در دوران سهمیه‌بندی و گرانی بنزین، راهکارهایی داریم برای اینکه مصرف بنزین را کاهش دهیم
کمتر بنزین بسوزان
هستی تهرانی
این روزها هیچ موضوعی به اندازه بنزین دستمایه بحث‌ها و حرف‌وحدیث‌ها نیست. همه‌جا حرف از سهمیه‌بندی بنزین و افزایش قیمت آن است. حالا که توجه عمومی دوباره به این سوخت همیشه مهم جلب شده، بد نیست از زاویه دیگری سراغ این موضوع برویم. ما شهروندان به‌عنوان مصرف‌کنندگان بنزین می‌توانیم با رعایت کردن راهکارهایی ساده، مصرف سوخت را کاهش دهیم و با یک تیر چند نشان بزنیم. به این ترتیب هم در هزینه‌های اقتصادی خانواده صرفه‌جویی می‌کنیم، هم مصرف این سوخت گرانبها را کاهش می‌دهیم و هم به حفظ محیط‌زیست و جلوگیری از آلودگی هوا کمک می‌کنیم. محمد علی‌اکبری به‌عنوان یک مکانیک باتجربه قرار است ما را راهنمایی کند تا بدانیم چطور با رسیدگی به وضعیت فنی خودروهایمان، می‌توانیم مصرف سوخت را کاهش دهیم. در کنار آن به راهکارهای دیگر کاهش مصرف بنزین هم اشاره می‌کنیم.
گرم‌کردن لازم نیست
قبلا توصیه می‌شد موقع شروع حرکت، چند دقیقه‌ای اجازه دهید موتور کار کند تا گرم شود. اما در خودروهای جدید دیگر گرم کردن ماشین درصورتی که هوای بیرون برای خودتان سرد نیست لزومی ندارد. وقتی خودرو را روشن می‌کنید لازم نیست بیش از 30ثانیه درجا کار کند. خودروهای جدید طوری طراحی شده‌اند که حتی در هوای سرد هم می‌توانید بلافاصله راه بیفتید. البته بهتر است دقایق ابتدایی را با سرعت نرانید. اگر باید بیش از 40ثانیه توقف کنید، نگذارید خودرو درجا کار کند. وقتی خودرو را روشن می‌کنید، خیلی آرام پدال گاز را
فشار دهید.
بررسی لاستیک‌ها
در زمستان، تایر خودروی خود را با تایرهای یخ‌شکن جایگزین کنید یا اینکه با کمترین برفی که آمد زنجیرچرخ ببندید، در غیراین صورت، موتور خودرو بیشتر کار می‌کند و بنزین بیشتری می‌سوزاند. از لاستیک‌های رادیال استفاده کنید تا اصطکاک کمتری بین تایر و جاده ایجاد شود. باد چرخ‌ها را همیشه تنظیم کنید؛ به‌خصوص وقتی هوا سرد می‌شود. به علاوه لاستیک‌های کم باد سریع‌تر ساییده می‌شوند. به‌طور کلی هر چه میزان اصطکاک اتومبیل با زمین کاهش پیدا کند، موتور نیاز به قدرت کمتری برای حرکت اتومبیل دارد و نهایتا بنزین کمتری مصرف می‌شود. همین نکته در رابطه با استفاده از لاستیک‌های پهن‌تر از نمونه‌های معمولی و مورد استفاده در کارخانه هم صدق می‌کند. افزایش پهنای لاستیک مساوی است با افزایش مصرف سوخت.
با دنده سنگین حرکت نکنید
حرکت با دنده سنگین، به‌خصوص در بزرگراه‌ها و جاده‌ها توصیه نمی‌شود. بهتر است زودتر به دنده سبک‌تر بروید. هر چه سرعت شما بالاتر باشد و در دنده سبک‌تری حرکت کنید، مصرف بنزین خودرو کمتر خواهد بود. در هر دنده و سرعتی که حرکت می‌کنید، 2پارامتر «دور موتور پایین» و «حرکت کم‌گاز»
را فراموش نکنید. از رانندگی با دورموتور بالا پرهیز کنید. این کار حتی تا 40درصد مصرف سوخت را افزایش می‌دهد.
