اتحاد تجاری تهران و استانبول از مسیر بورس

آمارها نشان می‌دهد ایران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی در رتبه 70 جهان قرار دارد که طبیعتا چندان مطلوب نیست. از 3 سال پیش  به مدد برجام رفته‌رفته سایه بن‌بست‌های سرمایه‌گذاری در بازار سهام ایران از بین می‌رود.

بر همین اساس در 2سال اخیر برنامه‌های مدونی برای ارتباط بورس تهران با سایر بورس‌ها درنظر گرفته شده است. صحبت‌هایی از عرضه سهام ایرانسل به‌صورت همزمان در بورس ژوهانسبورگ آفریقای‌جنوبی و تهران مطرح شد و اکنون آن‌طور که حسن قالیباف‌اصل به همشهری می‌گوید قرار است برنامه دنباله‌داری برای ارتباط با بورس استانبول به اجرا در بیاید.


همکاری با بورس لندن و استانبول در چه مرحله‌ای است؟

یکی از اهداف بورس تهران در سال 1396ورود به حوزه بین‌المللی بوده است لذا مذاکره با بورس‌های مختلفی آغاز شد، لیکن تا به امروز جدی‌ترین همکاری و مذاکره با بورس استانبول بوده است. بورس استانبول با توجه به حضور گسترده سرمایه‌گذاران خارجی، اتصال به سیستم‌های معاملات جهانی، دارا بودن رتبه هشتم در میان بازارهای بدهی دنیا و البته نزدیکی سیاسی و فرهنگی به ایران می‌تواند مقصد مناسبی برای نخستین فعالیت‌های بین‌المللی بورس تهران باشد.

 ظاهرا تفاهمنامه‌هایی را هم با بورس استانبول امضا کرده‌اید.

بله، در 2سال گذشته برمبنای همین تفاهمنامه‌ها موضوع همکاری مشترک در حال پیگیری بوده تا امکان اولیه عرضه متقابل سهام شرکت‌های ایرانی در بورس استانبول فراهم شود. البته پیشبرد این پروژه، همکاری برخی دیگر از نهاد‌ها و ارکان بازار سرمایه را می‌طلبد.

 پذیرش متقابل سهام در بورس استانبول به کجا رسیده است؟

این موضوع با بورس استانبول تا سطح جزئیات و مطالب فنی پیش رفته است.

 آیا تمرکز شما فقط بر عرضه سهام در بورس استانبول است؟

بورس تهران برای بهره‌مندی شرکت‌های پذیرفته شده خود از مزایای پذیرش متقابل در تمام مذاکرات بین‌المللی‌اش این موضوع را مورد بحث قرار می‌دهد. البته درخصوص سایر بورس‌ها همچنان مذاکرات ادامه خواهد داشت. همانطور که می‌دانید یک‌سری از نهادهای مالی و شرکت‌های بورسی نیز رأسا مذاکراتی را با بورس لندن و چند بورس اروپایی پیش برده‌اند که خود این موضوع در کنار مذاکرات بورس، پیشرفت‌های خوبی را در زمینه شناخت طرفین  رقم زده است.

 مانع اصلی در پیشرفت سریع مذاکرات چیست؟

برخی قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران به‌ویژه درخصوص افزایش سرمایه و تقسیم سود و الزام قوانین حاکمیت شرکتی با قوانین جاری دنیا دارای تفاوت است و این موضوعات مذاکرات را پیچیده‌تر می‌کند.

 جایگاه سرمایه‌گذاری خارجی در بورس تهران چگونه است؟

معمولا بورس‌های اوراق بهادار میزبان سرمایه‌گذاری خارجی غیرمستقیم (FPI) هستند. این میزان سرمایه‌گذاری پس از برجام و به لطف تعاملات بین‌المللی رشد قابل توجهی نسبت به ادوار پیش از آن داشته است. با این حال، حجم آن نسبت به اندازه بازار سرمایه بسیار ناچیز و در حدود نیم‌درصد کل گردش معاملات است.

 هم‌اکنون رتبه ایران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی 70است برای ارتقای این جایگاه چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟

ازجمله دلایل این نقیصه می‌توان به دشواری‌های نقل و انتقال پول به داخل و خارج از ایران، حضور نداشتن نمایندگان بانک‌های خارجی در ایران و فقدان نهاد‌های واسط بین‌المللی برای تکمیل فرایند سرمایه‌گذاری و همچنین متصل نبودن بازار سرمایه ایران به بازار‌های جهانی اشاره کرد.

راهکار ارتقای جایگاه ایران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی، علاوه بر فراهم شدن زیرساخت‌های مورد اشاره، شامل کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری، اصلاح ساختار‌ها و مقررات، بهره‌گیری از استاندارد‌های حسابداری و گزارشگری بین‌المللی و در یک کلام حرکت در مسیری قابل درک و قابل اطمینان برای سرمایه‌گذاران خارجی است تا آنها با تردید کمتر و اعتماد بیشتر وارد بازار ایران شوند.