سالمندان کارگر

فرحناز چراغی_کرمانشاه خبرنگار

 ساعت ۷ صبح یکی از روزهای اول مهر است؛ همزمان با روزهایی که به عنوان سالمند نام‌گذاری شده است سراغ سالمندان می‌رویم. اینجا نه آسایشگاه است و نه دورهمی پیرمردها در پارک و بوستان‌های شهر. اینجا میدان «لبِ آب» شهر کرمانشاه است. 
پیرمردهای زیادی کیسه و گونی به دست با لباس‌های نه‌چندان نو و البته مندرس منتظرند. پیرمردهای «لبِ آب» به ردیف ایستاده و نشسته بر لب جوی، امید دارند که کسی خواهد آمد و آن‌ها را برای کار با خود خواهد برد، اما خیلی از روزها تا غروب چشم‌انتظار می‌نشینند و دست خالی به خانه برمی‌گردند. پیرمردهای «لبِ آب» و میدان وزیری سال‌هاست که از سن بازنشستگی گذشته‌اند، اما هنوز مجبورند کار کنند و پول به خانه ببرند.
 استراحت، تفریح، سرگرمی و مسافرت برای پیرمردهای کارگر، رفتن به سر کار و به دست آوردن روزی آن روزشان است. شعار امسال روز و هفته سالمند «فرصت‌های برابر برای تمام سنین» بود.
سن سالمندی در جوامع مختلف متفاوت است. در کشور و استان ما سن سالمندی از ۶۰ سالگی شروع می‌شود. هرچند در ایران و استان ما تنها انجام چند حرکت نمادین و نشست درباره سالمند همه کاری است که برای آنها به جای برنامه‌‌ریزی اساسی انجام می‌شود. سالمندی مرحله‌ای از زندگی است که هرکدام از ما به شرط عبور از حوادث مختلف، به آن  می‌رسیم.  دوره‌ای که بسیاری از اتفاقات از جمله از دست دادن همسر، تنهایی، از دست دادن سلامت جسمی و روحی و وابستگی‌های مختلف در آن رخ می‌دهد. پیر شدن و سالمندی در واقع دوره‌ای از زندگی است که با احساس کمبودهای مختلف پر می‌شود.

گذران سخت زندگی
یکی از کارگران میدان «لبِ آب» با بیان این‌که صبح ساعت 6:30 به اینجا آمده است به همشهری می‌گوید: حدود ۶۰‌ سال سن و ۵ بچه دارم. یکی از دخترهایم دانشجو است و بقیه محصل هستند.
وی می‌افزاید: از روزی که یادم می‌آید کار کرده‌ام. از کارگری ساختمان گرفته تا کشاورزی و جمع‌آوری محصول در زمین‌های مردم. هیچ‌وقت روز خوش ندیده‌ام و همیشه مشغول کارهای سخت بوده‌ام. در حال حاضر هم مستاجرم و گذران زندگی برایم سخت است.
این کارگر که مشهدی‌میرزا نام دارد، اضافه می‌کند: اگر در بچگی درس می‌خواندم الان برای خودم کاره‌ای بودم و در سن بازنشستگی.

اگر کار بود...
یکی دیگر از پیرمردها که در جمع حضور دارد هم می‌گوید: اگر کار بود و دولت به فکر مردم، ما اینجا نبودیم. ساعت‌ها در طول روز منتظریم که شاید کسی برای باربری و حمالی و یا عملگی از ما استفاده کند. اگر در کارگاه و یا کارخانه‌ای کار می‌کردیم، بیمه می‌شدیم و سال‌های بازنشستگی و سالمندی مجبور به کار برای درآوردن لقمه‌ای نان نبودیم.
وی که ۳ فرزند دختر دارد، می‌افزاید: هر 3 دخترم مدرک کارشناسی دارند، اما بیکار در خانه هستند.
حاجی ‌احمد که ۷۰ ساله است، بیان می‌کند: دخترها با سختی و فشار کارشناسی گرفتند، اما بیکارند. اگر دخترها سر کار می‌رفتند من در این وضع نبودم و کمک‌خرجم می‌شدند. دولت باید به فکر جوانان بیکار باشد، زیرا همه مشکلات مردم از بیکاری و فقر است.

