کابوس کاخ سفید
ساعت در حال تیکتاک کردن است؛ این عبارت چندماهی میشود که با یک گاهشمار در سایت وزارت خارجه آمریکا قرار گرفته است. براساس زمانی که گاهشمار نشان میدهد 362روز دیگر بخشی از تحریمهای سازمان ملل علیه ایران در حوزه تسلیحاتی برداشته میشود. مقامات آمریکایی در ادامه فضاسازیهای یک سال اخیر یکبار دیگر خواستار تمدید این تحریمها شدهاند.
برایان هوک، رئیس گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه آمریکا بهتازگی ویدئویی منتشر کرده و با تکرار ادعاهای همیشگی علیه ایران خواستار تمدید تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران شده که قرار است طبق قطعنامه2231 شورای امنیت در روز 18اکتبر سال2020 برداشته شود. نماینده وزیر خارجه آمریکا هشدار داده که یک سال دیگر ایران قادر خواهد بود انواع پهپاد، تانک، جنگنده و موشک را بخرد یا بفروشد و این باعث رقابت تسلیحاتی در منطقه میشود. این اظهارات هوک در حالی است که آمریکا 22قرارداد فروش سلاح به عربستان به ارزش 8میلیارد دلار دارد و در جریان سفر ترامپ به ریاض در سال96 قراردادی 110میلیارد دلاری برای فروش سلاح به عربستان امضا شد.
براساس بندی از قطعنامه2231 شورای امنیت که پس از اجرای برجام صادر شد، تمامی کشورها، مشروط به اینکه شورای امنیت پیشاپیش بر مبنایی مورد به مورد، تصمیم بهتصویب بگیرد، میتوانند در این فعالیتها مشارکت داشته یا اجازه آن را صادر کنند. تأمین، فروش یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم هرگونه تانک جنگی، خودروهای رزمی زرهی، سامانههای توپخانهای سنگین، هواپیماهای رزمی، بالگردهای تهاجمی، ناوهای جنگی، موشکها یا سامانههای موشکی اما این بند تا مدت 5سال پس از «روز پذیرش برجام» یا تا زمانی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش تأیید «جمعبندی مبسوط» را ارائه دهد، معلق ماند که امروز 4سال از آن سپری شده است.
مرداد98 هم مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در یک پیام توییتری با انتشار تصویر یک ساعتشمار نسبت به انقضای تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران و پایان ممنوعیت سفر قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس هشدار داده و نوشته بود پس از پایان این تحریمها ایران میتواند به فروش تسلیحات پرداخته و از کشورهایی نظیر روسیه و چین نیز تسلیحات خریداری کند.
سال گذشته نیز وزیر خارجه آمریکا در سخنانی در شورای امنیت از این شورا خواسته بود تا محدودیتهای تسلیحاتی ایران را پس از انقضای مهلت تعیین شده در قطعنامه شورای امنیت تمدید کند.
در مارس۲۰۰۷ میلادی قطعنامه۱۷۴۷ در شورای امنیت به تصویب رسیده که براساس آن هرگونه صادرات سلاح و خدمات مربوط به آن از ایران به خارج از این کشور مشمول تحریم میشد. در سال۲۰۱۰ میلادی نیز قطعنامه۱۹۲۹ نیز مورد تصویب قرار گرفت که براساس آن صادرات تسلیحات متعارف به ایران نیز ممنوع شده بود که با توافق هستهای تمامی قطعنامههای قبلی شورای امنیت درباره ایران لغو شدند.
ایران اگرچه در یک دهه اخیر تحت تحریمهای تسلیحاتی بوده اما در سالیان اخیر بهخصوص پس از شکلگیری داعش صادرات گسترده سلاح به برخی کشورهای منطقه ازجمله عراق و سوریه داشته، در همین رابطه «مؤسسه بینالمللی مطالعات صلح استکهلم» موسوم به «سیپری» در گزارشی ادعا کرده صنایع دفاعی ایران بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ دستکم ۲۰۰میلیون دلار سلاح و تجهیزات صادر کرده است.
رئیسجمهور آمریکا اردیبهشت پارسال از برجام خارج شد و تحریمهای شدیدی علیه ایران وضع کرد؛ در مقابل ایران نیز از اردیبهشت امسال طی 3 مرحله از میزان تعهداتش در چارچوب این توافق کاسته و قرار است تا یکماه دیگر گام بعدی اقدامات کاهشی را بردارد.
ناظران بر این باورند که دولتمردان آمریکایی درصددند با تشدید فشارها بر ایران، تهران را وادار به خروج از برجام تا قبل از مهرماه99 و موعد لغو تحریمهای تسلیحاتی کنند و درصورت تداوم برجام تا آن زمان و باقی ماندن ایران در آن تلاش آمریکا بر وضع تحریمهای یکجانبه با هدف بیخاصیت کردن لغو تحریمهای تسلیحاتی شورای امنیت در دستور کار کاخ سفید قرار خواهد گرفت.