عشایر
پا به پای عشایر؛ از ییلاق تا قشلاق
کوچ ۱۱هزار و ۵۰۰ خانوار عشایری استان به قشلاق چند روزی است که از مناطق ییلاقی آغاز شده است
این روزها مسیرهای سخت‌گذر ایل‌راه‌های کهگیلویه و بویراحمد پر از صدای زنگوله‌ها و هیاهوی بازگشت عشایر به مناطق قشلاقی است.
به گزارش ایرنا، عشایر این استان در فصل کوچ از مناطق ییلاقی استان اصفهان، فارس، چهارمحال و بختیاری و شمال کهگیلویه و بویراحمد به سوی مناطق قشلاقی جنوب کهگیلویه و بویراحمد و استان‌های خوزستان و بوشهر عبور می‌کنند.
عبور از مسیر ییلاق تا قشلاق به دلیل مشکلات جغرافیایی، سخت‌گذر بودن منطقه، همراهی دام و اسباب زندگی عشایر اگرچه دشوار است، مناطق بکر خیال‌انگیزی در مسیرهای کوچ وجود دارد که برای ساعت‌هایی خستگی را از تن عشایر می‌زداید.
هرچند کوچ عشایر در سال‌های اخیر دستخوش تغییراتی مانند کوچ با خودرو شده، این شیوه اصیل زندگی ایرانی هنوز زنده است و زیبایی‌های خاص خود را دارد، به طوری که بسیاری از شهرنشینان با دیدن عشایر در کنار جاده‌ها به هنگام کوچ، خودروهای خود را متوقف می‌کنند و لحظاتی این زندگی سنتی را تماشا می‌کنند و از آن عکس می‌گیرند.
یک اکو موزه طبیعی
کوچ عشایر در فصول بهار و پاییز مانند اکوموزه‌ای طبیعی است که سبک زندگی آنان را به تصویر می‌کشد. تجربه کوچ در دل کوه در میان آن همه صخره و سنگ و با پای پیاده جلوه‌های خیال‌انگیزی دارد که می‌تواند از نظر گردشگری مردم‌شناسی ظرفیت خوبی برای کهگیلویه و بویراحمد باشد.
اینجا لباس‌های سنتی مردان و زنان، موسیقی محلی که گاهی مردان می‌نوازند، و زنانی که همه‌چیز را با دستان توانمند خود درست می‌کنند، از نان گرفته تا شیر و گوشت، زیباست. ذائقه عشایر در گذر سالیان زیاد تا حد زیادی اصیل و سنتی مانده و همه‌چیز تازه است. آنان هر چیزی را که به دست خود درست نکرده باشند غیر‌قابل‌اعتماد و بی‌مزه می‌پندارند.
زندگی کوچ‌نشینی در این منطقه از ایران پیشینه‌ای طولانی دارد. این سبک زندگی در تاریخ طولانی خود فرهنگ و سنت‌های ویژه‌ای هم ایجاد کرده است.
عشایر با شیوه خاص زیست خود فرهنگ و سنن کهن این سرزمین را پاسداری کرده‌اند. آنها در کنار تولید اقتصادی از جمله در بخش دامداری، خالق سبک‌هایی از هنر و صنایع دستی نیز بوده‌اند که اقتصاد را با هنر پیوند زده‌اند. بر اساس آمارهای موجود، جمعیت عشایر کشور حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر است.
کوچ به سوی قشلاق
مدیر کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: کوچ ۱۱هزار و ۵۰۰ خانوار عشایری استان به قشلاق چند روزی است که از مناطق ییلاقی آغاز شده. «مجیدعلی‌پور» افزود: فاصله دورترین نقطه ییلاق تا قشلاق عشایر استان ۴۰۰ کیلومتر است.
وی از عشایر خواست تا قبل از پانزدهم آبان یعنی پایان فصل کوچ اقدام به کوچ کنند، زیرا به دلیل بارش باران، کوچ برای آنان مشکل می‌شود. مدیر کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: راه‌های مناطق ییلاقی و قشلاقی بازگشایی شده و مشکلی برای عبور عشایر وجود ندارد.
برنامه‌های استقبال از کوچ
علی‌پور عنوان کرد: هم‌اکنون اکیپ‌های آب‌رسانی سیار در مناطق قشلاقی و ییلاقی آماده خدمات‌رسانی به عشایر کهگیلویه و بویراحمد هستند. وی توضیح داد: ذخیره سوخت مورد نیاز عشایر و تامین امنیت با کمک نیروی انتظامی از اقدامات انجام‌شده برای خدمات‌رسانی به عشایر حین کوچ و پس از آن است.
مدیر کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: توزیع و ذخیره‌سازی آذوقه عشایر به‌ویژه آرد با مشارکت ۱۸۰ فروشگاه عشایری استان از دیگر برنامه‌های در دست اجرا برای رفاه کوچ عشایر است.
