عطر خوش روستا در «بوم بازار»

بوم‌بازار ویترینی از فعالیت‌های متنوع و معرف تولیدات روستا محسوب می‌شود که کار خود را از حدود 3 ماه پیش در خراسان جنوبی شروع کرده و اکنون با ورود به استان‌های دیگر به دنبال برداشتن گام دوم است. به گزارش ایرنا، 25 خردادماه امسال ۱۴ بوم‌بازار به طور همزمان در خراسان جنوبی افتتاح شد که این بوم‌بازارها در گستره روستاهای مختلف استان فعالیت می‌کنند. یکی از این بوم‌بازارها در روستای «شکراب»، در فاصله حدود 4 کیلومتری بیرجند مرکز خراسان جنوبی واقع شده است. این بوم‌بازار هر هفته عصر جمعه برپا می‌شود. 

زنان روستا میزهای فروش محصولات را در ابتدای خیابان امیرکبیر و پایین‌دست قنات شکراب برپا کرده‌اند. محصولات متنوعی در این بوم‌بازار به چشم می‌خورد از ترشک، مربا، شیرینی و انواع نان خانگی گرفته تا سرویس آشپزخانه، فروش انواع میوه‌های فصل و آش رشته و... همه چیز در این بازار یافت می‌شود. بانوان مشغول معرفی محصولات خود به مشتریان هستند. یکی میوه گیاه کاکتوس را معرفی می‌کند و از خواصش می‌‌گوید، آن دیگری نحوه درست کردن مربای آلو را برای مشتری شرح می‌دهد.

 یکی از میزها که تنوع محصولاتش بیشتر به چشم می‌خورد، متعلق به خانم «زینلی» از اهالی روستای شکراب است. او روی میز دیگ آش رشته‌ای را گذاشته است و خریداران هم سرمست از بوی ادویه‌های آش مشتاق خرید هستند. در کنار آن بطری‌های ترشی، مربا و حتی عرقیجات هم به چشم می‌خورد. وی می‌گوید: همه اینها را خودم درست کرده‌ام و مشتریان زیادی در شهر هم هستند که از این محصولات به طور مداوم سفارش می‌‎دهند. حتی آوازه ترشی‌های این زن روستایی به تهران هم رسیده و او مشتریانی در پایتخت دارد که از محصولات بومی او خرید می‌کنند. اما آنچه این زن روستایی او را از آینده کاری‌اش نگران کرده، نداشتن یک فضای مناسب برای تولید محصولات خانگی است.

او پیشنهاد می‌دهد که در روستا مکانی در اختیارش بگذارند تا به عنوان کارگاه تجهیزش کند و چند نفر دیگر هم کنار او مشغول به کار شوند. بانوان شکراب از حضور شهرنشینان در عصر روز جمعه خوشحال هستند که این روستا را به عنوان مقصدی برای خرید انتخاب می‌کنند. اما دغدغه مشترک این زنان برای روزهای سرد زمستان است که شاید برف و باران‌های گاه و بی‌گاه آنها را از این فرصت ایجاد شده دور کند. یکی دیگر از دغدغه‌هایی که در صحبت با چند فروشنده بوم‌بازار مطرح شد این است که مسیر بازاریابی در بوم‌بازار زودتر مشخص شود تا انگیزه حضور پشت میزهای فروش به مرور زمان کم نشود و همچنان این بازارهای بومی با یک برند خاص ادامه حیات دهند. 

 
بوم‌بازار نمایشگاهی از آداب و رسوم روستاها

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان جنوبی در بازدید از بوم‌بازار روستای شکراب بیرجند می‌گوید: بوم‌بازار یک فرصت جدید برای معرفی توانمندی‌های جامعه روستایی بوده و از چند جهت حائز اهمیت است. «ناصر خوش‌خبر» با تاکید بر این‌که محصول و تولید خاص هر روستا در این بوم‌بازارها معرفی می‌شود می‌افزاید: از این طریق اقتصاد روستا رونق می‌گیرد و درآمد خانوار روستایی نیز به واسطه بوم‌بازارها وضعیت بهتری پیدا می‌کند. وی این مهم را در حذف واسطه‌ها اثرگذار می‌داند و می‌گوید: مردم می‌توانند از این بوم‌بازارها محصولات ارگانیک تهیه کنند. معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان جنوبی با اشاره به بعد فرهنگی و اجتماعی بوم‌بازارها می‌گوید: حضور مردم شهر برای خرید از بوم‌بازار موجب می‌شود که از نزدیک با آداب و رسوم و فرهنگ روستا آشنا شوند و خود به خود این مراودات پویایی و ترقی را در پی دارد.

