زندگی واقعی در دنیای مجازی

ساسان شادمان منفرد_روزنامه نگار

فیلم علمی- تخیلی «بازیکن شماره یک آماده» ساخته استیون اسپیلبرگ، ذهن خیلی‌ها را به آینده دنیای واقعیت مجازی برد؛ دنیایی که در آن زندگی آدم‌ها بیشتر از فضای واقعی در دنیای مجازی می‌گذرد. هم‌اکنون نخستین تصور ما از واقعیت مجازی یا همان VR، احتمالا یک راه عالی برای انجام بازی‌های جدید رایانه‌ای است. خیلی‌ها هدست‌های این فناوری را در پارک‌ها و شهربازی‌ها دیده‌اند. با VR تحولی در بازی‌های ویدئویی به‌وجود آمد و علاقه‌مندان اکنون بهترین شرایط را برای انجام بازی‌های گوناگون در اختیار دارند. اما این فناوری تنها محدود به دنیای بازی‌ها نیست و راه بسیار طولانی در پیش دارد. اپلیکیشن‌های بسیاری در آینده می‌توانند با این فناوری ساخته شوند. به‌عنوان مثال می‌توانید کلاس‌های درس آینده را تصور کنید؟ اگر شما شرایط رفتن به سر کلاس را نداشته باشید، می‌توانید با استفاده از کلاس‌های مجازی، سر درس معلمانی از سراسر دنیا حاضر شوید. اردو رفتن در دوران مدرسه نیز می‌تواند با واقعیت مجازی دچار تحول شود. شما می‌توانید دوستان‌تان را در نقاط دور ملاقات کنید و حتی از آنها یاد بگیرید که مثلا چگونه می‌شود قطعه‌ای را در دستگاهی جا انداخت. به لطف این فناوری، آینده برای ما، آینده‌ای مجازی خواهد بود. هدست‌های واقعیت مجازی تا چند سال دیگر، به‌ویژه با عمومی‌شدن شبکه‌های 5G نقش مهمی در دنیا خواهند داشت. شاید روزی پزشکان با استفاده از همین هدست‌ها دست به عمل جراحی روی بیماری در هزاران کیلومتر دورتر بزنند یا تمرین خلبان‌های جنگنده‌ها با آن صورت بگیرد.


آموزش
دانش‌آموزان با ترس به کولوسیوم، بنای مشهور شهر رم که معلم‌شان به آنها نشان می‌دهد، خیره شده‌اند. جزئیات این بنا و همچنین نبرد 2گلادیاتور در آن به تصویر کشیده شده است. آنها به 2هزار سال قبل رفته‌اند و شرایط آن زمان را به‌طور کامل حس می‌کنند، اما دانش‌آموزان واقعا آنجا نیستند، بلکه معلم‌شان با استفاده از VR چنین شرایطی را فراهم کرده است. با استفاده از یک دستگاه گوشی هوشمند و یک هدست ارزان‌قیمت، هر دانش‌آموز می‌تواند به آنجا برود. شاید کسی بگوید که هیچ‌چیز قابل جابه‌جایی با اجسام واقعی نیست، اما برای بچه‌هایی که خیلی از آن دور هستند و هیچ پس‌زمینه‌ای درخصوص این چیزها ندارند، VR به آنها سفری هیجان‌انگیز را پیشنهاد می‌کند. به‌همین دلیل است که VR در کلاس‌های درس مورد استفاده قرار می‌گیرد تا درس‌دادن را آسان‌تر و ملموس‌تر کند. قیمت پایین دستگاه‌های VR می‌تواند مدارس را به سمت استفاده از آنها سوق ‌دهد. حتی در دروس ریاضی و فیزیک نیز می‌توان از واقعیت مجازی برای به‌ نمایش درآوردن اعداد و فرمول‌ها سود برد. در آینده‌ای نزدیک کلاس‌های درس مجازی می‌تواند برای آنهایی که امکان حضور در کلاس‌های واقعی را ندارند تبدیل به یک راهکار شود. با استفاده از VR تمام دانش‌آموزان از سراسر دنیا می‌توانند در یک کلاس درس حضور داشته باشند و از هر جایی که هستند در این کلاس شرکت کنند.

شبکه اجتماعی
واقعیت مجازی شاید یک فعالیت انفرادی باشد، اما اگر با شبکه‌های اجتماعی ترکیب شود، آن وقت شرایط کاملا متفاوت می‌شود. با هدست خود می‌توانید با دوستان خود در یک اتاق حضور داشته باشید و می‌توانید منزل یا اتاق‌تان را به آنها نشان دهید. فناوری‌هایی شبیه به این هم‌اکنون نیز وجود دارند. مزیت دیگر استفاده از VR، حضور در اماکن عمومی به‌صورت واقعیت مجازی است؛ مکان‌هایی نظیر کنسرت‌ها، ورزشگاه‌ها یا رویدادهای دیگری که امکان تهیه بلیت آن برای شما وجود ندارد. فیسبوک مدت‌هاست که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های اجتماعی جهان دارد پروژه واقعیت مجازی خود را با همکاری Oculus پیش می‌برد. فیسبوک تصمیم گرفته است که از فناوری‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده استفاده کند تا افراد بتوانند درهر زمان و مکانی به‌صورت مجازی کنار هم باشند. مایکل آبراش، رهبر بخش تحقیقات فیسبوک، اعلام کرده که این شرکت در تلاش است تا فناوری واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را به‌منظور ایجاد یک حضور اجتماعی (social presence) ترکیب کند.