افزایش میزان تولید عشایر
وی گفت: اجرای طرح‌های پرواربندی دام باعث افزایش تولید گوشت عشایر استان به میزان 1180 تن در سال جاری نسبت به ۲ سال پیش شده است. علی‌پور افزود: میزان تولید گوشت قرمز عشایر کهگیلویه و بویراحمد که در سال ۱۳۹۶ کمتر از 7 هزار تن بوده، امسال به 8۱۸۰ تن افزایش یافته است.
وی بیان کرد: در این مدت ۳۵ طرح پرواربندی دام در مناطق عشایری استان انجام شد که باعث افزایش ۱۵ هزار راسی جمعیت دام این مناطق شده است. مدیر کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد گفت: امسال ۲۰۰میلیارد ریال تسهیلات ارزان‌قیمت برای اشتغال عشایر استان اختصاص یافته است.
علی‌پور اظهار کرد: به هر یک از عشایر بر اساس تعداد دام بین ۱۰۰ میلیون تا یک میلیارد ریال تسهیلات ارزان‌قیمت پرداخت می‌شود. وی عنوان کرد: پرداخت تسهیلات اشتغال‌زایی در دولت تدبیر و امید ۷۰۰ شغل برای عشایر استان ایجاد کرده است. علی‌پور بیان کرد: برای ایجاد این تعداد فرصت شغلی ۷۰۰ میلیارد ریال تسهیلات ارزان‌قیمت به عشایر کهگیلویه و بویراحمد پرداخت شده است.
حمایت از اشتغال زنان
مدیر کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد اظهار کرد: همچنین، به منظور کمک به اشتغال زنان ۱۶ صندوق تعاونی خرد برای پرداخت تسهیلات در استان فعال است و 7 صندوق دیگر در مرحله راه‌اندازی است. وی اضافه کرد: سال گذشته در مجموع یک میلیارد ریال تسهیلات از محل اعتبارات این صندوق‌ها برای توانمند‌سازی زنان عشایر کهگیلویه و بویراحمد پرداخت شد.
مدیر کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد گفت: بر اساس آمار هم‌اکنون عشایر استان یک میلیون و ۱۵۰ راس دام سبک و سنگین در اختیار دارند. علی‌پور با بیان این‌که تامین علوفه دام به شکل یارانه‌ای از دیگر حمایت‌های دولت برای رونق تولید در مناطق عشایری است افزود: در ۲ ماه گذشته، ۸۰۰ تن علوفه بین دامداران عشایری در کهگیلویه و بویراحمد توزیع شده است.
برنامه‌‌ریزی برای تامین آب پایدار عشایر
معاون عمرانی مدیر کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۱۱ طرح آب‌رسانی به مناطق عشایری استان تامین اعتبار شده و به‌زودی عملیات اجرایی آنان آغاز می‌شود.
«بهمن آزادی» با اشاره به این‌که این طرح‌ها هم‌اکنون در دست مطالعه است اظهار کرد: ۱۳۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات ملی برای اجرای ۱۱ طرح آب‌رسانی به مناطق عشایر کهگیلویه و بویراحمد تامین اعتبار شده و قرار است بر اساس برنامه‌‌ریزی طرح آب‌رسانی پایدار به ۱۱ منطقه عشایری کهگیلویه و بویراحمد در زمان‌بندی یک‌ساله اجرا شود.
وی بیان کرد: در صورت افتتاح این طرح‌ها ۵۰۰ خانوار عشایری از آب آشامیدنی سالم بهره‌‌مند خواهند شد. معاون عمرانی مدیر کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد اضافه کرد: آب‌رسانی به ۱۵۰ خانوار عشایری مناطق شرقی گچساران با ۱۰۰ میلیارد ریال اعتبار مهم‌ترین این طرح‌هاست.
آزادی تصریح کرد: تامین آب آشامیدنی منطقه عشایری پشت‌کوه بهمئی، دیلگون بویراحمد و چرام از دیگر طرح‌های پیش‌بینی‌شده برای تامین آب آشامیدنی پایدار در مناطق عشایری استان است. وی عنوان کرد: برای اجرای این طرح‌ها آب به صورت لوله‌کشی تا نزدیکی سیاه‌چادرهای عشایری انتقال خواهد یافت.
آزادی با اشاره به اهمیت تامین آب آشامیدنی سالم برای سلامت انسان و دام گفت: اجرای این طرح‌ها نقش مهمی در تداوم زندگی در مناطق عشایری کهگیلویه و بویراحمد دارد.
وی مجموع اعتبار ۴۴ طرح عمرانی حوزه عشایر در بخش‌های مالی استانی، نفت و ملی کهگیلویه و بویراحمد در حوزه‌های مختلف نظیر راه‌ها و آب کشاورزی در سال جاری را ۲۰۰ میلیارد ریال برآورد کرد. عشایر استان ۳۵ درصد صنایع دستی شامل ۱۰ هزار متر مربع انواع گبه، جاجیم، قالی، گلیم و فرش این استان را تولید می‌کنند.
