اعتراض‌های آرام تاریخ

شبنم سید مجیدی_روزنامه نگار

امسال در سراسر دنیا تظاهرات و اعتراضات متعددی را شاهد بودیم. در شیلی آتش اعتراضات مردمی در واکنش به بالارفتن هزینه مترو، هزینه‌های زندگی و نابرابری‌های رایج در کشور شعله‌ور است. در هنگ‌کنگ اعتراضاتی در مخالفت با لایحه استرداد مجرمان به چین و برقراری دمکراسی در جریان است. در لبنان تظاهرات در اعتراض به وضع مالیات‌های جدید و در نهایت انجام اصلاحات در کشور هنوز ادامه دارد. در لندن صدها هزار نفر از مخالفان خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به خیابان‌ها آمدند و... . این فهرست اعتراض‌ها را ادامه دهید تا برسید به ایران و هائیتی، تا اسپانیا. در سال 2019 اعتراضات زیادی اتفاق افتاده یا هنوز هم در جریان است. بعضی از این اعتراضات با خشونت همراه بوده‌اند و بعضی دیگر به شکل آرام و صلح‌آمیز پیش رفته‌اند. به همین بهانه بد نیست تعدادی از اعتراضات و تظاهرات صلح‌آمیز در طول 100سال اخیر، دلیل رخداد آنها و در نهایت نتایج به‌دست‌آمده از این اعتراضات مدنی را مرور کنیم.

 راهپیمایی نمک گاندی (1930)
هدف: استقلال هند مستعمره از نفوذ انگلستان
شیوه اعتراض: برای جلوگیری از پرداخت مالیات بر نمک بریتانیا، گاندی تصمیم گرفت نمک خودش را بدون پرداخت مالیات تولید کند. برای انجام این کار او طی 24روز 390کیلومتر راهپیمایی کرد و تعداد زیادی از پیروانش به او پیوستند.
        
نتیجه: گاندی زندانی شد اما اعتراضات ادامه پیدا کرد و تأثیر زیادی بر افکار مردم درباره بریتانیا گذاشت. راهپیمایی‌ها علیه مالیات نمک تا یک سال و تا زمان آزادی گاندی ادامه یافت.
       
آیا این اعتراضات موفقیت‌آمیز بود؟ 
تأثیر آنی نداشت، اما نقطه عطفی در مبارزات هند برای رسیدن به استقلالی بود که در نهایت دو دهه بعد به نتیجه رسید.


 جنبش مقاومت رز سفید (1943-1942)
هدف: تضعیف حکمرانی آلمان نازی

 اعتراض: جنبش مقاومت به رهبری گروهی از دانشجویان و اساتید دانشگاه مونیخ با انتشار اعلامیه، بیانیه و نقاشی‌های دیواری در برابر نازی‌ها به مبارزه و مخالفت می‌پرداختند.   
   
نتیجه: 6عضو اصلی گروه دستگیر و اعدام شدند.       

آیا اعتراض موفقیت‌آمیز بود؟ خیر.


جنبش تحریم اتوبوس‌های مونتگمری (1956-1955)
 هدف: کاهش تبعیض‌های نژادی و نابرابری برای سیاه‌پوستان جنوب آمریکا
        
روش اعتراض: جمعیت سیاه‌پوستان مونتگمری از استفاده از حمل ونقل عمومی به‌دلیل تفکیک نژادی امتناع کردند. آنها این جنبش را یک سال ادامه دادند. 4روز قبل از شروع این جنبش، رزا پارک از دادن جای خود به یک سفیدپوست در اتوبوس خودداری کرد و دستگیر شد.
        
نتیجه: دادگاه منطقه آلاباما به غیرقانونی‌بودن تفکیک نژادی حکم داد. این تصمیم قابل اعتراض بود اما توسط دیوان عالی کشور تأیید شد.
        
آیا اعتراض موفقیت‌آمیز بود؟ بله. همچنین این اتفاق، جرقه شکل‌گیری جنبش حقوق مدنی در دهه 60میلادی بود.


  تظاهرات دانشگاه ایالتی کنت (1970)
هدف: اعتراض به رئیس‌جمهور نیکسون، تا حمله به کامبوج را متوقف کند و به جنگ در ویتنام پایان دهد.
        
