مارگارت اتوود: کتاب «وصیتها» را پس از رویکارآمدن ترامپ نوشتم
آرش نهاوندی_مترجم
پس از قریب به 35سال که از نگارش کتاب سرگذشت ندیمه میگذرد دوباره این دنیا و سیاستمداران سرکوبگرش الهامبخش مارگارت اتوود در نگارش کتابی بهعنوان دنباله کتاب سرگذشت ندیمه بوده؛ چرا که به اعتقاد این نویسنده دنیای امروز هم دنیایی سرکوبگر است. گفتوگوی اتوود با ورایتی درباره کتاب وصیتها را در ادامه میخوانید:
چه زمانی نگارش کتاب وصیتها را آغاز کردید و آیا این کتاب در دنباله کتاب سرگذشت ندیمه نوشته شده یا مجموعهای از داستانها و حوادثی است که پیش از آن رخ میدهد؟
در کتاب وصیتها به جای اینکه از جمهوری گیلاد فاصله بگیریم، به سمت آن در حال حرکت هستیم. ما بهویژه در آمریکا حرکت به سمت جمهوری گیلاد (در داستان ندیمه، جمهوری خیالی گیلاد در واقع جمهوری تمامیتخواهی است که پس از ترور رئیسجمهور آمریکا در این کشور برپا میشود. پس از تشکیل این حکومت، آزادیهای فردی و آزادی ادیان و بسیاری از آزادیهای دیگر ممنوع میشود) را آغاز کردهایم. مدت کوتاهی پس از آنکه دونالد ترامپ وارد کاخ سفید شد، به ناشرانم اطلاع دادم که قرار است نگارش کتابی را با عنوان وصیتها آغاز کنم.
چه وقایع یا رویدادهایی در نگارش کتاب وصیتها، الهامبخش شما بود؟
از زمان روی کارآمدن دونالد ترامپ بهعنوان رئیسجمهور آمریکا، در بخشهایی از کشور حقوق زنها در زمینه مشارکت در موارد اجتماعی و فرهنگی محدودتر شد و در واقع روی کارآمدن ترامپ کابوس ایجاد یک جمهوری نظیر جمهوری استبدادی و ارتجاعی گیلاد در آمریکا را در ذهن من دوباره زنده کرد.
داستان وصیتها از چه زمانی آغاز میشود؛ پس از اتفاقات کتاب سرگذشت ندیمه یا پیش از وقوع نخستین حوادث در این کتاب؟
داستان کتاب وصیتها 15سال پس از آخرین حوادث کتاب سرگذشت ندیمه و در واقع مدت زمان زیادی پس از آخرین حوادث نمایش دادهشده در فصل سوم سریال سرگذشت ندیمه آغاز میشود.
آیا همه شخصیتهای سرگذشت ندیمه در کتاب وصیتها نیز حضور دارند؛ چرا که بهنظر میرسد شخصیتی که الیزابت ماس (در نقش جون آزبورن، زنی که در زمان فرار به کانادا به همراه همسرش بازداشت شد) نقشاش را در اقتباس تلویزیونی سرگذشت ندیمه بازی کرد، در کتاب وصیتها دیگر حضور ندارد و در کتاب وصیتها نقش 3 زن ازجمله عمه لیدیا پررنگتر است.
من نمیتوانستم دیگر داستان را با شخصیت جون آزبورن ادامه دهم اما میتوانستم داستان وصیتها را با 3 شخصیت زن دیگر که در سرگذشت ندیمه نیز حضور داشتند ادامه دهم و داستان آغاز یک پایان را شرح دهم. در کتاب سرگذشت ندیمه، جمهوری گیلاد از بین میرود و تا 200 سال بعد نامی از جمهوری گیلاد به گوش نمیخورد. چرا که در اواخر کتاب سرگذشت ندیمه متوجه میشویم که سمپوزیومی درباره جمهوری گیلاد در حال برگزاری است و به خوبی متوجه هستیم درصورتی که جمهوری گیلاد وجود داشت نمیشد جلساتی با موضوع ارائه مقالات آزاد درباره این جمهوری برگزار کرد. اما جمهوری گیلاد چگونه از بین رفت؟ در واقع این رژیمها چگونه از بین میروند؟ برایم جالب است که در این زمینه هم تحقیقاتی انجام دهم.
بهنظر میرسد که رنگ لباس شخصیتها در کتاب وصیتها نسبت به کتاب سرگذشت ندیمه نیز تغییر کرده باشد؟
اگر قرار باشد از کتاب وصیتها نیز اقتباس تلویزیونی شود، باید در طراحی لباسها هم تغییرات گستردهای داد. در جلد کتاب وصیتها شمایی از لباس شخصیتهای حاضر در این کتاب با رنگ سبز نمایش داده شده درحالیکه لباس شخصیتهای کتاب و همچنین سریال سرگذشت ندیمه قرمز بود. در کتاب وصیتها برای شخصیتها حق انتخاب رنگ لباس قائل شدیم.
آیا با بروس میلر ـ کارگردان سرگذشت ندیمه ـ نیز همچنان در تماس هستید و درباره ساخت فصل چهارم سرگذشت ندیمه با اقتباس از کتاب وصیتها با یکدیگر صحبت کردهاید؟
با بروس میلر اغلب در تماس هستم و با او درباره تغییرات کلی کتاب وصیتها نسبت به کتاب سرگذشت ندیمه صحبت کردهام و سرنخهایی در اینباره به او دادهام. در زمان ساخت سریال نیز فیلمنامهها را میخوانم و از آنها یادداشتبرداری میکنم. من در ساخت سریال، نفوذ خود را اعمال میکنم. اما در روند ساخت سریال و بهطور کلی در پیشبرد داستان فیلمنامه نقش چندان پررنگی ندارم. البته میتوانم بگویم که خوشبختانه من و بروس میلر در اغلب موارد در زمینه ساخت سریال سرگذشت ندیمه با یکدیگر تفاهم داشتیم.
34سال از نگارش کتاب سرگذشت ندیمه میگذرد و پس از ساخت سریال سرگذشت ندیمه شما دوباره به دلیل ساختهشدن این سریال و نگارش کتاب جدید وصیتها به اوج شهرت بازگشتهاید و هماکنون نیز بسیاری منتظرند کتاب جدید شما را از کتابفروشیها بخرند.
از خوانندگانی که طی این سالها با کتابهایم من را همراهی کردهاند خیلی تشکر میکنم و قدردان آنها هستم. البته خیلی هم خوشحالم از اینکه نمادها و لباسهای شخصیتهای اصلی داستان سرگذشت ندیمه تبدیل به نمادهای جنبشهای اعتراضی و گروههای مقاومت در بسیاری از نقاط دنیا شده است.