VRدر مقابل AR و MR
به‌نظر می‌رسد این فناوری‌ها شبیه هم باشند، اما VR، AR و MR چه فرق‌هایی با یکدیگر دارند؟
VR شامل استفاده از یک هد ست برای دیدن دنیای مجازی و تصاویر رایانه‌ای یا یک فیلم 360درجه‌ای است؛ ضمن اینکه باید گفت، با استفاده از صدا و تصویر، VR شما را به محیطی دیگر می‌برد.
AR همان اطلاعات دیجیتال را به‌وسیله یک گوشی هوشمند یا دستگاهی نظیر آن، روی اطلاعات واقعی دنیا قرار می‌دهد. این شکل از کار، یا برای سرگرمی و یا به ‌منظور تمرین در برخی امور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
MR واقعیت مجازی را با واقعیت‌های دنیا مخلوط می‌کند و به شما اجازه می‌دهد که اجسام فیزیکی را لمس کنید، اما پشت آن اتفاقات دیجیتال رخ می‌دهد که چیزهایی را برای شما روی هد ست ارسال می‌کند.



صنعت
واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و واقعیت مخلوط، همگی در صنعت نقش خود را ایفا کرده و می‌کنند. یکی از مزایای واقعیت مجازی این است که به صنعتگران، محصول نهایی را پیش از تولید نشان می‌دهد. درحالی‌که سازندگان می‌توانند مثلا یک خودرو را به‌صورت سه‌بعدی و پیش از تولید نهایی به نظاره بنشینند، مشتریان هم می‌توانند بدون آنکه قدم داخل آن وسیله نقلیه بگذارند، با استفاده از VR، حتی تجربه راندن آن را هم به‌دست آورند. یکی دیگر از مزایای VR در صنایع، تمرین‌دادن است؛ مثلا ناسا در صنایع فضایی می‌تواند فضانوردان خود را تمرین دهد.
واقعیت افزوده می‌تواند به کارگران کمک کند تا مثلا با استفاده از عینک‌های هوشمندشان، در انبار خیلی راحت‌تر جای اجناس و قطعات مختلف را پیدا کنند یا آنها را در جای‌شان قرار دهند.
واقعیت مخلوط هم در این میان می‌تواند در برخی امور به‌کار گرفته شود؛ مثلا کارگران بدون آنکه حضور فیزیکی داشته باشند، می‌توانند ترک‌های روی یک پل را ترمیم کنند یا در یک کاربری دیگر می‌توان بدون آنکه به یک فروشگاه پوشاک رفت، لباس مورد نظر را پوشید و اندازه کرد.

سلامت
یادگیری انجام عمل‌های جراحی با استفاده از VR امکان‌پذیر شده است. درست مثل کلاس‌های درس دانش‌آموزی، بسیاری از پرستاران و پزشکان در نقاط مختلف دنیا می‌توانند در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند و از سراسر دنیا به فراگیری بپردازند. این فناوری همچنین می‌تواند به توان‌یابان کمک کند تا استفاده از عضو یا اعضای صدمه‌دیده را به کمک VR تجربه کنند. برای کسانی که فوبیا دارند و از چیزی می‌ترسند نیز چنین فناوری ای می‌تواند یک راهکار برای غلبه بر آن باشد. به‌عنوان نمونه، کسانی که ترس از ارتفاع دارند، می‌توانند آرام‌آرام و با برنامه خاصی، بر این مشکل فائق شوند. بیماران در بیمارستان‌ها می‌توانند با استفاده از VR، بدون نیاز به کمک پرستاران و بهیاران، مسیر مورد نظر خود را طی کنند. برای افرادی که به‌دلیل رخداد حادثه‌ای، دچار استرس و وحشت شده‌اند، بازسازی گذشته و حل معضل به‌وسیله VR امکان‌پذیر خواهد بود.

مسافرت
یکی از کاربری‌های کنونی VR، مسافرت مجازی است. با توسعه نرم‌افزارها، امکان این به‌وجود آمده که در منزل‌تان بنشینید ولی در عین حال، بدون هزینه به مسافرت بروید. برخی موزه‌ها تورهای مجازی درست کرده‌اند که با استفاده از VR بازدید از موزه را امکان‌پذیر کرده است. حتی برخی هتل‌ها یک VR در اختیار مسافران‌شان قرار می‌دهند تا آنها پیش از گشت‌و‌گذار، امکان دیدن اماکن و انتخاب آنها را داشته باشند.

کلاس‌های آینده
در آینده‌ای نزدیک کلاس‌های درس مجازی می‌تواند برای آنهایی که امکان حضور در کلاس‌های واقعی را ندارند تبدیل به یک راهکار شود. با استفاده از VR تمام دانش‌آموزان از سرتاسر دنیا می‌توانند در یک کلاس درس حضور داشته باشند و از هر جایی که هستند در این کلاس شرکت کنند