زیاد گاز ندهید
بهترین راه کاهش مصرف سوخت حرکت کم‌شتاب است. تخته‌گاز حرکت نکنید و اجازه بدهید سرعت ماشین به آرامی زیاد شود. سبقت‌گرفتن از خودروها با افزایش سرعت همراه است و برای این افزایش هم به سوخت بیشتری نیاز است. دور موتور را نه زیاد بالا ببرید و نه زیاد پایین نگه دارید معمولا برای خودروهای ایرانی دور موتور 2000تا 4000بهترین حالت است و به‌طور متوسط برای همه خودروها دور موتور 3000بهترین حالت است. سرعت بیشتر یعنی مصرف بیشتر. طوری برنامه‌ریزی کنید که مجبور نشوید برای به موقع رسیدن، با سرعت رانندگی کنید. هیچ وقت پیش از خاموش کردن خودرو گاز ندهید.
دنده را درست انتخاب کنید
در خودروهای دنده‌ای، انتخاب دنده مناسب در مصرف سوخت مؤثر است. هیچ‌وقت در سرازیری، ماشین را در حالت دنده خلاص نگذارید چون در این وضعیت موتور برای روشن ماندن بنزین می‌سوزاند. در سربالایی‌ها هم سعی کنید دور موتور مناسب باشد. دور موتور کم در سر بالایی مصرف سوخت را زیاد می‌کند. فشار را ناگهانی یا به‌طور مداوم روی پدال‌گاز تغییر ندهید و با گاز یکسان برانید.
سبک سفر کنید
هرچه می‌توانید وسایل کمتری در خودرو بگذارید. هرچه خودرو سبک‌تر باشد، کمتر بنزین مصرف می‌کند. وسایل اضافی را که موجب ایجاد مقاومت در برابر باد می‌شوند، بردارید؛ مثلا باربند یا باربند اسکی. هرچه خودرو کوچک‌تر و بالطبع سبک‌تر باشد، بنزین کمتری مصرف می‌کند. باربند در ظاهرخیلی سبک به‌نظر می‌رسد و روی آن هم می‌شود هر چیزی را گذاشت، اما مقاومت بسیار زیادی در برابر هوا ایجاد می‌کند و جریان هوا را در اطراف اتومبیل مختل می‌سازد. اگر مجبورید باربند ببندید، حتما بعد از انجام کارتان آن را باز کنید. تنها کافی است وسایلی همچون لاستیک اضافه، ابزار تعویض لاستیک، تعدادی ابزار فنی معمولی و یک ذخیره آب کوچک در اختیار داشته باشید تا در مواقع ضروری مشکل خودروی خود را برطرف کنید.
فرمان تنظیم باشد
هیچ می‌دانستید تنظیم بودن فرمان هم در میزان مصرف بنزین تأثیر دارد؟ می‌توان با مراجعه به متخصص‌های فنی خودرو، زاویه چرخ‌ها را تنظیم کرد. نکته قابل توجه این است که زاویه قرارگیری چرخ‌ها در هرکدام از اتومبیل‌های دیفرانسیل عقب یا جلو با یکدیگر متفاوت است. اگر زاویه چرخ‌ها به‌درستی قرار نگرفته باشد، نه‌تنها لاستیک بعد از مدتی ساییده می‌شود بلکه موتور بیش از حد کار کرده و سوخت بیشتری مصرف می‌کند.
کیفیت بنزین را بالا ببرید
خود بنزین و کیفیت آن هم در میزان مصرف سوخت خودرو مؤثر است. بنزین سوپر که در تمام جایگاه‌ها عرضه می‌شود، دارای اکتان بالاتری است. نه‌تنها این نوع از بنزین کیفیت بهتری دارد و ضرر کمتری به موتور می‌رساند بلکه عملکرد را نسبت به بنزین‌های معمولی با اکتان پایین بهبود بخشیده و در نتیجه مصرف سوخت را کاهش می‌دهد. درست است که قیمت این نوع بنزین بیشتر است اما دست‌کم هرچند مدت یک‌بار سعی کنید باک خودرو را با بنزین سوپر پُر کنید. جدای از این موضوع، بسیاری در رابطه با استفاده از مکمل‌های بنزین تردید دارند. هر چند مکمل‌های شوینده در زمان استفاده عملکرد موتور را بهبود می‌بخشند اما در طولانی‌مدت باعث ایجاد پوسیدگی و از بین رفتن بخش‌های مختلف آن می‌شوند. در مقابل، مکمل‌هایی قرار دارند که اکتان بنزین را افزایش می‌دهند. اما با توجه به قیمت نجومی مکمل‌های استاندارد و معتبر، استفاده از آنها اقتصادی نیست.
