6 تایی‌ها

شهاب مهدوی_خبرنگار

در طول 37سال برگزاری جشنواره فیلم فجر، در 31 دوره سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی اهدا شده است. در ‌6 دوره اول فجر مدیران جشنواره برای گریم جایزه‌ای درنظر نگرفته بودند و داستان سیمرغِ چهره‌پردازی از سال67 شروع شد. در این 37 دوره 2چهره‌پرداز بیشترین سیمرغ را به خانه برده‌اند؛ استاد عبدالله اسکندری و سعید ملکان. 

 پیر عرصه گریم


چهره‌پرداز جوان فیلم‌های موج نوی سینمای ایران دهه50، در دهه60 به اوج پختگی و توانایی رسید. عبدالله اسکندری که اولین کار مستقلش در سینما با گریم فوق‌العاده بهروز وثوقی در «گوزن‌ها» چشم‌ها را خیره کرده بود، در دهه60 تبدیل به مهم‌ترین چهره عرصه گریم شد. در ‌‌6دوره اول جشنواره فجر جایزه بهترین گریم اهدا نمی‌شد و اولین سیمرغ چهره‌پردازی فجر را سال67 جلال معیریان برای فیلم «سرب» دریافت کرد. یک سال بعد «مادر» علی حاتمی از راه رسید و داوران هیچ گزینه‌ای مطلوب‌تر از عبدالله‌ اسکندری برای سیمرغ بهترین چهره‌پردازی نداشتند. سال70 گریم «ناصرالدین شاه آکتور سینما» سیمرغ را برای اسکندری به همراه آورد. سیمرغ‌های چهره‌پردازی در سال‌های 72 و 73 همه به ترتیب برای فیلم‌های «بلندی‌های صفر» و «روز واقعه‌» و «آخرین بندر» (مشترک) به اسکندری اهدا شد. اتفاقی که سال76 هم با فیلم «ساحره» برای اسکندری تکرار شد. این گریمور باتجربه، آخرین بار حدود 2 دهه پیش برای فیلم «مسافر ری» سیمرغ گرفت. اسکندری بیشتر جوایزش را برای طراحی گریم در آثار تاریخی دریافت کرده است. اسکندری 3 بار هم تندیس خانه سینما را گرفته تا پرافتخارترین چهره عرصه چهره‌پردازی در سینمای ایران باشد. 

جوان همه‌کاره


از آخرین شاگردان مستعد استاد بیژن محتشم‌است که توانست در عرصه گریم به موفقیت برسد. سعید ملکان چهره شاخص نسل جوانی است که در دهه80 اولین گام‌های مستقلش را برداشت و در دهه90 به اوج رسید. سال1386 چهره‌پردازی خاص چهره رضا ناجی و طراحی دماغ برای این بازیگر در «آواز گنجشک‌ها» اولین سیمرغ گریم را برای ملکان جوان به ارمغان آورد تا او در 28سالگی به شهرت و اعتبار برسد. یک سال بعد «وقتی همه خوابیم» به جشنواره آمد و اغلب دوستداران بیضایی را ناامید کرد، ولی در زمینه چهره‌پردازی این اتفاق‌نظر وجود داشت که سیمرغ حق این فیلم است. به این ترتیب ملکان دوباره جایزه جشنواره فجر را گرفت. نکته‌ای که احتمالا داوران را بیشتر به اهدای جایزه گریم به ملکان ترغیب کرد، تلاش موفق او در ایجاد شباهت میان برخی بازیگران با تعدادی از اهالی سینما بود؛ مثل مجید مظفری که با چهره‌پردازی دقیق و هنرمندانه ملکان بسیار شبیه حمید اعتباریان تهیه‌کننده سینما شده بود. 
سال88 «ملک سلیمان» به جشنواره آمد و در رشته‌های فنی بیشتر جوایز را از آن خود کرد. از جمله سیمرغ گریم، تا ملکان در دریافت جایزه فجر هت‌تریک کند. سیمرغ ملک سلیمان یک‌بار دیگر نشان داد که داوران فجر چقدر در مورد جایزه گریم به آثار تاریخی نظر دارند. این چهره‌پرداز جوان یک‌سال بعد برای «آلزایمر» و «فرزند صبح» جایزه گرفت تا اولین و تا به امروز آخرین سینماگری باشد که 4دوره پیاپی از جشنواره فجر جایزه می‌گیرد. در دهه90 ملکان تهیه‌کننده شد. او به‌تازگی سراغ کارگردانی هم رفته اما هیچ کدام از اینها مانع نشد تا او کار گریم را رها کند. او که با «ابد و یک روز» به تهیه‌کننده‌ای مهم تبدیل شد، در سال سیمرغ‌باران فیلم سعید روستایی، پنجمین سیمرغش را برای چهره‌پردازی این فیلم دریافت کرد؛ جایزه‌ای که احتمالا به خاطر گریم نوید محمدزاده در نقش معتاد به ملکان رسید. سال96 ملکان تهیه‌کننده و طراح گریم فیلم جنگی «تنگه ابوقریب» شد و هم جایزه بهترین فیلم را گرفت و هم سیمرغ چهره‌پردازی را. ملکان در 40سالگی نشستن روی صندلی کارگردانی را هم تجربه کرده و هنوز راهی طولانی پیش‌رو دارد. باید دید با این همه مشغله و حضور پررنگ در عرصه تولید و تهیه و حالا کارگردانی، همچنان چهره‌پردازی را ادامه خواهد داد یا خیر؟