ویترین اندیشه‌های انسانی

محمد صالحی‌‌آرام ـ شاعر و طنزپرداز

هر متن و مطلب طنزی برای ماندگاری نیاز دارد با آمال و آرمان‌های بشری پیوند بخورد.
نوشته، داستان، سخن و شعر مطایبه‌آمیز و خنده‌آور زمانی می‌تواند دامن خود را از لودگی و ابتذال دور نگه دارد که به ارزش‌ها و اندیشه‌های انسانی بپردازد.
خندیدن به قد کوتاه و قامت بلند این و آن کاری بی‌ارزش بلکه ضدارزش است اما لبخندی که ما را به تفکر درباره حال و آینده آدمی وادارد قیمتی و گرانبهاست.
از همین روست که بیشتر طنز‌پردازان  ترجیح می‌دهند درونمایه و موضوع مطلبشان خواسته‌های مردم و مشکلاتشان باشد.
طنز متعالی و ارزشمند، مطلبی است که بر محور یک شعار انسانی با ظرافت و جذابیت مطرح شود، کسی را نرنجاند، اما در عین حال تکان‌دهنده و بیدارگر باشد.
متأسفانه به دلیل نبودن معیار و شاخص روشن و مشخص بسیاری از مطالب و برنامه‌‌‌هایی که نام طنز بر خود دارند، فاخر نیستند و فاصله آنها تا ابتذال کم است.
معمولا چنین طنزی حتما به عده زیادی برمی‌خورد، چون کسانی که چنین طنزی را مطرح می‌کنند، اهل تفکر و خلاقیت نیستند، به سرعت در دام کلیشه می‌‌افتند. به عکس، کسانی که توان خلق طنز فاخر را دارند همواره در کارشان نوآوری و تازگی دیده می‌شود. بنابراین آثارشان ماندگار و در هر دوره‌ای برای مخاطبان شیرین و جذاب است.
اما چیزی که بیش از همه در فخامت و ظرافت طنز مهم است، مطالعه، آگاهی از اقوال و افکار دیگران و اخلاق و ادب  است.
کسانی که مراعات نزاکت و احترام دیگران را می‌کنند، برای موفقیت در کار طنز مستعدترند، چون فاصله خود را با ابتذال و طنز سطحی رعایت می‌کنند.