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه است و این را در ناتو هم تکرار خواهم کرد. اول از همه، مغز خودت را بررسی کن. این صحبت‌ها تنها مناسب افرادی است که مثل خودت دچار مرگ مغزی شده‌اند. تو خوب بلدی که خودنمایی کنی، اما حتی نمی‌توانی به درستی هزینه‌های ناتو را پرداخت کنی. تو یک تازه‌کاری.»
اشاره اردوغان به صحبت‌های مکرون در گفت‌وگو با نشریه اکونومیست بود. مکرون در این گفت‌وگو گفته بود که از نظر او ناتو دچار مرگ مغزی شده. او هفته پیش هم گفته بود که ناتو بیشتر از اینکه به فکر استراتژی باشد، ‌به فکر بودجه است.
در پی صحبت‌های اردوغان، سفیر ترکیه در فرانسه احضار شد. یک سخنگوی الیزه هم گفت که از نظر فرانسه، ‌صحبت‌های اردوغان توهین صرف هستند و پاریس به این توهین‌ها پاسخ نخواهد داد.
خشم اردوغان از مکرون، به‌خاطر موضع‌گیری‌های اخیر او درباره عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه علیه نیروهای دمکراتیک سوریه است. پاریس، بارها از نیروهای دمکراتیک سوریه که عمده آنها جنگجویان کرد هستند حمایت کرده و از آمریکا به‌خاطر رها کردن آنها در مقابل حمله ترکیه به‌شدت انتقاد کرده است. مکرون پیش از حمله ترکیه به شمال سوریه، با سخنگوی این نیروها در پاریس ملاقات کرده بود.
اردوغان جمعه در بخش‌هایی از صحبت‌هایش مستقیما از موضع‌گیری‌های مکرون درباره سوریه انتقاد کرد و گفت: «او چیزی از مبارزه با ترور نمی‌داند. به همین‌خاطر است که جلیقه‌زردها فرانسه را در برگرفته‌اند. اصلا شما چه کاری در سوریه دارید؟ هر چقدر که دوست دارید بالا و پایین بپرید اما در نهایت، دیر یا زود، حق ترکیه برای جنگیدن در سوریه را به رسمیت خواهید شناخت. هیچ راه دیگری وجود ندارد.»
درگیری رهبران ترکیه و فرانسه، قطعا ناامیدی بزرگی برای سران ناتو خواهد بود. آنها امیدوار بودند با یک ابتکار بودجه‌ای، ترامپ را در نشست لندن که سه‌شنبه و چهارشنبه به‌منظور بزرگداشت هفتادمین سالگرد ناتو برگزار می‌شود آرام کنند. اما حالا باید به جای ترامپ، نگران درگیری‌های شدید اردوغان و مکرون باشند.
به گزارش نیویورک تایمز، ناتو، یک روز پیش از حمله اردوغان به مکرون اعلام کرد که سهم آمریکا از بودجه مرکزی این سازمان را کم می‌کند و سهم آلمان را افزایش می‌دهد. بودجه مرکزی ناتو که دفاتر این سازمان و همینطور برخی عملیات مشترک را پوشش می‌دهد، حدود 2.5میلیارد دلار در سال‌ است که در مقایسه با بودجه 700میلیارد دلاری پنتاگون، عملا رقم قابل ملاحظه‌ای به شمار نمی‌رود.
ینتس استولتنبرگ، دبیر‌کل ناتو پنجشنبه در نشست مشترکی با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه اعلام کرد که اعضای ناتو با تقسیم دوباره بودجه موافقت کرده‌اند. او درباره جزئیات این تصمیم جدید گفت: «آمریکا کمتر پرداخت خواهد کرد و سهم آلمان بیشتر خواهد شد. بنابراین حالا آمریکا و آلمان میزان مشابهی را پرداخت خواهند کرد.» پیش از این آمریکا 22درصد از بودجه مرکزی ناتو را پرداخت می‌کرد، اما حالا هم آلمان و هم آمریکا، هرکدام پرداخت 16درصد این بودجه را متقبل خواهند شد.
این بودجه، جدا از هدف صرف 2درصد از تولید ناخالص داخلی همه اعضای سازمان برای مصارف دفاعی است که پیش‌تر همه کشورهای ناتو با آن موافقت کرده‌اند و قرار است تا سال2024به آن برسند.
در اجلاس ناتو، موضوع دیگری که می‌تواند تنش‌ها بین ترکیه و فرانسه و دیگر کشورهای اروپای غربی را افزایش دهد، قرارداد دریایی جامع آنکارا با لیبی است. براساس توافق بین 2 کشور، ترکیه با مجوز لیبی، فعالیت‌های خود را در مدیترانه شرقی افزایش خواهد داد و عملا طرح یونان و بخش یونانی‌نشین قبرس برای ایزوله کردن ترکیه را خواهد شکست. نفوذ ترکیه در حوزه‌هایی که کشورهای اتحادیه اروپا برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اند، قطعا با منافع کشورهای غرب اروپا همخوانی نخواهد داشت. علاوه بر آن، فرانسه به‌صورت سنتی خود را در تمامی امور مربوط به حقوق دریایی مدیترانه محق می‌داند.