آینده تاریک نجوم با ماهوارههای اینترنتی
طرح ارسال 42هزار ماهواره برای اینترنت به فضا تا سال 2027 باعث نگرانی دانشمندان و دوستداران آسمان شب شده است
چندی پیش شرکت اسپیس ایکس 60ماهواره اینترنتی را به فضا پرتاب کرد. این ماهوارهها که دومین گروه ماهوارهای شرکت موشکی ایلان ماسک است که به مدار فرستاده شدهاند، بخشی از برنامه اسپیس ایکس برای پوشش اینترنتی زمین هستند. این شرکت نخستین گروه 60تایی ماهوارهها را در ماه می گذشته پرتاب کرد و امیدوار است این پروژه که به نام «استارلینک» معروف شده در سال 2027 پایان یابد. به این ترتیب این شبکه شامل 42هزار ماهواره خواهد بود. با این حال، این برنامه بعضی از دانشمندان را درباره آینده علم نجوم دچار نگرانی کرده است. نگرانی آنها بهخاطر این است که ماهوارههای اسپیس ایکس که بیش از حد نورانی هستند، باعث دیدهنشدن ستارهها خواهد شد. درصورتی که این اتفاق بیفتد، ستارهشناسان نمیتوانند جهان هستی را از روی زمین مشاهده کنند.
یک اخترشناس به نام جیمز لاونتال در این رابطه میگوید: اگر اشیای بسیار نورانی در آسمان حرکت کنند، به شکل عجیبی حرفه ما دچار مشکل میشود. این اتفاق بهطور بالقوه علم ستارهشناسی را تهدید میکند.
به گزارش بیزینس اینسایدر، علاوه بر این، براساس تخمینهای آژانس فضایی اروپا، 42هزار ماهوارهای که اسپیس ایکس میخواهد پرتاب کند بیش از 8برابر تعداد ماهوارههای موجود در مدار است. با اضافه شدن روزبهروز این اشیا به مدار زمین، خطر برخورد فاجعهبار آنها در کمین زمین است و میتواند آسمان را به یک میدان مین هوایی تبدیل کند. در بدترین حالت، فاجعه زبالههای فضایی میتواند ما را هنگام ترک زمین دچار مشکل کند. هنگامی که اسپیس ایکس نخستین مجموعه از ماهوارههای استارلینک را پرتاب کرد، بسیاری از اخترشناسان در مورد روشنایی این اشیای جدید اظهار نگرانی کردند. چند روز پس از اینکه این گروه از ماهواره به مدار فرستاده شدند، مردم سراسر جهان دستهای از ماهوارهها را با همان درخشندگی ستارهها مشاهده کردند. لاونتال در این رابطه میگوید: احساس کردم که زندگی بهعنوان «ستارهشناس» و «عاشق آسمان شب» هرگز دیگر به شکل گذشته نخواهد بود.
با این حال، اسپیس ایکس هنوز بهنظراتی که در این مورد مطرح شده پاسخ نداده است. با اینکه بسیاری از ماهوارههای استارلینک این شرکت به بالاترین لایههای مدار حرکت کردهاند، اما بعضی از آنها همچنان در شبهای تاریک و در مناطق روستایی دیده میشوند.
تلسکوپی که برای مشاهده اشیای دور و کمنور طراحی شده است، بهراحتی این ستارههای دروغین را تشخیص میدهد. تلسکوپ بزرگ تحقیقاتیای که در شیلی قرار دارد یکی از این تلسکوپهاست. این تلسکوپ با برنامهریزیهایی که انجام شده، در سال 2022 مطالعه نیروهای مرموز ماده تاریک و انرژی تاریک را آغاز میکند. تلسکوپ تحقیقاتی شیلی همچنین اشیایی که در سراسر آسمان حرکت یا تغییر میکنند را رصد میکند. این اشیا میتوانند شامل سیارکهایی باشند که بهطور خطرناکی از نزدیکی زمین عبور میکنند.
پژوهشگران در مورد این موضوع که ماهوارههای استارلینک ممکن است دادههای این تلسکوپ را دچار اختلال کنند، اظهار نگرانی میکنند. یک ماهواره میتواند یک خط طولانی از نور را در میان تصاویر دریافتی از آسمان توسط تلسکوپ ایجاد کند. ماهوارهها همچنین میتوانند سیگنالهای کاذب ارسال کنند و جلوی دید ستارهشناسان را بگیرند. این خطوط حتی در تابستان هم میتوانند خطاهایی ایجاد کنند، زیرا ماهوارهها برای مدت طولانیتری قابل رویت هستند. این عدمتوازنهای فصلی میتوانند دادههای تلسکوپ تحقیقاتی شیلی را دچار انحراف و اختلال کنند.
این ماهوارهها هنگام غروب و طلوع خورشید بیشتر قابل مشاهده هستند. در این زمان تلسکوپها به بهترین وجه قادر به ردیابی سیارکهایی هستند که نزدیک به زمین پرواز میکنند. با این حال، اسپیس ایکس اعلام کرده است که می خواهد آن بخش از ماهوارههای خود را که به سمت زمین است به حالت تیره درآورد تا انعکاس آنها کمتر شود. البته بهنظر نمیرسد این رنگآمیزی برای ماهوارههایی که اخیرا پرتاب شدهاند اجرا شود. هرچند اگر هم رنگ شوند، تلسکوپهایی مانند تلسکوپ تحقیقاتی شیلی همچنان میتوانند نور ماهوارهها را تشخیص دهند.
ارتباطات ماهوارهای از طولموجهایی شبیه به تلسکوپهای رادیویی موجود در زمین برای مطالعه اشیا در فضا استفاده میکنند. اکنون، تداخل رادیویی ناشی از ماهوارهها برای بیشتر تلسکوپها قابل کنترل است. با این حال، اگر تعداد ماهوارههای موجود در مدار از تعداد 2هزار ماهواره فعلی به 50هزار ماهواره نزدیک شود، ممکن است کنترل این تداخلها با مشکل مواجه شود.
تشخیص ستارههای دروغین
تلسکوپی که برای مشاهده اشیای دور و کمنور طراحی شده است، بهراحتی این ستارههای دروغین را تشخیص میدهد. تلسکوپ بزرگ تحقیقاتیای که در شیلی قراردارد یکی از این تلسکوپهاست