تعیین‌تکلیف انتقال آب دریا تا آخر مهر

قرار است در روزهای آینده و به‌احتمال زیاد حداکثر تا پایان مهرماه، دولت و شورای‌عالی آب، تصمیم نهایی خود را درباره انتقال آب دریای عمان به برخی استان‌های تشنه ایران اعلام کنند. قرار است آب شیرین شده دریا در کنار تامین نیاز آب شرب به برخی کارخانه‌های صنعتی هم اختصاص یابد.

به گزارش همشهری، حسن روحانی، رئیس‌جمهور اصلی‌ترین حامی طرح شیرین‌سازی و انتقال آب دریاست. وزارت نیرو به دستور او، طرح انتقال آب دریا را تدوین کرده و به شورای‌عالی آب ارائه داده است. این شورا در 3هفته آینده به ریاست حسن روحانی، رئیس‌جمهور یا اسحاق جهانگیری، معاون اول او درباره انتقال آب دریای عمان تصمیم‌ نهایی را خواهد گرفت. پیش‌تر طرح انتقال آب خزر به برخی استان‌های مرکزی ازجمله سمنان با وجود مخالفت بسیاری از کارشناسان حوزه آب و محیط‌زیست با اصرار رئیس‌جمهور به تأیید شورای‌عالی آب رسیده بود. گفته می‌شود حتی سهم آب قابل تخصیص و انتقال از دریای خزر به مناطق کویری در جنوب رشته کوه‌های البرز، تعیین شده و اجرای آن فقط منتظر دریافت تأییدیه سازمان حفاظت از محیط‌زیست است.

مراحل تصویب و اجرا
 گفته می‌شود صدور مصوبات شورای‌عالی آب، گام نخست برای انجام یک طرح مطالعاتی دقیق، پیش از اجرای طرح انتقال آب، از دریاهای شمال و جنوب است. به‌نظر نمی‌رسد دولت فعلی در 2سال باقیمانده از عمرش بتواند این طرح‌ها را به مرحله اجرا برساند. مقام‌های ارشد وزارت نیرو درباره مراحل اجرای این طرح به همشهری گفته‌اند؛ برای آغاز مطالعات مربوط به این طرح، ابتدا باید منتظر تصمیم شورای‌عالی آب باشیم. اگر این شورا به طرح مطالعاتی رأی مثبت بدهد، تازه در مرحله بعد باید منتظر یافته‌های محققان باشیم.

آب دریا به کدام استان‌ها می‌رود؟
وزارت نیرو پیشنهاد مطالعاتی برای انتقال آب دریای عمان در جنوب و دریای خزر در شمال ایران را روی میز خود قرار داد. براساس اعلام رضا اردکانیان، وزیر نیرو قرار است بخشی از آب مورد نیاز 17استان ایران از طریق این پیشنهاد تامین شود. آیا این پیشنهاد تا پایان عمر دولت فعلی جنبه اجرایی پیدا می‌کند؟ برخی مقام‌های ارشد وزارت نیرو به همشهری، گفته‌اند: فعلا همه‌‌چیز در حد مطالعه است و اگر نشست شورای‌عالی آب در مهرماه برگزار شود، یکی از دستورکارهای این شورا، بررسی پیشنهاد یک طرح مطالعاتی درباره انتقال آب دریای عمان به برخی استان‌های درگیر تنش آبی، ازجمله هرمزگان، سیستان و بلوچستان، یزد، کرمان و حتی خراسان جنوبی و رضوی است. مقام‌های وزارت نیرو، در عین حال تأکید دارند قرار نیست در کوتاه‌مدت وارد جنبه اجرایی این طرح بشویم.
پیش از این رضا اردکانیان، وزیر نیرو از اجرایی شدن طرح نمک‌زدایی در ۱۷ استان خبر داده و گفته بود: به کمک این طرح مشکل تامین آب رفع خواهد شد. به گفته او، تامین آب شرب مردم اولویت دارد و این اولویت هیچ‌گاه تغییر نخواهد کرد و زمانی که نیاز به تامین آب شرب داشته باشیم از هر منبعی آن را تامین خواهیم کرد. اردکانیان می‌گوید: یکی از منابع تامین آب، استفاده از آب‌های ‌شور‌ دریاها و شیرین‌سازی آن برای استفاده در مصارف شرب است.

هم صنعت و هم شرب
با این حال یافته‌های همشهری نشان می‌دهد این طرح فقط به فکر چاره‌جویی برای تامین آب شرب نیست، بلکه در طرح پیشنهادی وزارت نیرو، اولویت نخست به تامین بخشی از آب مورد نیاز صنایع در استان‌هایی داده شده که حداکثر در فاصله 100کیلومتری دریای عمان قرار دارند. البته در عین حال یکی از گزینه‌های پیشنهادی، امکان‌سنجی اجرای طرح شیرین‌سازی آب دریای عمان برای تامین آب شرب برخی استان‌ها ازجمله سیستان و بلوچستان است.

سرنوشت یک طرح در مجلس
تیرماه امسال بود که تعدادی از نمایندگان مجلس با ارائه طرحی درصدد برآمدند تا دولت را مکلف کنند به انتقال آب از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان و شیرین‌سازی آن با اولویت تامین آب شرب شهرهای زاهدان و زابل. اما مرکز پژوهش‌های مجلس در واکنش به طرح پیشنهادی 43نماینده مجلس اعلام کرد: این طرح به‌طور کلی مورد تأیید است اما باید ابهام‌های مالی و ایرادهای حقوقی آن رفع شود.

ظرفیت‌های قانونی
درحال حاضر سهم ایران از شیرین‌سازی آب خلیج‌فارس در دریای عمان فقط 2درصد است؛ درحالی‌که بسیاری از مناطق جنوبی کشور با بحران جدی آب مواجه هستند. قانون برنامه ششم توسعه به دولت اجازه استفاده از ظرفیت شیرین‌سازی آب دریا برای تأمین آب شرب استان‌های جنوبی را داده، حالا قرار است وزارت نیرو پیشنهاد اولیه را روی میز شورای‌عالی آب بگذارد.

 شورای‌عالی آب تا پایان مهر تصمیم نهایی خود را درباره انتقال آب دریای عمان برای تامین نیاز آب شرب و صنعت استان‌های جنوبی اعلام می‌کند

  انتقال آب خزر به سمنان به تصویب رسیده و حتی سهم آب قابل تخصیص و انتقال تعیین شده و فقط منتظر دریافت تأییدیه سازمان حفاظت از محیط‌زیست است