بهبود شرایط بازار پوشاک
حجم حدود 3میلیارد دلاری قاچاق پوشاک در کشور که تا سال گذشته تولیدکنندگان این حوزه را در شرایط نامناسبی قرار داده و منجر به تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی شده بود، باعث اجرای طرح مبارزه با فروش پوشاک قاچاق برندها از بهمن‌ماه سال گذشته شد. با سعید جلالی قدیری، دبیرکل اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک، گفت‌وگو کرده‌ایم.
مبارزه با فروش پوشاک قاچاق موفق بوده است؟
مهم‌ترین معضلی که صنعت پوشاک طی این سال‌ها داشته بحث قاچاق بوده است. حجم 3میلیارد دلاری یا به زعم ستاد مبارزه با کالا و ارز 7/2میلیارد دلاری قاچاق پوشاک، نسبت به کل قاچاق اظهارشده در کشور (5/10تا 11میلیارد دلار) نشان می‌دهد که همیشه پوشاک رتبه اول را داشته و هنوز هم دارد. این امر دلایل مختلف دارد، چون پوشاک یک موضوع صرفا اقتصادی نیست، موضوعی دووجهی و دارای ابعاد مختلف است و با زندگی و فرهنگ و اقتصاد مردم سر و کار دارد. سال گذشته با توجه به اینکه شرایط فعالیت تولیدکننده‌ها بسیار سخت شده بود بخش خصوصی فشار آورد و ستاد مبارزه با کالا و ارز طرحی را تحت عنوان مبارزه با قاچاق پوشاک ذیل 2دستورالعمل وزارت صنعت و معدن و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تحت عنوان «ثبت نمایندگی برندهای خارجی پوشاک» و «کدهای شناسایی و رهگیری» آغاز کرد. با توجه به اینکه سال قبل نرخ دلار جهش داشت و به‌طور موازی تحریم هم شده بودیم و دولت واردات یک سری از کالاهای غیرضروری (از جمله کل کدتعرفه‌های صنعت پوشاک) را ممنوع اعلام کرده بود، گشایش و حرکتی در جهت مبارزه با قاچاق پوشاک شروع شد.
این طرح در کاهش قاچاق مؤثر بوده است؟
ارزش قاچاق لباس 3میلیارد دلار بوده و واردات قانونی آن فقط 60میلیون دلار؛ یعنی تنها 2درصد پوشاک بازار از مجرای قانونی تامین می‌شده و 98درصد آن قاچاق بوده که هنوز هم ادامه دارد. در شرایط کنونی با توجه به اینکه نرخ ارز به ثبات نسبی رسیده، ما پیش‌بینی می‌کنیم که اتفاقا قاچاق شدت پیدا کند. طبق آمار ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، با همه اقداماتی که از بهمن پارسال آغاز و بعد از یک وقفه کوتاه، از تیرماه امسال از سر گرفته شده و هنوز هم در سطح عرضه به‌طور مرحله به مرحله در حال انجام است، فعلا فقط 100میلیون دلار از حجم قاچاق پوشاک کم شده است. این امر به معنی آن است که قاچاق پوشاک همچنان ادامه دارد.
نرخ ارز در کاهش قاچاق مؤثر بوده است؟
اینکه تصور کنیم افزایش نرخ ارز حجم قاچاق پوشاک را کاهش داده است، تصور اشتباهی است، چرا که پوشاکی که به کشور وارد می‌شود، پوشاک دست دوم است؛ یعنی لباس‌هایی که به‌دلیل گذشتن فصل استفاده از آنها و تغییر طرح و مد، به‌صورت کیلویی و زیر «فی» به فروش می‌رسد؛ با قیمتی که حتی نرخ نخ آن هم نیست. پس هرقدر نرخ ارز افزایش پیدا کند بازهم خرید چنین پوشاکی مقرون به‌صرفه است.
وضعیت تولید پوشاک بهتر شده است؟
همین حجم اندکی که از قاچاق کم شده، هم در بهبود شرایط تولیدکنندگان ما مؤثر بوده، هم تولید رونق پیدا کرده و هم برندهای پوشاک ایرانی توانسته‌اند به سرعت جایگزین برندهایی شوند که به‌دلیل مبارزه با قاچاق فروشگاه‌هایشان بسته شد. بنابراین، این برخوردها درصورت ادامه‌دار‌بودن، قطعا بر رونق تولید پوشاک داخلی تأثیر خواهد گذاشت. برندهای پوشاک داخلی بسیار توانمند هستند، اما ضعف عمده ما در حوزه تبلیغات است.
