صنایع دستی مازندران خارج از گود گردشگری

آمار و ارقام رسمی نشان می‎دهد صنایع ‌دستی مازندران با وجود تنوع و فراوانی، سهم چندانی در گردش مالی گردشگری استان ندارد و فقط اندکی از آورده آن، نصیب هنرمندان و شاغلان در این بخش می‌شود. به گزارش ایرنا، گزارش‌های آماری دستگاه‌های ذی‌ربط حاکی است که سالانه دست‌کم ۴۰ میلیون گردشگر به مازندران سفر می‌کنند. گردشگرانی که هرچند حضورشان برای بیشتر بخش‌ها از جمله هتلداری،‌ بوم‌گردی و واحدهای پذیرایی درآمدزایی دارد، اما به نظر می‌رسد بخش صنایع ‌دستی در این ماراتن اقتصادی تا حدودی غریب و مهجور مانده است. 

استان در نیمه نخست امسال میزبان ۲۱ میلیون نفر گردشگر بود که نسبت به مدت مشابه سال 1397 رشد ۴۳ درصدی را نشان می‌دهد. هنرمندان استان در نیمه نخست امسال ۱۲۰ میلیارد ریال صنایع ‌دستی فروختند که با توجه به این تعداد گردشگر رقم قابل توجهی نیست.مازندران از نظر فعال بودن رشته‌های صنایع ‌دستی در کشور ممتاز است و از ۲۰۰ رشته صنایع ‌دستی مصوب معاونت صنایع ‌دستی کشور بیش از ۸۰ رشته در این استان وجود دارد. ۳۵ رشته صنایع ‌دستی تاکنون موفق به کسب مهر اصالت سازمان بین‌المللی آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) شده‌ و برخی رشته‌های مهم نیز در فهرست دریافت این مهر قرار دارند. 


یک دست و 2 هندوانه

معاون صنایع ‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری مازندران ضمن تایید دور بودن حوزه گردشگری و صنایع ‌دستی از آورده‌های اقتصادی حضور مسافران اظهار کرد: یکی از مشکلات دیرین این 2 حوزه ادغام آنها در یک دستگاه بدون تعریف درست و برنامه بلند‌مدت بود.«حسین ایزدی» گفت: متاسفانه همیشه شاهد این بودیم که گردشگری نمی‌خواست صنایع ‌دستی را بپذیرد و همواره خود را بی‌نیاز به گردشگری می‌دید. 

البته از سوی دیگر سنتی بودن گردشگری در مازندران و نگاه تفریحگاهی مسافران به استان سبب شده صنایع ‌دستی نقشی در جذب گردشگر نداشته باشد و عمدتا خارج گود اقتصاد گردشگری بماند.وی با تاکید بر این‌که باید صنایع ‌دستی به گردشگری استان تزریق شود، تصریح کرد: ما هنوز نتوانستیم از ظرفیت مهم و خاص گردشگری برای توسعه اقتصاد و تقویت صنایع ‌دستی بهره ببریم. همیشه گردشگری مازندران در تفریح و سرگرمی تعریف شده و هیچ‌وقت صنایع ‌دستی دلیلی برای سفر نبوده است.


شروع فصل‌ تازه

این مسئول با بیان این‌که در سال‌های اخیر تلاش شده تا روابط گردشگری و صنایع ‌دستی هم‌سوتر و تعمیق شود، گفت: امیدواریم در آینده شاهد فصل‌های تازه‌ای از همراهی گردشگری با صنایع ‌دستی باشیم. صنایع ‌دستی و گردشگری باید لازم و ملزوم یکدیگر باشند. خوشبختانه نگاه گردشگری مازندران به صنایع ‌دستی مثبت بوده و همکاری خوبی از معاونت گردشگری با این بخش تجربه شده است.به گفته معاون صنایع ‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری مازندران، بخش معاونت حوزه گردشگری استان در تمامی همایش‌ها‌، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها جایگاه ویژه‌ای برای صنایع ‌دستی دیده و در چند سال اخیر معرفی صنایع ‌دستی بسیار جامع‌تر و فراگیر‌تر شده است.