فیلتر عوض کنید
تعویض به موقع فیلتر هوا می‌تواند مصرف سوخت را کاهش دهد. اگر فیلتر هوا کثیف باشد و با سرعت 80کیلومتر در ساعت حرکت کنید، با مصرف هر لیتر بنزین تقریبا نیم‌کیلومتر کمتر پیش می‌روید. مثلا خودروی شما اگر با مصرف هر لیتر بنزین معادل 15کیلومتر را طی می‌کند، وقتی فیلتر هوا کثیف باشد همین مقدار بنزین مصرف می‌کند ولی معادل تقریبا یک‌سوم این مسافت راه می‌رود. اگر سوپاپ تهویه کارتر نیز درست کار نکند راندمان و بازده موتور کاهش می‌یابد و احتمال آلوده شدن روغن موتور و روغن‌سوزی نیز هست.
به جزئیات توجه کنید
بعضی جزئیات شاید بی‌اهمیت به‌نظر برسند اما توجه به آنها در کاهش مصرف سوخت تأثیر دارد. مثلا تا جایی که می‌شود تهویه هوا را روشن نکنید و به جای آن شیشه‌ها را پایین بکشید مگر وقتی که سرعت بیشتری دارید. در این صورت افزایش مقاومت در برابر باد باعث افزایش سوخت خواهد شد. باک خودرو را زیادی پرنکنید چون ممکن است سرریز شود یا در سربالایی‌های تند چکه کند. درِ باک بنزین خود را وارسی کنید که خوب بسته شود. تنظیمات خودرو را ماه‌به‌ماه وارسی کنید تا سوخت اضافه مصرف نکند. خاموش و روشن کردن ماشین پشت چراغ قرمز لزومی ندارد. سعی کنید مسیری را بروید که کمتر چراغ قرمز یا توقفگاه داشته باشد. اگر مسیر طولانی بشود نیز بهتر است از اینکه پشت چراغ قرمز بمانید.
به موقع ترمز بگیرید
ترمزکردن اثری بر مصرف بنزین ندارد، پس در ترمز کردن هیچ‌وقت شک نکنید. حتی ترمزکردن شدید هم مصرف بنزین را زیاد نمی‌کند. با این حال سعی کنید با سرعت ثابت حرکت کنید و خیلی سرعت ماشین را کم و زیاد نکنید. اگر به چراغ قرمز نزدیک می‌شوید سعی کنید به آهستگی سرعت را کاهش دهید تا خودرو آرام‌آرام متوقف شود، نه اینکه ناگهان روی ترمز بزنید. حواستان را جمع کنید که حتما پیش از حرکت ترمزدستی را کاملا بخوابانید وگرنه ندانسته باعث افزایش مقاومت خودرو و در نتیجه افزایش مصرف سوخت شده‌اید. هرچندوقت یک‌بار ترمزهای خودرو را وارسی و اگر لازم بود آنها را تنظیم کنید. اگر ترمز تنظیم نباشد، ممکن است حین حرکت خودرو با کاسه یا دیسک ترمز تماس داشته باشد و در برابر حرکت چرخ برای چرخیدن توان بیشتری لازم داشته باشد.
چه زمانی بنزین بزنیم؟
بله، زمان بنزین زدن هم مهم است. یا صبح زود یا شب که هوا خنک‌تر است، بنزین بزنید. بنزین هم مثل هر چیز دیگر در هوای گرم منبسط می‌شود. با افزایش دما به میزان 18درجه، 50 لیتر بنزین تقریبا به اندازه یک لیتر منبسط می‌شود. هرگز باک را بیش از اندازه پر نکنید. بگذارید کمی خالی بماند. اگر باک بنزین را تا پایان ظرفیت آن پر کنید، وقتی درِ باک را ببندید و راه بیفتید و از سربالایی بالا روید یا خودرو را در آفتاب پارک کنید، بنزین از بالای باک بیرون می‌ریزد. این موضوع نه‌تنها به کاهش وزن ارتباط دارد بلکه از بخار شدن بنزین نیز جلوگیری می‌کند. زمانی که مقدار زیادی بنزین در باک اتومبیل ذخیره شود و در مدت زمانی خاص مورد استفاده قرار نگیرد به مرور زمان بخار می‌شود و عملا هزینه‌ای اضافه برای شما به‌وجود می‌آورد.
