عکاسانی که نانشان آجر شد

زهرا اشرف‌زاده| البرز - خبرنگار:

مدارک شناسایی از جمله کارت ملی یکی از مهم‌ترین ابزارهای هویتی محسوب می‌شود. مدارکی که عکس روی آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما در سال‌های اخیر عکس بی‌کیفیت روی این مدارک به یکی از سوژه‌ها تبدیل شده است. پیش از این، عکس‌های پرسنلی مخصوص مدارک، کارت ملی، شناسنامه و گواهینامه رانندگی افراد در آتلیه‌ها و مراکز تخصصی عکاسی انجام می‌شد. اما با ظهور کارت‌های هوشمند، تصاویر به صورت زنده در دفاتر پیشخوان، اداره پست و پلیس+۱۰ ثبت می‌شود. این موضوع گلایه صنف عکاسان را نیز به دنبال داشته است و اعضای این صنف عکاسی در ادارات را مانعی برای فعالیت خود می‌دانند.


ثبت عکس‌های بی‌کیفیت در ادارات

یکی از افرادی که برای دریافت کارت ملی هوشمند به اداره پست چهارراه طالقانی مراجعه کرده است با اشاره به لزوم کیفیت عکس کارت ملی می‌گوید: برای مردم فرق زیادی ندارد که در استودیوی عکاسی عکس بگیرند یا در ادارات پست، مهم کیفیت عکس است.«المیرا حیدری» می‌افزاید: حالا که قرار است این اتفاق در اداره پست یا ثبت احوال و... بیفتد، حداقل باید جای مناسب برای آن در نظر گرفته شود، نه محفظه‌ای کوچک در میان انبوهی از جمعیت که حتی فرصت نیست یک نگاه در آینه بیندازیم. نکته مهم بعدی عکس گرفتن با استفاده از تجهیزات مناسب توسط عکاس واقعی است.

یکی از افرادی که به دلیل بی‌کیفیت بودن عکس کارت ملی به مشکل برخورده است، می‌گوید: برای شرکت در آزمون رانندگی، کارت ملی‌ را به افسر ارائه دادم، اما او با تطبیق عکس کارت ملی و چهره، درباره هویتم دچار تردید شد و تا چند مدرک شناسایی دیگر را دریافت نکرد، اجازه نداد در آزمون شرکت کنم.«فریبا بیرانوند» ادامه می‌دهد: برای من سوال است که چرا مردم باید عجولانه عکس بگیرند. آیا بهتر نبود مانند روال گذشته متقاضیان کارت ملی، عکس‌های پرسنلی را به صورت آماده به اداره پست می‌بردند.


نداشتن تجهیزات و تجربه عکاسی

یکی از عکاسان کرجی در رابطه با این‌که چرا عکس‌هایی که در ادارات گرفته می‌شود بی‌کیفیت است، می‌گوید: اطلاع نداشتن عکاس از عکاسی و نداشتن تجهیزات کافی از جمله دلایلی است که باعث بی‌کیفیت شدن کار می‌شود.

«رضا طاهری» می‌افزاید: من نیز وقتی برای گرفتن عکس کارت ملی رفتم، با فضای کوچکی روبه‌رو شدم که از استانداردهای حداقلی هم برای عکاسی پرتره بهره‌مند نبود. محفظه‌ای کوچک‌تر از یک متر‌مربع که با چند نور فلورسنت نورانی شده بود و با دوربینی در فاصله‌ای یک متری که قطعا این شرایط به عکس‌هایی منجر می‌شود که رضایت صاحب خود را در بر ندارد.

وی اضافه می‌کند: استفاده از لنز نامناسب و نور ناصحیح و شناخت کافی نداشتن عکاس از اهمیت این موارد باعث ثبت این عکس‌ها می‌شود. نکته‌ای که برای هویت افراد بسیار مهم و حیاتی است، در واقع باید گفت همان‌طور که رتوش و ویرایش عکس می‌تواند تا حدی از هویت اصلی افراد بکاهد، استفاده از لنز نامناسب نیز در این موضوع تاثیرگذار است.

