روند نزول سرمایه‌گذاری در ایران 10ساله شد

چند روز پس از انتشار پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول مبنی بر پسرفت 9.5درصدی شاخص رشد اقتصادی ایران در سال2019 میلادی، اتاق تهران از وضعیت نگران‌کننده سرمایه‌گذاری در کشور پرده‌برداری کرد. طبق این گزارش، رقم سرمایه‌گذاری حقیقی به قیمت ثابت در سال1389 نسبت به سال گذشته 4.5درصد افت کرده است. پیش از این هم عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی با اعلام مثبت شدن نرخ رشد تولیدات صنعتی در شهریورماه امسال هشدار داده بود: این گزارش به‌معنای جبران کاهش تولیدات صنعتی نیست و باید درباره تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی و نرخ سرمایه‌گذاری که روند نگران‌کننده‌ای دارد، چاره‌جویی کرد.
اتاق تهران در گزارشی رقم سرمایه‌گذاری حقیقی به قیمت ثابت در ایران، در طول سال‌جاری را 244هزار میلیارد تومان برآورد کرده که نسبت به 254هزار میلیارد تومان سال1387 کاهشی 10هزار میلیارد تومانی را نشان می‌دهد. میانگین رشد سالانه سرمایه‌گذاری در دوره 40سال پس از انقلاب 3.4درصد بوده اما از سال1388 به بعد روند سرمایه‌گذاری حقیقی در ایران تقریبا متوقف شده است. آمارها نشان می‌دهد میانگین رشد سرمایه‌گذاری حقیقی در سال‌های 1388 تا 1398 معادل منفی یک‌دهم درصد بوده است. این آمار نشان می‌دهد درصورتی که روند قبلی رشد سرمایه‌گذاری حقیقی، مشابه آنچه تا سال1387 رخ ‌داده، در سال‌های پس از آن ادامه پیدا می‌کرد، در سال‌جاری حداقل 400هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری حقیقی در ایران صورت می‌گرفت، ولی پسرفت سرمایه‌گذاری طی یک دهه گذشته نشان از به‌صدا درآمدن زنگ خطر افت سرمایه‌گذاری در ایران دارد.


مانع سرمایه‌گذاری دولتی

افت محسوس سرمایه‌گذاری بخش حقیقی در ایران یک دهه است روندی نگران‌کننده را تجربه می‌کند. یک سال پیش مرکز پژوهش‌های مجلس، متهم اصلی حاشیه‌نشینی و انزواطلبی بخش خصوصی در اقتصاد ایران را سرمایه‌گذاری دولتی معرفی کرده بود. این نهاد تحقیقاتی علاوه بر سرمایه‌گذاری‌های دولتی به‌عنوان متهم اصلی، ناتوانی در مدیریت مناسب و تجهیز سرمایه‌های جدید، ضعف واسطه‌گران مالی و تخصیص نامناسب سرمایه، سهم بالای استهلاک، هدررفت سرمایه در فرایند تولید و در آخر شرایط سیاسی را ازجمله عوامل سهم ناچیز سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دانست.