انژکتوری‌ها کمتر می‌سوزانند
اگر خودروی خود را خریده‌اید که دیگر برای این توصیه دیر است، اما اگر در مرحله انتخاب هستید بد نیست به امتیاز خودروهای انژکتوری در مصرف سوخت توجه کنید. جدای از مصرف سوخت کمتر خودروهای انژکتوری به‌خاطر حذف کاربراتور، نکته دیگری نیز وجود دارد که این نوع از اتومبیل‌ها را تبدیل به نمونه اقتصادی می‌کند. آزمایش‌های مختلف نشان می‌دهد زمانی که اتومبیل در سرازیری قرار دارد، اگر به جای قرار دادن در حالت خلاص، آن را در دنده گذاشته و پدال گاز را فشار ندهیم، مصرف سوخت اتومبیل به صفر می‌رسد. نکته قابل اشاره این است که اگر راننده، اتومبیل انژکتوری را در زمان رسیدن به سرازیری خلاص کند، موتور اتومبیل به‌صورت خودکار برای روشن ماندن کار می‌کند و بنزین مصرف می‌شود. در نهایت باید به این مسئله دقت کرد که حالت اشاره شده تنها مختص خودروهای انژکتوری است.
می‌توانید در سال به ازای هر خودرو سواری دست‌کم 600 لیتر سوخت کمتر مصرف کنید.
به‌عبارتی در سال 1,800,000 تومان کمتر پول بنزین بدهید؛
البته اگر قیمت واقعی بنزین را یک چیزی حدود 3,000 تومان درنظر بگیریم.
تعویض روغنی بروید
حواستان به زمان مناسب برای تعویض روغن خودرو باشد. اگر روغن موتور اتومبیل خود را به‌موقع و به صورت منظم عوض کنید و همیشه موتور را طوری تنظیم کنید که در اوج قدرت و بازده باشد، احتمالا متوجه می‌شوید که مصرف بنزین خودروی شما در مقایسه با گذشته چقدر کاهش می‌یابد. اگر سوپاپ تهویه کارتر خوب کار نکند بازده موتور کم می‌شود و احتمال آلوده شدن روغن موتور و روغن‌سوزی وجود دارد که همین موضوع موجب افزایش مصرف سوخت هم می‌شود.
شمع‌ها را چک کنید
اگر شمع‌ها خوب جرقه نزند و به‌اصطلاح موتور جرقه کم بیاورد، مصرف سوخت تا 25درصد افزایش می‌یابد. اگر سیستم جرقه‌زنی خودرو نیازمند تنظیم است با یک تنظیم ساده میزان کربن مونواکسید کربن و هیدروکربن‌های خروجی از اگزوز به اندازه 40تا50درصد کاهش می‌یابد. با این کار، هم مصرف سوخت کاهش می‌یابد و هم عملکرد موتور بهتر می‌شود.
موتور را تمیز نگه دارید
هرچند موتور خودرو دیده نمی‌شود و به همین دلیل تمیز نگه داشتن آن چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اما دلایل علمی برای پاکیزه نگه داشتن این ناحیه و حذف گریس روغن بنزین و گردوغبار از آن وجود دارد. روغنی که در سیلندر گرم شده باید خنک شود تا هنگام بازگشت به موتور بتواند نقش خنک‌کنندگی خود را اجرا کند. اگر لایه‌ای از روغن و گریس و گردوغبار روی بدنه موتور و وسایل دیگر را پوشانده باشد، مبادله گرما بین سطح این وسایل و هوا وجود نخواهد داشت و در حقیقت موتور گرم می‌ماند. موتور گرم قدرت کافی ندارد و بخش زیادی از بنزین مصرفی را به گرما تبدیل می‌کند و شما برای طی مسافت ثابت باید مقدار بیشتری بنزین مصرف کنید.
در همینه زمینه :