طاهری با اشاره به تاثیر عکاسی در ادارات در کسب و کار عکاسان گفت: با رواج عکاسی دیجیتال، کسب و کار واحدهای عکاسی قدیمی به سرآشیبی افتاده است. عمده منبع درآمد این عکاسی‌ها، از راه عکس‌های پرسنلی تأمین می‌شود که چند سالی با این وضعیت بازار آنها هم کساد شده است.


 نادیده گرفتن حقوق عکاسان

رئیس اتحادیه عکاسان و فیلم‌برداران کرج با انتقاد از عملکرد برخی ادارات در راه‌اندازی واحد عکاسی می‌گوید: حرفه و هنر عکاسی از جمله شغل‌هایی است که در سال‌های اخیر و در پی ظهور دوربین‌های دیجیتالی، دچار تغییرات بسیاری شده است. مسائلی که در پی پدیده دیجیتال در حوزه عکاسی به وجود آمده به‌تنهایی کافی است که اداره کردن یک واحد صنفی عکاسی را با چالش همراه کند. در این میان موازی‌کاری برخی ادارات و دستگاه‌های دولتی در دایر کردن واحد عکاسی، ضربه مهلک دیگری به فعالان این صنف وارد کرده است.

 «سعید امیدوار» می‌افزاید: لازم است فعالان این صنف خود را با شرایط جدید منطبق کنند، اما باید توجه داشت که این تغییر و تحولات برای بسیاری از عکاسان قدیمی سخت و غیرممکن است و آنها به همین عکس‌های پرسنلی دل‌خوش هستند، اما با این وضعیت می‌بینیم که بسیاری از عکاسان قدیمی، دیگر توان اداره واحد صنفی خود را نداشته و به فکر تغییر شغل و خداحافظی با این حرفه افتاده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: دایر کردن واحد عکاسی در دفاتر پیشخوان دولت، پلیس+10، آموزش و پرورش، اداره پست و... نادیده گرفتن حقوق مسلم جامعه عکاسان و فیلم‌برداران است و جای تعجب دارد که چرا هیچ مقام مسئولی پاسخگوی این تخلف بزرگ و نقض آشکار حقوق عکاسان نیست.

امیدوار می‌گوید: بسیاری از همشهریان از نحوه عکاسی و کیفیت تصاویر کارت هوشمند ملی خود ناراضی بوده و می‌گویند عکس درج‌شده بر روی مهم‌ترین کارت شناسایی، شباهت کمی با چهره واقعی آنها دارد و برخی معتقدند صورت عادی خودشان بهتر از عکس روی مدرک شناسایی آنهاست. با این وجود بارها در رابطه با این موضوع صحبت کرده‌ایم و من به عنوان رئیس اتحادیه از طرف اعضای این صنف مراتب اعتراض و انتقاد همکاران خود را در نشست‌های متعدد و در محافل تصمیم‌گیر شهر بیان کرده‌ام، اما گویا صدای ما آنقدر بلند نیست که شنیده شود.


لزوم ثبت عکس به صورت زنده 

مدیر کل ثبت احوال البرز با بیان این‌که گرفتن تصویر چهره متقاضیان به دلایل امنیتی به صورت زنده باید باشد می‌گوید: به دلیل این‌که از رتوش و دستکاری عکس جلوگیری شده و احتمال جعل و جابه‌جایی عکس از بین برود، عکس به صورت زنده گرفته می‌شود.

«محمدعلی رفیع‌پور» می‌افزاید: با توجه به زنده بودن عکس‌های گرفته‌شده، امکان ویرایش عکس برای حفظ امنیت و شناسایی دقیق چهره ‌متقاضی، در مقایسه با عکس‌های پرسنلی در عکاسی‌ها کمتر است. همچنین تا حدودی از زیبایی تصویر ثبت‌شده بر روی این کارت‌ها کاسته می‌شود.

وی اما تجهیزات و عکاسان حاضر در این مراکز را حرفه‌ای عنوان می‌کند و می‌گوید: تمام مراکز ثبت‌نام کارت‌های هوشمند ملی در استان دارای امکانات و تجهیزات حرفه‌ای عکاسی منطبق با استانداردهای بین‌المللی هستند و کاربران عکاس نیز آموزش‌های لازم را در حوزه کاری مرتبط فراگرفته‌اند.