مرمت کهن‌ترین کلیسای جهان

کهن‌ترین کلیسای جهان مسیحیت با عنوان تادئوس مقدس یا قره‌کلیسا که در شمال آذربایجان ‌غربی قرار دارد، ظرفیتی جالب توجه برای گسترش گردشگری دینی و ایجاد اشتغال در منطقه مرزی چالدران محسوب می‌شود و مرمت آن طی چندین فاز و به صورت وسیع در کانون توجه قرار دارد. 

به گزارش ایرنا، این بنای تاریخی کم‌نظیر با بازدید سالانه بیش از ۲۵ هزار نفر، روی مزار تاتائوس، یکی از حواریون حضرت مسیح(ع)، احداث شده است و تاریخچه ساخت آن به عنوان اولین کلیسای جهان بر اساس اسناد موجود به بعد از شهادت تاتائوس مقدس برمی‌گردد. 

به گفته مدیر پایگاه میراث ‌جهانی کلیساهای ایران مرمت قره‌‌کلیسا با نظر کارشناسان فنی و منطبق با استانداردهای یونسکو انجام می‌شود و هیچ اقدامی به صورت خودسرانه و بدون نظر کارشناسان صورت نخواهد گرفت. «شرلی آودیان» افزود: سنگ‌های استفاده ‌شده در عملیات مرمت به‌ لحاظ کیفیت و رنگ مشابه نمونه اصلی است و در عین ‌حال بر اساس نظر کارشناسان امر ۸۰ درصد سنگ‌های کلیسا سفید است. 

وی به مراحل مرمت این کلیسا اشاره کرد و گفت: با توجه به شرایط آب‌وهوایی منطقه اجرای این طرح در یک برنامه زمانی 5 ساله در 5 فاز و بر اساس ضرورت‌های مرمتی بنا برنامه‌ریزی شد. 


ساماندهی گنبدهای کلیسا 

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی هم با بیان این‌که فاز اول مرمت این پروژه در سال 96 آغاز شد، ‌اظهار کرد: مرمت و عایق‌بندی پشت‌بام (سطوح شیب‌دار سنگی) کلیسای قدیمی‌تر را در بر می‌گرفت. 

«جلیلی جباری» گفت: این فاز بعد از ۶ ماه به پایان رسید و سال 97 فاز دوم عملیات مرمتی یعنی مرمت 2 گنبد کلیسا اجرا شد و گنبد سفید کلیسا که وضعیت نامطلوبی داشت و بیش از ۸۰ درصد سنگ‌های آن آسیب‌دیده بود، مورد مرمت قرار گرفت. برای تهیه سنگ‌هایی که به لحاظ کیفیت و رنگ مشابه نمونه اصلی باشد، حدود 3 ماه به معادن منطقه مراجعه و در نهایت با نظر هیات راهبردی پایگاه این سنگ‌ها انتخاب شد. 

جباری تاکید کرد: گنبد کوچک‌تر نیاز به ساماندهی داشت و باید سطح گنبد از گل‌سنگ‌ها، فضولات حیوانی و قارچ‌ها پاک‌سازی می‌شد و در جریان عملیات مرمت یک لایه 5 /1 سانتی‌متری از روی گنبد برداشته شد.  این مسئول درباره فاز سوم مرمت قره‌کلیسا که در حال انجام است، گفت: بعد از سال‌ها تلاش، پوشش شیروانی متناسب و کارآمدی بر روی سقف این کلیسا قرار گرفت که منجر به حل معضل رطوبت می‌شود.

این پوشش شیروانی متشکل از 3 لایه است که امکان نفوذ رطوبت ناشی از برف و باران‌ سنگین این منطقه را به فضای داخلی کلیسا به صفر می‌رساند؛ همچنین این سقف شیب‌دار نمایی متناسب با رنگ و بافت مصالح بنایی بنا را به ارمغان می‌آورد. اجرای این پوشش از سوی کارشناسان خبره ارمنی که نمایندگان تأیید‌شده از سوی شرکت مادر هستند، با ابزار ویژه‌ای صورت پذیرفت که متضمن عملکرد حیح آن است. 


مرمت اثر جهانی بر اساس ضوابط 

معاون اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی آذربایجان غربی هم با تاکید بر این‌که مرمت این اثر جهانی ضوابط خاصی دارد، اظهار کرد: گسترش زیرساخت‌ها و مرمت‌های اساسی و بحث‌های بوم‌گردی آن همواره در دستور کار بوده است. 

«حسن سپهرفر» افزود: امسال بیش از ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال برای مرمت گنبد اصلی کلیسا و مرمت زاکاریا و ساندوخت در این مکان هزینه شده و درب اصلی آن نیز که سرقت شده بود، بر اساس آخرین عکس یافتشده از آن احیا و دوباره نصب شده است. وی تاکید کرد: تا پایان امسال عصارخانه قره‌کلیسا نیز که راهبان در گذشته در آن روغن‌گیری می‌کردند و هم‌اکنون فقط بقایا و اهرم‌های این عصارخانه باقی مانده است، دوباره احیا و مرمت شود.