ضعف اشتغال‌زایی در کرمانشاه 
درشرایطی که سالمندان بسیاری از مناطق کرمانشاه از جمله لب آب برای تامین معیشت ناچار به کارگری هستند جوانان این استان هم با وجود تحصیلات دانشگاهی شغلی ندارند. کرمانشاه سال‌هاست در صدر بیکارترین استان‌های کشور جای گرفته و نگاه کارشناسان اقتصادی و اجتماعی به آن بوده است. بهار امسال نرخ بیکاری در کرمانشاه 14/7 درصد اعلام شد که این استان را همچنان جزو بیکارترین استان‌های کشور نگه داشت. 
معاون امور اقتصادی استاندار کرمانشاه البته چندی پیش در این باره به همشهری گفته بود: بهبود فضای کسب‌وکار یکی از اولویت‌های استان است که استاندار بر آن تاکید دارد. سال گذشته در همین موقع رتبه سی‌و‌یکم فضای کسب‌وکار را داشتیم. به همین دلیل بر اصلاح فرایندها تمرکز کردیم و جاهایی که بیشترین آسیب‌پذیری را داشت در دستور کار اصلاح قرار دادیم و به سمت الکترونیکی شدن بخشی از فعالیت‌ها حرکت کردیم. هدایت حاتمی از کاهش 4.7 درصد نرخ بیکاری در استان طی ۳ ماه نخست امسال خبر داده و اعلام کرده بود: در زمان زلزله بخشی از تیم مجموعه مدیریتی استان درگیر بود، اما حوزه اقتصاد فراموش نشد و از اولویت‌های کاری بوده است. وی با بیان این‌که رتبه اول بیکاری کرمانشاه در حال تاریخی شدن است این موضوع را ناخوشایند توصیف و اظهار کرده بود: یک آسیب جدی که اقتصاد استان و سایر ابعاد زندگی اجتماعی استان از جمله ناهنجاری‌های اجتماعی، ابعاد سیاسی و موضوعات امنیتی را تهدید می‌کند، معضل بیکاری است. به همین دلیل در 2 بخش کارآفرینی بر حسب ضرورت و کارآفرینی نوآورانه 2 جبهه را باز کردیم که امیدواریم هم در کوتاه‌مدت و هم به صورت اصولی و اساسی بتوانیم معضل بیکاری را ریشه‌کن کنیم.

توانمندسازی سالمندان  
دبیر انجمن سالمندان زاگرس کرمانشاه همچنین درباره وضع سالمندان این استان و مشکلات آنها  با بیان این‌که ۱۹۵ هزار سالمند در استان کرمانشاه زندگی می‌کنند به همشهری می‌گوید: نرخ رشد سالمندی در استان10.02 است و بیشترین تجمع سالمندی براساس بررسی‌های میدانی انجام‌شده در نقاطی چون محله شریعتی، پارک لاله فردوسی، چهارراه وکیل‌آقا، پارک معلم در فرهنگیان فاز یک، زیر پل صیاد شیرازی و... است.
احسان رضایی به بخشی از فعالیت‌های انجمن سالمندان زاگرس کرمانشاه اشاره و اظهار می‌کند: در ابتدای فعالیت، بیشتر کار ما در سرای سالمندان بود، اما بعدها فعالیت خود را گسترش دادیم و به سراغ سالمندان خارج از سرای سالمندان نیز رفتیم.
وی جمعیت سالمندان را جامعه بزرگی می‌داند و می‌افزاید: فرهنگ‌سازی و توانمندسازی سالمندان از اهدافی است که انجمن در جامعه هدف خود دنبال می‌کند. رضایی با تاکید بر این‌که در زمینه توانمندسازی جامعه سالمندی استان ۲۵ اداره دخیل هستند، اظهار می‌کند: علاوه بر بهزیستی که سازمان مادر است، اداره‌هایی چون استانداری، شهرداری، کانون وکلا، دادگستری، آموزش و پرورش، مراکز دانشگاهی و دانشگاه علوم پزشکی هر یک وظیفه‌ای در قبال سالمندان دارند.

رتبه هشتم کرمانشاه از نظر سالمندی
کرمانشاه نه تنها از نظر بیکاری بلکه از نظر سالمندی هم وضع چندان مناسبی ندارد. مدیرکل بهزیستی کرمانشاه با بیان این‌که ۱۹۵ هزار نفر در این استان زندگی می‌کنند، می‌گوید: از نظر تعداد سالمند در رتبه هشتم کشور هستیم.  فاطمه رضوان‌مدنی با بیان این‌که رشد جمعیت کرمانشاه به سمت سالمندی پیش می‌رود به همشهری می‌گوید: نرخ رشد سالمندی در استان به 10.02 درصد رسیده است. از میان سالمندان استان بیش از ۷۰۰ سالمند در مراکز غیردولتی استان مانند مراکز نگهداری شبانه‌روزی، مراکز روزانه، ویزیت در منزل و خانه حمایتی از خدمات بهزیستی بهره‌‌مند می‌شوند.  رضوان‌مدنی درباره اجرای طرح خانه حمایتی سالمندان در کرمانشاه نیز می‌گوید: راه‌اندازی خانه‌های حمایتی سالمندان به صورت پایلوت در ۱۸ استان کشور از جمله کرمانشاه با هدف استفاده از حداقل توانمندی سالمندان با ایجاد ساختاری شبیه خانواده اجرایی شده و یک خانه حمایتی سالمندان با ظرفیت نگهداری ۱۰ سالمند تحت نظارت بهزیستی کرمانشاه وجود دارد که مشغول فعالیت است.  رضوان‌مدنی در ادامه به فعالیت شورای سالمندان در همه شهرستان‌های استان اشاره می‌کند و می‌افزاید: ساماندهی و تکریم جایگاه سالمندان، فراهم کردن امکان تداوم حضور آنان در جامعه، تامین حداقل نیاز‌های آنها با تاکید بر حفظ موقعیت و جایگاه سالمندان در خانواده از اهداف این شوراست.

مدیرکل بهزیستی کرمانشاه: از نظر تعداد سالمند در رتبه هشتم کشور هستیم و نرخ رشد سالمندی در استان به 10.02 درصد رسیده است

معاون امور اقتصادی استاندار کرمانشاه: یک آسیب جدی که اقتصاد استان و سایر ابعاد زندگی اجتماعی استان را تهدید می‌کند، معضل بیکاری است