
همه راهها به مسکو ختم میشود
با خروج آمریکا از سوریه، روسیه نقشی تعیینکننده در آینده نزاع ترکیه و کردها خواهد داشت

دونالد ترامپ، با شوقی کودکانه آتشبس میان ترکیه و نیروهای دمکراتیک سوریه را یک دستاورد بزرگ برای خود میخواند و تلاش میکند آن را بهعنوان یک توافق واقعی به دنیا بفروشد. اما توافق واقعی درباره آینده این بخش از خاورمیانه، فردا، جایی بسیار دورتر از واشنگتن، در ملاقات ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در سوچی بهدست خواهد آمد.
به گزارش سیانان، چیزی که مشخص است این است که آینده تحولات خاورمیانه، تا حد زیادی توسط رئیسجمهور روسیه مشخص خواهد شد. واشنگتن عملا با تنها گذاشتن کردها، دست خود را از شمال سوریه کوتاه کرده و حالا این پوتین است که باید درباره آشوب نظامی و سیاسی در این بخش ملتهب خاورمیانه تصمیمگیری کند.
اما برخلاف دولت ترامپ، بهنظر میرسد که پوتین نقشه منسجم و روشنی دارد. وقتی آمریکا کردها را تنها گذاشت، مسکو سریعا وارد عمل شد و مذاکرات مستقیم با نیروهای کرد را شروع کرد. در پی توافق با کردها، نیروهای بشار اسد بعد از سالها دوباره وارد منطقه مرزی با ترکیه شدند که کردها بهصورت خودمختار آن را اداره میکردند. روسیه، بهمنظور کنترل اوضاع، نیروهای نظامی خود را هم به این منطقه اعزام کرد تا بهعنوان عاملی تنشزدا، بین ارتش ترکیه و شورشیهای مورد حمایت آنها با نیروهای کرد و ارتش سوریه قرار بگیرد. یک افسر روس که مسئول گشتزنی نیروهای روسیه در منبج است به ایتارتاس گفته که وقتی طرفهای درگیر پرچم روسیه را میبینند، هر دو طرف دست از تیراندازی میکشند تا مبادا به نیروهای نظامی روسیه آسیب وارد کنند.
نقش جدید روسیه در شمال سوریه، البته مخاطرات زیادی را هم متوجه مسکو میکند. منطقه، مستعد ابتلا به بحرانهای عمیق است. ترکیه، نیروهای کرد را تروریست میداند و میخواهد آنها را از مرز خود دور کند. بخش زیادی از شورشیهای سوری مورد حمایت ترکیه، عملا نیروهای جهادگرای افراطی هستند و کردها آنها را به پاکسازی قومی متهم میکنند. این شورشیها، یک هدف بالقوه برای ارتش سوریه هم بهشمار میروند. اما بهنظر میرسد مسکو بهخوبی از شرایط آگاه است.
از سوی دیگر، مسکو بهشدت نگران است که اتباع روس که همراه داعش جنگیدهاند راهشان را به خانه پیدا کنند و باعث دردسر شوند. روسیه در دهه90 بهشدت درگیر جنگ چچن بوده و بازگشت جنگجویان جهادی روسیه به خانه و زنده کردن دوباره تنشها در چچن، آخرین چیزی است که پوتین میخواهد.
اما با توجه به تمام این مخاطرات، بهنظر میرسد رهبر روسیه همچنان در موقعیتی است که از بدتر شدن اوضاع جلوگیری کند. با وجود مخالفت غربیها با افزایش نفوذ مسکو در سوریه، تمامی طرفهای درگیر در این کشور، به پوتین بسیار بیشتر از رئیسجمهور آمریکا اعتماد دارند. حتی ترکیه که عضو ناتو است به مسکو بیشتر از متحدان غربی خود اعتماد دارد. حتی وقتی که کردها با «خیانت» آمریکا مواجه شدند، مستقیما به روسها مراجعه کردند. دلیل این ارتباط سریع، آیندهنگری روسها بوده است؛ مسکو علاوه بر دولت مرکزی در سوریه، سالهاست که با نیروهای دمکراتیک سوریه که توسط کردها رهبری میشوند ارتباط مستقیم دارد و حتی با آنها همکاری میکند.
از ابتدا مشخص بود که قرار نیست کاخ سفید دونالد ترامپ راهحل جامعی برای افتضاح پیشآمده در شمال سوریه داشته باشد. اگر قرار است توافقی درباره شمال سوریه بهدست بیاید، این توافق فردا در دیدار اردوغان و پوتین در سوچی بهدست خواهد آمد.
موافقت کردها برای خروج از منطقه امن
نیروهای کرد سوری اعلام کردهاند که در راستای عمل به مفاد آتشبس مورد حمایت آمریکا که در شمال سوریه در جریان است، از منطقه مرزی خارج خواهند شد. به گزارش الجزیره ردو خلیل، یکی از مقامات ارشد نیروهای دمکراتیک سوریه دیروز از خروج نیروهای کرد خبر داد. براساس توافق بین آمریکا و ترکیه، نیروهای دمکراتیک سوریه که عمدتا کرد هستند تا فردا وقت دارند که از منطقه امنی که ترکیه میخواهد در خاک سوریه ایجاد کند خارج شوند. ترکیه گفته است منطقهای به عمق 32کیلومتر را در خاک عراق بهعنوان منطقه امن درنظر گرفته است. طبق برنامه قرار بود نیروهای کرد دیروز تخلیه شهر راسالعین را شروع کنند. قرار است در مرحله دوم، نیروهای کرد منطقهای به طول 120کیلومتر مابین شهرهای راسالعین و تلابیض را هم تخلیه کنند.