محاسبات رئیس جمهور از وضعیت اقتصادی کشور
بستن درها هنر نیست
بودجه سالانه کشور حدود 450هزار میلیارد تومان است که 150هزارمیلیارد تومان آن با مالیات تامین میشود 300هزار میلیارد تومان مابقی را دولت باید از کجا بیاورد؟
صحبتهای اخیر رئیسجمهور بیم و امید را با هم در اوضاع اقتصادی کشور دارند. 6سال تکیه دولت تدبیروامید بر شاخصهای اقتصادی بهعنوان دستاوردهایش چارهای جز تکیه بر همان حساب و کتابها نگذاشته و این بار همان محاسبات شرایط نامناسب اقتصادی کشور را از زبان رئیسجمهور به تصویر میکشند. درست بعد از چند سخنرانی اخیر روحانی مبنی بر مثبتشدن رشد اقتصادی کشور در بخش غیرنفتی، او در سفر استانی کرمان از وضعیت نهچندان خوب بودجه کشور برای سال آینده خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاستجمهوری، حسن روحانی روز سهشنبه در جلسه شورای اداری استان کرمان با بیان اینکه همه بهخوبی میدانیم که در شرایط عادی و سادهای در کشور نیستیم و شرایط ما سخت و پیچیده است، گفت: اگر از آغاز انقلاب اسلامی و اواخر سال57 تاکنون درنظر بگیریم، در این 41سال سختترین روزها و سالها، این سالها و ماههای اخیر بوده است؛ بهگونهای که از ابتدای انقلاب تاکنون هرگز زمانی نبوده که برای فروش نفت و حرکت یک کشتی نفتکش از بندرهای ایران به دنیا تا این حد دچار مشکل شویم. تنها یکبار در دوران جنگ تحمیلی در سال64، دو هفته فروش نفت کشور قطع شد و دیگر تکرار نشد و در اینجا یاد میکنم از آیتالله هاشمی رفسنجانی که در آن دوران فرمانده جنگ بودند و همان حادثه باعث شد که مسئولان کشور ستاد پدافند کل کشور را تشکیل دادند تا این حادثه دیگر تکرار نشود.
قفلکردن منابع هنر نیست
روحانی با بیان اینکه کسی که به مسائل بودجه و اقتصاد کشور آشنا نیست، ممکن است بگوید حالا ایرادی ندارد که نفت هم نفروشیم و میتوانیم بگذاریم برای بعد، گفت: هیچ اشکالی ندارد، میتوانیم همه این منابع و معادنی را هم که استفاده میکنیم، برای آینده بگذاریم و یا از زمینهای کشاورزی هیچ استفادهای نکنیم، اما حقیقت این است که منابع بزرگ خدادادی برای استفاده بوده و در بستن و در تختهکردن و قفلزدن هنر نیست، بلکه گشودن این درها اهمیت دارد. در سالهای90 و 91 تحریم فشار آورد و باعث کاهش فروش نفت شد و بعد از برجام فروش نفت آزاد شد و از فروش یک میلیون بشکه نفت به 2میلیون و 800هزار بشکه رسیدیم. او با اشاره به اینکه پس از رفع تحریمها بسیاری از چاههای نفت کشور بسته و نیاز به ترمیم و آمادهسازی داشت، گفت: در اواخر سال94، مبلغ 800میلیون دلار هزینه ترمیم و راهاندازی این چاهها شد و در سال95 بالاترین فروش نفت را داشتیم و این سال، سال رشد اقتصادی ایران و بالاترین رشد اقتصادی ایران در سطح جهان بود.
چگونه باید کشور را اداره کرد؟
رئیسجمهور با اشاره به اینکه وقتی نفت استخراج نمیشود، پس از مدتی بهخطکردن آن، هزینه برمیدارد، گفت: امروز وقتی کشور با مشکلات فروش نفت مواجه میشود، چگونه باید کشور اداره شود. بودجه سالانه کشور، حدود 450هزار میلیارد تومان است که شاید امسال بیشتر هم، شود و ما این پول را نیاز داریم تا در خزانه برای مصارف دولت و ارائه خدمات به مردم اعم از آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، حقوق کارمندان و بازنشستگان، رسیدگی به معلولان و اقشار کمدرآمد و مجموع خدماتی که باید ارائه کنیم، هزینه کنیم. حال این سؤال مطرح میشود که این 450هزار میلیارد تومان باید از کجا بهدست بیاید؟
پروژههای بدون پول
رئیسجمهور با اشاره به انتقاداتی که از دولت بهخاطر تأخیر در اجرای پروژهها و برنامهها میشود، گفت: بدون پول که نمیشود کاری کرد و انجام امور نیاز به تأمین منابع دارد. بالاترین مالیاتی که پیشبینی میکنیم سال آینده میتوانیم دریافت کنیم، 150هزار میلیارد تومان است و این سؤال مطرح میشود که 300هزار میلیارد تومان مابقی را دولت باید از کجا بیاورد. درحالیکه گمرکات ما در مجموع حدود 20هزار میلیارد تومان و یکسری درآمدهای متفرقه دیگر هم داریم، اما آن درآمد اصلی که کشور را اداره میکند، پول نفت است. اگر در شرایط عادی قرار داشتیم، سالانه 60میلیارد دلار نفت میفروختیم و با تبدیل آن به ریال حدود 600میلیارد تومان یعنی دوبرابر آنچه نیاز داشتیم، به راحتی بهدست میآوردیم. رئیسجمهور گفت: اداره کشور نیاز به ریال دارد و باید آن را تأمین کنیم و این در حالی است که 30درصد منابع مالی کشور از طریق مالیات و عوارض بهدست میآید. اما در برخی کشورهای دنیا 100درصد از طریق مالیات تأمین میشود.