روش اعتراض: 4روز راهپیمایی و اعتراض
        
نتیجه: گارد ملی آمریکا با شلیک گلوله به سمت 2000دانشجو، 4نفر آنها را کشت و 9تن دیگر را زخمی کرد. این واقعه موجب اعتصابات گسترده در بسیاری از دانشگاه‌های آمریکا شد.
        
آیا این اعتراض موفقیت‌آمیز بود؟ پاسخ به این سؤال مشکل است. هیچ تغییرات آنی در سیاست خارجی آمریکا به‌وجود نیامد، اما جرقه بسیاری از اعتراضات دیگر در سراسر کشور بود که احتمالاً در نهایت یکی از دلایل پایان جنگ بود.


  اعتراضات میدان تیان‌آن من (1989)
هدف: اصلاحات سیاسی و آزادی رسانه‌ها از سوی حکومت چین
        
روش اعتراض: 7هفته تظاهرات و راهپیمایی صلح‌آمیز 
        
نتیجه: ارتش آزادی‌بخش مردم چین روی معترضان آتش گشود. تعداد کشته‌شدگان دقیق این قتل‌عام مشخص نیست.
        
آیا این اعتراض موفقیت‌آمیز بود؟ خیر. حکومت چین هرگز کشته‌شدگان را به رسمیت نشناخت. هر نوع اطلاعات درباره این اعتراضات و کشته‌شدگان آن در چین سانسور شده است.

 انقلاب آواز (1991-1986)
هدف: استقلال استونی، لاتویا و لیتونی از سلطه اتحاد جماهیر شوروی سابق.
        
روش اعتراض: معترضان در خیابان‌ها جمع می‌شدند و ترانه‌ها و آوازهای سنتی و میهن‌پرستانه‌ای را می‌خواندند که از سوی اشغالگران شوروی ممنوع شده بود.
        
نتیجه: بعد از 4سال تظاهرات و کشته‌شدن 14نفر در لیتوانی، هر سه کشور استقلال خود را به‌دست آوردند.
        
آیا این جنبش موفقیت‌آمیز بود؟ بله.


 اعتصاب معلمان ویسکانسین(2011)
هدف: حفظ حق مذاکرات دسته‌جمعی درباره شرایط استخدام برای اتحادیه‌های معلمان در ایالت ویسکانسین آمریکا
        
روش اعتراض: برای حدود 5ماه تظاهرات عمومی با حضور 100هزار معترض که در ساختمان کنگره ویسکانسین جمع می‌شدند.
        
نتیجه: لایحه اصلاح بودجه ویسکانسین که حق مذاکرات دسته‌جمعی درباره شرایط استخدام را از معلمان سلب می‌کرد، لغو نشد.
        
آیا این اعتراض موفقیت‌آمیز بود؟ خیر، همچنان تعداد زیادی لایحه علیه این مصوبه بی‌نتیجه مانده‌اند.


اعتراضات لبنان(2019)
هدف: مجموعه اعتراضات در لبنان در پاسخ به عدم‌موفقیت حکومت در یافتن راه‌حل برای بهبود بحران اقتصادی این کشور که از اکتبر2019 فراگیر شد. محرک مستقیم این اعتراضات، اعمال مالیات روی بنزین، دخانیات و تماس‌های تلفنی آنلاین از طریق واتسا‌پ بود.
        
روش اعتراض: بیش از صدها هزار نفر در سراسر کشور در خیابان‌ها تظاهرات کردند. معترضان لبنانی بسیاری از جاده‌های این کشور را مسدود کردند‌ و باعث تعطیلی مدارس و مراکز مالی و اداری شدند.
        
نتیجه: در این مدت تنش میان نیروهای امنیتی و معترضان بالا گرفت و دولت وعده انجام اصلاحات  داد، اما معترضانی که از 17اکتبر به خیابان‌ها آمده‌اند، برنامه‌های پیشنهادی دولت را راضی‌کننده نمی‌دانند. در نهایت سعدحریری، نخست‌وزیر لبنان، استعفا کرد.
        
آیا این اعتراض موفقیت‌آمیز بود؟ تا حدودی نتیجه‌بخش بوده و بخشی از مطالبات مردم پاسخ داده شد اما هنوز اعتراضات ادامه دارد.