موج دوم جنگ تعرفه‌ای میان آمریکا و اروپا

دو سال و نیم پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، تنش تجاری در جهان به اوج خود رسیده است و این کشور با افزایش تعرفه‌ کالاهای وارداتی، حتی رودرروی متحدان سنتی خود در اروپا قرار گرفته است.
دولت آمریکا اعلام کرده از 2هفته دیگر روی 7.5میلیارد یورو کالاهای ساخت کشورهای عضو اتحادیه اروپا تعرفه 10تا 25درصدی وضع خواهد کرد. این تصمیم آمریکا پس از چراغ سبز سازمان تجارت جهانی (WTO) اتخاذ شده و شامل محصولات متنوعی از هواپیما گرفته تا محصولات لبنی و پوشاک می‌شود.
دور تازه رویارویی تعرفه‌ای آمریکا با اتحادیه اروپا در چارچوب پرونده شکایت این کشور از اروپایی‌ها بر سر حمایت از شرکت ایرباس دنبال می‌شود. طبق رأی نهایی سازمان تجارت جهانی، کشورهای اروپایی متهم شده‌اند که در ساخت هواپیماهای ایرباس، برای این شرکت سوبسیدهای دولتی درنظر گرفته‌اند و از این طریق در رقابت آن با رقیب آمریکایی‌اش یعنی بوئینگ، اخلال ایجاد کرده‌اند. این سوبسیدها بیشتر مربوط به اعطای وام‌های کم‌بهره به شرکت ایرباس بوده است.
این پرونده اگرچه سابقه‌ای 15ساله دارد اما ماجرای افزایش تعرفه کالاهای ساخت اروپا از سوی دولت دونالد ترامپ، بار دیگر ذهن‌ها را متوجه سیاست تقابلی رئیس‌جمهور آمریکا در عرصه تجارت جهانی کرده است. کمیسیون اروپا نیز اعلام کرده اقدام آمریکا را تلافی خواهد کرد و روی فهرست بلندبالایی از محصولات آمریکایی به ارزش 20میلیارد دلار تعرفه جدید وضع می‌کند. اروپا برای اعمال این تعرفه‌ها منتظر رأی سازمان تجارت جهانی در پرونده‌ای مشابه پرونده شکایت از ایرباس است. اتحادیه اروپا نیز طی شکایت از آمریکا، دولت این کشور را به پرداخت سوبسید به شرکت هواپیماسازی بوئینگ کرده است.
تعرفه اعلام شده از سوی آمریکا شامل 10درصد تعرفه برای هواپیماهای ایرباس و 25درصد سایر محصولات ازجمله محصولات کشاورزی است. کشورهای فرانسه، آلمان، اسپانیا و انگلیس بیش از دیگر اعضای اتحادیه اروپا از این افزایش تعرفه‌ها متضرر خواهند شد؛ کشورهایی که پیش از این، در اکثر کشمکش‌های بین‌المللی در کنار آمریکا بوده‌اند. آمریکا خواستار اعمال تعرفه بر 11میلیارد دلار کالای ساخت اتحادیه اروپا بود، اما سازمان تجارت جهانی با حدود 7.5میلیارد دلار آن موافقت کرد. با این حال، دولت دونالد ترامپ اعلام کرده که هر زمان صلاح بداند، فهرست کالاهای مشمول تعرفه را تغییر خواهد داد؛ موضوعی که نگرانی‌ها را در آن سوی اقیانوس اطلس چندبرابر کرده است.

جدی‌تر‌شدن تنش میان آمریکا و اروپا
تعرفه‌های تازه موجب برآشفته شدن اروپایی‌ها به‌خصوص فرانسوی‌ها شده است. دونالد ترامپ سال گذشته نیز در راستای سیاست‌های حمایتی از اقتصاد آمریکا، واردات فولاد و آلومینیوم را به این کشور مشمول 25 و 10درصد تعرفه جدید کرد. این قانون شامل فولاد و آلومینیوم تولیدی اروپا نیز می‌شد که آن زمان اعتراض‌های مقام‌های اروپایی و کشورهای این قاره را به‌دنبال داشت. اروپایی‌ها زمانی که بی‌‌توجهی دولت آمریکا را به اعتراض‌های خود دیدند، مسیر مقابله‌به‌مثلی را در پیش گرفتند و روی بیش از 3میلیارد دلار از کالاهای ساخت آمریکا تعرفه وضع کردند. این تعرفه‌ها شراب آمریکایی، موتورسیکلت و برخی محصولات کشاورزی را شامل می‌‌شد. دونالد ترامپ اعلام کرده گام بعدی‌اش وضع تعرفه روی خودروهای ساخت کشورهای اروپایی خواهد بود؛ اقدامی که می‌تواند ضربه سنگینی به اقتصاد اروپا وارد کند.
اروپایی‌ها از دولت آمریکا خواسته‌اند پیش از اعمال تعرفه‌های جدید، با مذاکره اختلاف موجود را برطرف کنند. آمریکایی‌ها اما اعلام کرده‌اند که دیگر برای مذاکره دیر شده و تصمیم دولت بر وضع تعرفه‌ با هدف تنبیه کشورهای اروپایی است. برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه از آمادگی کشورش برای مقابله با آمریکا در جنگ تعرفه‌ای تازه خبر داده و گفته است: «ترجیح ما یک توافق دوستانه است اما اگر آمریکا پیشنهاد فرانسه و اتحادیه اروپا را قبول نکند، ما خود را برای اعمال تحریم‌ها آماده می‌کنیم.» آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز ضمن پذیرفتن رأی سازمان تجارت جهانی، اعلام کرده که اتحادیه اروپا متناسب با اقدام آمریکا واکنش نشان خواهد داد.
در شرایطی که طبق آمار بانک جهانی، ضرباهنگ رشد اقتصادی جهان کند شده است، جنگ تجاری آمریکا از یک سو با چین و از سوی دیگر با اروپا، به نگرانی‌ها در مورد آینده اقتصاد جهان دامن زده است. بسیاری جنگ تعرفه ترامپ علیه دیگر کشورها را باعث وارد آمدن آسیب به اقتصاد آمریکا نیز دانسته و نسبت به آن هشدار داده‌اند. گیوم فوری، مدیرعامل ایرباس، افزایش تعرفه‌ 10درصدی آمریکا علیه محصولات این شرکت را باعث ایجاد اخلال در صنایع اروپا و آمریکا دانسته است. به گفته او حدود 40درصد از قطعات به‌کار رفته در هواپیماهای ایرباس تولید آمریکا هستند و تعرفه‌های جدید به‌معنای تهدید 275هزار شغل در 40ایالت آمریکاست.