شاهزاده اعداد

ریاضی علم پیچیده‌ای است و به اعتقاد بسیاری، همین پیچیدگی دلیل اصلی شیرینی آن می‌تواند باشد. در دنیا دانشمندان فراوانی در این حوزه فعالیت کرده‌اند که البته کمتر کسی بین آنها همانند یوهان کارل فردریش گاوس بوده است؛ نابغه‌ای که به او لقب شاهزاده ریاضی‌دانان را داده‌اند؛ چرا که او ازجمله تأثیرگذارترین افراد در این علم محسوب می‌شود.

نبوغ در بدترین شرایط
به گزارش همشهری، براساس شواهد و گفته‌ها، گاوس در روز سی‌ام آوریل سال1777 در شهر «براون‌شوایگ» آلمان متولد شده است. خانواده‌اش بسیار فقیر بودند و مادرش حتی به‌درستی به‌یاد نداشت که در چه روزی او را به‌دنیا آورده است! با این حال طبق گفته‌های مادرش، کارل در روز چهارشنبه، یک روز پیش از عید پاک متولد شده و بر همین اساس، تصور بر این است که او 30آوریل‌زاده شده باشد. پدر پدربزرگش کشاورزی فقیر بوده که به باغبانی در شهر براون‌شوایگ رو‌آورده است. هوش و نبوغ ریاضی کارل گاوس در سه‌سالگی نمود پیدا کرد.  او در ذهنش یکی از محاسبات مالیاتی اشتباه پدر را تصحیح کرد و نشان داد که استعداد عجیبی در علم ریاضی دارد. در دوران دبستان، یک روز معلم برای آنکه شاگردان را سرگرم کند به آنها گفت که اعداد بین یک تا 100 را جمع بزنند. درحالی‌که هنوز چند ثانیه از شروع تکلیف نگذاشته بود، کارل پاسخ صحیح را به معلم ارائه کرد تا او از تعجب خشک‌اش بزند!
روشی که این کودک نابغه به‌کار گرفت، جمع دو به دو اعداد اول با آخر فهرست بود که در نهایت به عدد واحد101ختم می‌شود. بنابراین او مسئله را اینگونه و به آسانی حل کرد: 50×101=5050.

حل مشکل اقلیدس


پس از دوران مدرسه و با حمایت مالی دوک‌فردیناند برونسوک که به استعداد کارل پی برده بود، او وارد دانشگاه گوتینگن شد. ازجمله اکتشافات گاوس روش کمترین مربعات برای اداره داده‌های تجربی بود. در سی‌ام‌ماه مارس1769او در 19سالگی با نشان دادن این موضوع که یک 17ضلعی با قاعده توسط پرگار و خط‌کش نامدرج قابل رسم است، توانست مسئله‌ای را حل کند که حدود 2هزار سال پیش از آن، ذهن اقلیدس را گرفتار و درگیر خود کرده بود.

اخلاق خاص
کارل گاوس روش و اخلاق خاصی در کارش داشت. او تا زمانی که یک موضوع را به اثبات نمی‌رساند و تمامی جوانبش را درنظر نمی‌گرفت، از انتشار آن خودداری می‌کرد. کارل در اصل به ضرب‌المثل فارسی «کم گوی و گزیده گوی چون دُر» اعتقاد داشت. پس از مرگ، در دفترچه خاطرات و همچنین یادداشت‌های کاری‌اش دیده شد که او به حل برخی مسائل ریاضی و همچنین کشفیاتی در این علم دست‌یافته بوده که چند دهه بعد توسط دانشمندان دیگر انتشار یافته است. گاوس نیز مانند نیوتن یافته‌هایش را چاپ نمی‌کرد و به‌همین دلیل چندین سال پس از مرگش و از طریق بازخوانی یادداشت‌هایش برخی کشفیات ریاضی به او نسبت داده شد.

فیزیک‌دانی قابل
گاوس استعداد عجیبی در علم‌آموزی داشت؛ به‌عنوان مثال در 62سالگی شروع به فراگیری زبان روسی کرد! او به‌غیر از ریاضیات در فیزیک نیز استعداد شگرفی داشت. کارل مقاله‌هایی درخصوص نظریه لنزها و مویینگی به چاپ رساند و همراه با ویلهلم وبر - فیزیک‌دان مشهور آن دوران - برای ساخت دستگاه جدید مشاهده مغناطیس زمین و دگرگونی‌های آن، کار می‌کرد. این دو دانشمند ابزارهایی همچون دستگاه انحراف مغناطیسی، مغناطیس‌سنج دو‌رشته‌ای و تلگراف الکترومغناطیسی را اختراع کردند.

منع فرزندان از ورود به دنیای ریاضی
گاوس با پسرانش اختلاف‌هایی اساسی داشت و نمی‌خواست آنها وارد کار ریاضیات شوند؛ چراکه اعتقاد داشت، آنها هرگز به خوبی پدر نخواهند بود و نام او را در این علم خراب و ضعیف خواهند کرد! کارل به‌دلیل مرگ زودهنگام همسر اولش و متعاقب آن مرگ پسر یک‌ساله‌اش، دچار افسردگی شدیدی شد که تا پایان عمر او را همراهی کرد.
سرانجام در روز بیست‌وسوم فوریه سال1855، چراغ زندگی کارل گاوس برای همیشه خاموش شد و او در 77سالگی بر اثر حمله قلبی از دنیا رفت.
گفته شده، این دانشمند ریاضی تا آخرین روزهای عمر ذهنی فعال داشته و باوجود رنج بردن از بیماری نقرس و همچنین داشتن افسردگی شدید بازهم به‌کار و تلاش ادامه می‌داده است.