یادداشت
شعور ترافیکی؛ مسئولیت اجتماعی
ایمان مهدی‌زاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار
سرما که از راه می‌رسد، کلانشهرها در معرض خطر آلودگی هوا قرار می‌گیرند و مسئولان شهری به انواع راه‌ها و الگو‌های جهانی برای رفع این معضل می‌اندیشند و در شوراهای اسلامی به رأی گذاشته و دستورهای اجرایی صادر می‌کنند اما این حکایت هر سال ادامه دارد و هنوز این روش‌ها نتوانسته بر پیکر زخمی و عفونی شهرها مرهم باشد. شاید مسئولان و مدیران شهری براساس احکام مدیریتی و روش‌های رسیدن به اماکن مورد نظرشان، مانند شهروندان عادی توقف‌های بیجا در ترافیک را تجربه نمی‌کنند. جدای از رفتارهای بعضی رانندگان که هیچ حق تقدمی برای همشهریان قائل نیستند، ریشه عمده ترافیک‌های شهرهای پرجمعیت به‌ویژه پایتخت در شعور ترافیکی نهفته که کمبود آن ناشی از ضعف در آموزش و پذیرش مسئولیت اجتماعی است؛ نکته‌ای که مدیران و مسئولان شهری در برنامه‌ریزی‌هایشان لحاظ نمی‌کنند و رویکردی برای رفع آن از خود نشان نداده‌اند. برای نمونه رفتارهای عادی شده شهروندان در ترافیک را مروری کوتاه می‌کنیم. عابران پیاده در ساعات و روزهای شلوغ به‌ویژه در مواقع بارانی برای دیده شدن توسط مسافربرها مدام در عرض خیابان پیشروی کرده تا بتوانند حداقل یک لاین خیابان را تسخیر و آن را کم عرض‌تر کنند. مسافربرهایی که برای سوارکردن مسافر، بدون راهنما زدن به سمت راست می‌پیچند که عامل تأثیرگذاری در ایجاد تصادف‌های کوچک است. رانندگانی که پشت چراغ راهنما در سمت چپ یا راست خیابان توقف کرده‌اند و به محض سبزشدن چراغ به منتهی‌الیه سوی دیگر خیابان حرکت می‌کنند و باعث می‌شوند تعداد خودروهای عبوری از چراغ به حداقل برسد. رانندگانی که در ثانیه‌های آخر سبز بودن چراغ راهنما، خود را به وسط چهارراه می‌رسانند تا جای توقف، پشت خط ایست در ازدحام میان خیابان، مشارکت کنند. موتورسواران هم به نوبه‌خود به ترافیک دامن زده و همیشه از عابر و خودرو طلبکارند.
این موارد و غالب رفتارهایی که مشاهده می‌کنیم بیش از هر چیز به پذیرش مسئولیت اجتماعی افراد در جامعه برمی‌گردد که از نگاه و اندیشه مدیران و برنامه‌ریزان شهری دور مانده است و نکته‌ای که گویا در جلسات چندان مدنظر قرار نمی‌گیرد، ایجاد دوستی و مودت بین شهروندان یا قانونمند‌کردن آنان براساس رعایت فرهنگ پرپیشینه است. پیش از هرچیز، نیاز است مردم، شهر و همشهریانشان را دوست بدارند و این مهم، جز با پیشگامی مدیران امکان ندارد.