 ایزدی افزود: رشد ۲۵ درصدی فروش محصولات صنایع ‌دستی هنرمندان مازندرانی در ۶ ماه نخست امسال گواه دیگری بر همراهی و نزدیکی صنایع ‌دستی با گردشگری است.این مسئول افزایش ۲ برابری تعداد صنعتگران و تولیدکنندگان صنایع ‌دستی طی 4 سال اخیر را از دلایل دیگر رشد این صنعت و شناسایی آن توسط گردشگران عنوان کرد و گفت: در حال حاضر 8800 صنعتگر هنرهای بومی در استان فعال هستند. معتقدیم هنوز صنایع ‌دستی به جایگاه اصلی خود بازنگشته است. مسیر روشنی در پیش است و برنامه‌های مدون و متعددی با حوزه گردشگری برای تقویت دوطرفه داریم.


قیمت و سلیقه

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری مازندران نیز درباره موقعیت صنایع ‌دستی در گردشگری استان گفت: بزرگ‌ترین ضعف‌‌های صنایع ‌دستی مربوط به قیمت بالا، متنوع نبودن محصولات و سلیقه‌محوری است. متاسفانه قیمت محصولات صنایع ‌دستی مازندران از قیمت مشابه خارجی و حتی مشابه آن در استان‌های دیگر بیشتر است. «مهران حسنی» به قیمت تمام شده صنایع ‌دستی مازندران اشاره کرد و افزود: علت گرانی صنایع ‌دستی مازندران قیمت تمام شده این محصولات است که می‌طلبد با برنامه‌‌ریزی و تدبیر، قیمت تمام شده کاهش یابد. 

وی درباره متنوع نبودن تولیدات صنایع ‌دستی مازندران نیز اظهار کرد: تنوع در محصولات صنایع ‌دستی مازندران کم است و تمام سلایق را در بر نمی‌گیرد. عمده تولیدات صنعتگران بومی مازندران سنتی است و با سلایق نسل جوان سازگاری ندارد. در این زمینه هم نیاز است که نوع تولیدات صنایع ‌دستی را به سمت سلایق روز تغییر دهیم. البته منظور از سلیقه‌محوری تغییر هویت صنایع ‌دستی نیست، بلکه استفاده از اصالت این هنرصنعت برای تولیدات مختلف مناسب با نیاز بازار است.


گردشگری و صنایع ‌دستی در مسیر تکمیل یکدیگر

معاون گردشگری مازندران با بیان این‌که صنایع ‌دستی و گردشگری باید در مسیری قدم بردارند که بیش از رقابت، همدیگر را تکمیل کنند، گفت: گردشگری و صنایع ‌دستی به یکدیگر نیاز دارند. گردشگری نقش سرمایه‌ساز را برای صنایع ‌دستی و صنایع ‌دستی نقش جذب‌کننده گردشگر را برای گردشگری دارد. بنابراین نمی‌توان این 2 بخش مهم اقتصاد توریسم را از هم جدا کرد.حسنی افزود: باید ساختاری انتخاب شود که بتوان صنایع ‌دستی استان را با قیمت کمتر و به طیف وسیع‌تری عرضه کرد تا شاهد استقبال گردشگران و افزایش فروش تولیدات هنری صنعتگران استان باشیم.

 معاونت گردشگری استان تمام تلاش خود را برای ارتقای اقتصاد صنایع ‌دستی خواهد کرد. این مسئول ادامه داد: در آینده نه چندان دور نیز شاهد اتفاقات خوبی در صنایع ‌دستی استان خواهیم بود و گردشگری بیشتر از گذشته در کنار صنایع ‌دستی قرار خواهد گرفت.