پسماند منبعی برای درآمد پایدار شهر

برنامه اسکان بشر ملل متحد در ایران همزمان با روز جهانی اسکان بشر مراسمی را در دانشگاه شهید بهشتی برگزار کرد. در این برنامه که «فناوری‌های پیشرو؛ ابزاری نوآورانه برای تبدیل پسماند به ثروت» نام داشت، رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران، محمدرضا حافظی، رئیس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی و محمدحسین شریف‌زادگان، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی حضور داشتند.
به گزارش همشهری، رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران در این مراسم با تأکید بر لزوم برقراری عدالت اجتماعی در شهر یکی از شاخصه‌های اصلی این موضوع را توسعه قلمروهای عمومی در شهر عنوان کرد و گفت: اگر قرار است با رویه جدید گام برداریم چاره‌ای جز تغییر دید خودمان و مردم نسبت به شهر نداریم.
 غلامحسین محمدی با اشاره به14مهر‌ماه که مصادف با روز تهران بود، به برنامه‌های شهرداری تهران در این زمینه اشاره کرد و گفت: امسال روز تهران را در قالب هفته تهران با عنوان «بازشناسی هویت تهران» تعریف کردیم.

او همچنین با اشاره به روز اسکان بشر خاطرنشان کرد: شهرداری‌ها با مسئله اسکان رابطه نزدیکی دارند. همانطور که شعار شهردار تهران در دوره مدیریت جدید شهری «تهران، شهری برای همه» شاید بیشترین ارتباط را با حوزه مسکن خواهد داشت. رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران به همکاری با کشورهای دیگر و تبادل تجربیات هم اشاره کرد و گفت: خیابان کامل یکی از تجربه‌هایی است که اگر به ایران منتقل و در سیاست‌های شهری استفاده شود شاهد تغییرات عمده در شهر خواهیم بود. از طرف دیگر اگر قرار است با رویه جدید یعنی تکیه بر شعار «تهران، شهری برای همه» گام برداریم چاره‌ای جز تغییر لنز خودمان و مردم نداریم. یعنی زاویه دید مردم به شهر باید تغییر کند و ما هم به‌عنوان شهرداری باید نگاهمان نسبت به شهر درباره مباحثی مانند شهرفروشی یا فروش تراکم را تغییر دهیم. او به حوزه پسماند هم اشاره کرد و توضیح داد: پسماند جزو حوزه‌هایی است که می‌تواند منبع خوبی برای درآمدهای پایدار باشد. اگر بتوانیم شهر تهران را با برنامه‌ریزی به این سمت ببریم که زباله‌ها در آن بازیافت شود، هم کارآفرینی رخ داده هم تولید انرژی و برق می‌شود و هم درآمدهای پایدار ایجاد می‌کنیم. همانطور که در 2 سال گذشته به‌دلیل بازآرایی در حوزه جمع‌آوری و گردآوری پسماند در تهران 300میلیارد تومان درآمد سالانه برای شهرداری ایجاد شده است. مشاور شهردار تهران با اشاره به استفاده از فناوری‌های نو در حوزه پسماند گفت: نرم‌افزارهایی در حوزه پسماند را حمایت کردیم که در تولید و حمل‌ونقل پسماند به ما کمک بیشتری کنند. تمام تلاش ما این است که از تجارب بین‌المللی، هم در کاهش شهرفروشی که قلمرو عمومی را کاهش داده و هم از تکنولوژی‌هایی که در حوزه پسماند به ما کمک می‌کنند، استفاده کنیم. او با اشاره به سفر شهردار تهران به وین و برلین یادآوری کرد: پسماند در وین تقریباً به صفر رسیده است و طی توافقاتی که در سفر شهردار به این شهر صورت گرفته قرار است از تجربیات آنها در تهران استفاده کنیم.

حل مشکلات شهری با ظرفیت دانشگاه‌ها 
رئیس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی هم در این مراسم با بیان اینکه هر کار اجرایی نیاز به دانش دارد نسبت به همکاری دانشگاه برای حل مشکلات شهری اعلام آمادگی کرد. محمدرضا حافظی روز جهانی اسکان بشر را آغاز فعالیت برای درگیری جامعه علمی با امر مهمی مثل اسکان بشر دانست و با اشاره به روز عشایر و روستا هم عنوان کرد: امروز رخداد خوبی است که فراتر از شهر به اسکان در تمامی اشکالش توجه کنیم.  