رئیسجمهور با اشاره به اینکه برای واردات محصولات مواداولیه، قطعات، ماشینآلات و کالاهای اساسی و دارو، علاوه بر ریال به ارز خارجی نیز نیاز داریم، گفت: در سال حدود 50 تا 60میلیارد دلار برای واردات مواد مورد نیاز کشور باید داشته باشیم. 15میلیارد دلاری که برای تأمین کالاهای اساسی و پزشکی مصرف میکنیم با ارز 4200تومانی میدهیم؛ یعنی دولت سوبسید میدهد چراکه اگر این کار را نکنیم، دارو و خدمات پزشکی گران میشود. اگر این سوبسید را ارائه ندهیم، قیمت ذرت، لبنیات و گوشت افزایش خواهد یافت. روحانی با بیان اینکه هنگامی که ارز دونرخی است، هر کاری انجام دهیم، گوشه و کنار یک فسادی انجام میشود، گفت: اداره کشور، نیازمندیهایی دارد که در روند رفع این نیازها وقتی دشمن مشکلاتی ایجاد میکند، خلل وارد میشود. علت کندی در اجرای طرحها این است که امکانات مالی لازم امروز در اختیار نیست، البته اصلا از افزایش فشارها نگران نیستم و معتقدم هر چه فشار بیشتر باشد، خداوند ما را بیشتر دوست داشته است.
چهکسی آبرو را برمیگرداند؟
روحانی با اشاره به اهمیت هدایت انسان به مسیر درست و مستقیم، گفت: ناامیدکردن مردم و تخریب و آبروی یک نفر را بردن بسیار آسان است، اما چهکسی میتواند این آبرویی را که رسانهای، فردی یا تریبونی از یک نفر و یا یک جمع برده، بازگرداند. اینکه در میان مردم تزلزل فکر و تشویش اذهان ایجاد کنیم و مردم را نسبت به آینده نگران کنیم، هرگز کار درستی نیست؛ اینکه بخواهیم به مردم بگوییم راهی که شما انتخاب کردید، درست نبوده و راهی که ما میگوییم درست است، بهمعنای استکبار است و از این استکبار بالاتر وجود ندارد. استکبار این است که یک جمع، گروه و یا فرد به یک ملت رشید و بزرگ بگوید که همه شما اشتباه میکنید و همان چیزی که جمع کوچک ما میگوید، همان حرف درست است و این همان کاری است که ابلیس در نافرمانی از فرمان حق داشت.
رئیسجمهور خاطرنشان کرد: تمام مسیری که قرآن برای ما ترسیم میکند، این است که در برابر حق سر فرود بیاوریم؛ اسلام، انقلاب اسلامی، عزت مردم ایران، احقاق حقوق مردم، ایستادگی در برابر فشار بیگانگان و وحدت، حق بوده و در کنار آن نشاط مردم، دروغنگفتن و تهمتنزدن هم حق و لازم است.
بگذاریم احراز صلاحیت در اختیار مردم باشد
روحانی با اشاره به اینکه همچنان با دنیا در حال مذاکره هستیم و پیشنهادهایی از سوی آنها ارائه شده که هنوز آنها را نپذیرفتهام، گفت: تقریبا در اصول به توافق رسیدیم، اما در زمینه شیوه اجرا اختلاف وجود دارد. رئیسجمهور با اشاره به اینکه در ماههای آینده که نزدیک به انتخابات میشویم، بهطور معمول بهخاطر رقابتهای سیاسی، برخی لحنها تند میشود، گفت: نباید اجازه دهیم شیاطین بتوانند با استفاده از این فرصت میان ما تفرقه، اشکال و فاصله ایجاد کنند. بگذارید همه کاندیداها آزاد باشند و بتوانند حضور پیدا کنند و اجازه دهیم مردم آنچه را صلاح میدانند، انتخاب کنند. برخی میگویند که ما باید صلاحیت افراد را احراز کرده و تشخیص دهیم که چهکسی به درد میخورد، اما بگذاریم احراز صلاحیت در اختیار مردم باشد. روحانی با اشاره به اینکه باید قدری انتخاب را بهدست مردم بدهیم، گفت: مردم ما فهیم، رشید، فداکار، انقلابی و علاقهمند به کشور خود هستند و خادمین را برای پذیرش مسئولیتها انتخاب میکنند. نباید زیاد به فکر حزب، جناح و تفکرات خود باشیم و امیدوارم مجلس آینده مجلسی فعالتر و بهتر از گذشته باشد.