ا افزایش ارتباط بین جامعه شهری و روستایی نگاه‌های مثبت و ایده‌های جدید در راستای توسعه جامعه روستایی ایجاد می‌شود. خوش‌خبر از جامعه روستایی به عنوان یک قشر زحمتکش یاد می‌کند که در تولید نقش اساسی دارند و ادامه می‌دهد: حضور مسئولان و متولیان حوزه مدیریت روستایی در چنین برنامه‌هایی برای دلگرمی مردم روستا نقش اساسی دارد و باید تلاش کنیم جاهایی که بوم‌بازار هنوز اول کار است موانع برطرف شده تا دوام و بقا داشته باشد و مردم بتوانند با دلگرمی در این بوم‌بازارها شرکت کنند. وی بیان می‌کند: مردم شهری بخشی از اوقات فراغت خود را با حضور در چنین بوم‌بازارهایی سپری و از نزدیک فرهنگ و تولیدات خاص هر روستا مشاهده و استفاده ‌کنند. 


جذب گردشگر برای روستاها از گذر بوم‌بازار

موسس بوم‌بازار کشور که این ایده را از خراسان جنوبی آغازکرده  و در تلاش است به سایر استان‌ها نیز تعمیم دهد معتقد است بوم‌بازار صرفا به معنای فروش محصولات بومی روستا در بخش‌های کشاورزی، دامپروری و صنایع‌دستی نیست، بلکه هر آنچه در روستا وجود دارد به این برند می‌تواند مرتبط شود. «محمد احسان‌بخش» یکی از اهداف بوم‌بازار را جذب گردشگر برای روستاها می‌داند و می‌گوید: تقویت گردشگری با کمک بوم‌بازار یکی از عرصه‌های جذب پول برای روستاهاست زیرا دنیای گردشگری روستایی و طبیعت‌گردی، دیگر وجود هتل چهارستاره یا اقامتگاه‌های لوکس را ملاک جذب دیگران نمی‌داند بلکه انسان‌ها گمشده‌ای دارند که محبت و مهربانی است؛ سرمایه‌ای بی‌همتا که در تک‌تک روستاهای ایران وجود دارد و از این سرمایه باید برای جذب دیگران استفاده کنند. 

وی به شکل‌گیری اولین بوم‌بازار در روستای محمودآباد بیرجند اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: قیمت گران و غیرمتعارف یک کالا، تمام بوم‌بازار را زیر سوال می‌برد، بنابراین همواره توصیه می‌شود فروشندگان در بوم‌بازارها قیمت کالاهای خود را ۱۵ تا ۲۰ در صد ارزان‌تر بفروشند. احسان‌بخش هدف اصلی از راه‌اندازی این بوم‌بازارها را توانمندی اقتصادی روستاها و ایجاد فضای رقابتی برای فروش محصولات تولیدی روستاییان عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: تاکنون شناسنامه ٨٣ روستا با عنوان روستاهای مولد و روستاهای بوم‌بازاری در شهرستان‌های بیرجند، قاین، خوسف، فردوس، بشرویه، نهبندان، طبس، زیرکوه، درمیان، سرایان، سربیشه و شهر مود تکمیل شده است. 

وی با بیان این‌که بوم‌بازار یک برند اختصاصی است، اظهار می‌کند: این برند به شماره ۳۲۲۸۱۴ به تاریخ ۲۸ بهمن ۹۷ در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مرکز مالکیت معنوی به ثبت رسیده است. موسس بوم‌بازار یادآور می‌شود: طرح بوم بازار در روستاهای سایر نقاط کشور هم مراحل مطالعاتی و اجرایی خود را سپری می‌کند. وی آموزش را مهم‌ترین رکن پایداری بوم‌بازارهای روستایی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: بر همین اساس مسئول آموزش مشخص شده و پیش از راه‌اندازی معمولا سرفصل‌هایی به اعضای بوم‌بازار ارائه می‌شود. 

احسان‌بخش با تاکید بر این‌که ایجاد انگیزه و خودباری اصلی‌ترین موضوع در بحث آموزش اعضای بوم‌بازار است می‌گوید: از همین طریق نتایج بسیار خوبی را در بحث توانمند شدن اعضا شاهد هستیم. وی افتتاح ۱۰ بوم‌بازار در یکی دیگر از استان‌های کشور را از برنامه‌های آینده به عنوان گام دوم اعلام می‌کند و می‌افزاید: با این اقدام ارتباط تجاری مشترک بین بوم‌بازارها ایجاد شده و می‌توان در راستای تجاری‌سازی چند محصول خراسان جنوبی از سوی سازمان فروش بوم‌بازار گام برداشت. موسس بوم‌بازار کشور می‌گوید: در گام دوم همزمان با همایش ملی روز روستا و عشایر که با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری و تنی چند از وزرا در استان خراسان جنوبی ۱۵ مهرماه امسال برگزار می‌شود، تفاهم‌نامه‌ای امضا و فعالیت‌های بوم‌بازارها در چند استان کشور کلید خواهد خورد.