او با بیان اینکه دانشگاه می‌‌تواند خدمات زیادی در این زمینه ارائه کند، به حقوق اجتماعی و شهروندی اشاره کرد و گفت: این موضوع در تهران به خوبی مورد توجه قرار گرفته اما دانشگاه می‌تواند در حوزه تاب‌آوری در مواقع بحران یا شبکه‌های شهری در حوزه پسماند کمک کند. حافظی با بیان اینکه محورهای مطالعاتی را می‌توان در دانشگاه انجام داد و ابزارهایش کاملاً مهیاست، اظهار کرد: در شهر تهران موضوعات زیادی در چند دهه اخیر شرایط زندگی ما را متحول کرده است؛ از بحران‌های ساخت‌وساز تا موضوع پسماند. برای پیدا کردن راه‌حل باید با دید علمی به موضوعات نگاه کنیم و رسالت نهایی دانشگاه هم کمک به پیدا کردن راه‌حل برای مشکلات ملی و شهری است.

حل مسائل شهری با همکاری مردم 
محمدحسین شریف‌زادگان، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی نیزدر ادامه این برنامه گفت: حوزه پسماند باید در بخش تاب‌آوری شهری و منطقه‌ای بررسی شود.

بسیاری از مسائل شهری ازجمله پسماند بدون همکاری مردم و نهادهای اجتماعی امکان ندارد رو به جلو حرکت کند. او بررسی وضعیت پسماند در شهرها را در ارتباط مستقیم با بررسی چالش‌های پایدار شهری عنوان کرد و افزود: حکمروایی امری بالاتر از مدیریت شهری است و مدیریت شهری با مشارکت مردم و نهادهای محلی امکان‌پذیر است.

تولید سالانه 7تا 10میلیارد تن زباله در جهان
در ادامه این نشست، سیری نیواسا پاپوری، کارشناس ارشد سکونت‌های انسانی و معاون ریاست دفتر منطقه آسیا و اقیانوسیه برنامه اسکان بشر هم این نشست را فرصتی دانست که به ما کمک می‌کند در مورد چالش‌هایی که پیش روی ما وجود دارد، بیندیشیم. او با بیان اینکه سالانه در دنیا حدود 7تا 10میلیارد تن زباله تولید می‌شود، گفت: متأسفانه در بسیاری از کشورها بیش از 30درصد زباله‌ها جمع‌آوری و دفن نمی‌شود و از طرف دیگر در بسیاری از کشورهای دنیا 25درصد از درآمدهایشان را صرف جمع‌آوری زباله می‌کنند. پاپوری توضیح داد: «فوکواکا» شیوه نیمه‌هوازی برای دفع کامل پسماند است. بسیاری از مراکز دفن زباله با این شیوه بعد از 10تا 15سال به فضایی عمومی مثل پارک تبدیل شدند که برای عموم قابل استفاده است. 17کشور در آسیا و اقیانوسیه خواستار استفاده از این فناوری در حوزه مدیریت پسماند شدند. پیش‌بینی ما این است که در2 سال آینده 40شهر به این فناوری برای پسماند بپیوندند.

   فناوری «فوکواکا»؛ شیوه‌ای برای دفع پسماند
 سرپرست برنامه اسکان بشر ملل متحد در ایران پیشنهاد کرد که شهرهای بزرگ از فناوری «فوکواکا» که شیوه نیمه‌هوازی برای دفع کامل پسماند است استفاده کنند. محمت آکدوگان که در مراسم روز جهانی اسکان بشر در دانشگاه شهید بهشتی سخن می‌گفت، با بیان اینکه همه ما انسان‌ها در قبال نعمت‌هایی که خداوند به ما داده مسئولیت‌هایی داریم اظهار کرد:اگر در اجرای این مسئولیت‌ها کوتاهی کنیم نمی‌توانیم سیستمی خوب برای زندگی خودمان و شهرها بسازیم و از همه اهداف زندگی شهری دور می‌شویم. این کارشناس سکونتگاه‌های انسانی هدف از نامگذاری روزهای جهانی مانند روز اسکان بشر را یادآوری مسئولیت‌هایی عنوان کرد که براساس آن باید اهداف را دنبال کنیم. این روزها به ما یادآوری می‌کنند که شهرها مال ما و محل زندگی ماست که در قبال آنها مسئولیت‌هایی داریم. اگر برخلاف مسئولیت‌ها و اهدافمان عمل کنیم نمی‌توانیم سیستم‌های ساخت‌وساز مناسب و تاب‌آوری را در شهرها ایجاد کنیم. به گفته او باید از بحران‌ها آموزش بگیریم و براساس آنها برنامه‌ریزی کنیم.