سرنوشت «نورمهال» اندر خم یک کوچه

فاطمه کاظمی| همدان ـ خبرنگار: 

چالش نورمهال وارد 2 سالگی خود شده اما وضعیت آن هنوز تعیین تکلیف نشده است. دقیقا از روزی که کمیته امداد امام خمینی (ره) لودرهایش را در کنار عمارت نورمهال به کار انداخت تا با خاکبرداری در محوطه آن 2 برج بسازد که در حیطه پروژه‌های اقتصادی این نهاد تعریف شده بود، داد فعالان میراث فرهنگی بلند شد که هم خاکبرداری در این منطقه پایه‌های عمارت تاریخی نورمهال را تهدید می‌کند و هم ساخت این برج‌ها عرصه و حریمش را. 

کمیته امداد مدعی است سال‌ها پیش از میراث فرهنگی بابت ساخت این برج‌ها مجوز گرفته و میراث فرهنگی ادعا می‌کند برای این کار مجوزی صادر نکرده است. 

رفته‌رفته مشخص شد علیرضا ایزدی، مدیرکل اسبق میراث فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری استان همدان، پای مجوز تخریب نورمهال را امضا کرده است، اما نکته اینجاست که تاریخ آن مجوز منقضی شده و کمیته امداد مجبور است مجددا اقدام به دریافت مجوز از میراث فرهنگی کند. 

در طول این مدت، فعالان مدنی و میراث فرهنگی همدان بارها و بارها به ساخت برج‌ها در عرصه عمارت نورمهال اعتراض کردند و به مدیران ارشد نامه نوشتند و خواستار در نظر گرفتن زمین معوض برای کمیته امداد امام خمینی (ره) شدند تا ضمن حفظ منافع پیمانکار، نورمهال نیز برای آیندگان حفظ شود. این اعتراض‌ها و انتقادات تا جایی پیش رفت که موضوع نورمهال را به چالشی ملی تبدیل کرد و اکنون همه از آن اطلاع دارند. 


ماجرای ادامه‌دار

رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر در پاسخ به این سوال همشهری که چرا تعیین تکلیف موضوع نورمهال آنقدر طول کشید، می‌گوید: واقعیت این است که من هم انتظار داشتم تکلیف خانه نورمهال بسیار زودتر از اینها روشن و مشخص شود. 

رضوان سلماسی ادامه می‌دهد: شاید بهتر بود مسئولیت مستقیم پیگیری کار را یکی از مدیران برعهده بگیرد و تقسیم وظایف شود. به نظرم این موضوع می‌تواند به عنوان یک نقد در نظر گرفته شود. 

وی در پاسخ به این سوال که آیا نورمهال حفظ خواهد شد، بیان می‌کند: این‌که نورمهال حفظ خواهد شد یا نه باید بگویم که اولا در حال حاضر همت بر حفظ این خانه ارزشمند است و دوم این‌که نباید هرگز ناامید شد. 

تا آنجایی که من اطلاع دارم بحث ملک معوض در دست بررسی است و در حال حاضر شهرداری و نمایندگان کمیته امداد و مجتمع اقتصادی در حال بررسی این موضوع براساس خواسته‌های طرفین هستند و بنده شخصا امیدوارم نتیجه این مذاکرات در نهایت به حفظ خانه نورمهال بینجامد. 


کمیته امداد همکاری کند

عباس صوفی، شهردار همدان، به همشهری می‌گوید: طی جلسه‌ای که با نمایندگان و مجمع اقتصادی کمیته امداد داشتیم به تفاهم رسیدیم که اگر کمیته امداد همکاری کند، اتفاقات خوبی در این زمینه خواهد افتاد. 

وی خاطرنشان می‌کند: نظر استانداری، شهرداری و شورای شهر درباره این موضوع مثبت است و منتظر اعلام نتیجه از سوی مسئولان کمیته امداد هستیم و نظر آنها در این زمینه کارساز خواهد بود.

 شهردار همدان درباره این‌که آیا موضوع تفاهم‌نامه ارائه زمین معوض به کمیته امداد است از پاسخ طفره می‌رود و ادامه می‌دهد: تفاهم‌نامه خوبی است و اتفاقات خوبی خواهد افتاد. 


در حال بررسی

محمودرضا عراقی، معاون امور عمرانی استاندار، درباره وضعیت نورمهال می‌گوید: این موضوع در حال بررسی است. معلوم نیست بتوانیم زمین معوض را تامین کنیم یا نه اما اگر بتوانیم حتما این کار را خواهیم کرد. 

وی می‌افزاید: نمی‌توان جای دیگری از شهر را خراب کرد که نورمهال باقی بماند. نتیجه باید منطقی باشد اما عمارت تاریخی نورمهال حفظ خواهد شد. 


ورود شورای شهر به موضوع

چندی پیش 600 هنرمند، فعال فرهنگی و فعال مدنی به استاندار نامه نوشتند و درخواست حل این چالش را مطرح کردند. سیدسعید شاهرخی هرگز به این نامه پاسخ نداد و موضوع پیچیده‌تر شد تا این‌که شورای اسلامی شهر برای این مشکل تشکیل جلسه داد. 

در این جلسه که با حضور اصحاب رسانه و شماری از فعالان فرهنگی، شهردار، فرماندار، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری استان، مدیرکل دیوان محاسبات همدان و جمع دیگری از مدیران استان برگزار شد، حاتم نیکخو مدیرکل دیوان محاسبات بیان کرد: باید حریم حفاظتی عمارت نورمهال مشخص شود و اگر ساخت‌وساز در حریم آثار تاریخی باشد، می‌توان مصوبات کمیسیون ماده پنج را نیز لغو کرد. پیشنهاد می‌کنم زمین محوطه عمارت نورمهال ساخته نشود و به کمیته امداد امام خمینی (ره) زمین معوض تعلق بگیرد. 

قرار شد این پیشنهاد فردای آن روز در جلسه فرمانداری با حضور مسئولان بررسی شود و نتیجه از طریق فرماندار به اطلاع عموم برسد. فردای آن روز استاندار به همراه سایر مدیران از نورمهال و محل ساخت برج‌ها بازدید کرد و از فرماندار خواست این موضوع را پیگیری کند. 

بعد از جلسه فرمانداری، روابط عمومی فرمانداری اطلاعیه‌ای صادر کرد که در آن آمده بود: با توجه به مجوزهای صادرشده طی سنوات گذشته و آغاز عملیات اجرایی ساخت‌وساز در جوار عمارت نورمهال و توقف این عملیات، مهندس شاهرخی، استاندار همدان، با همراهی مدیرکل دیوان محاسبات استان، معاون امور عمرانی استاندار، فرماندار شهرستان همدان، شهردار و رئیس شورای اسلامی شهر، مدیران کل میراث فرهنگی و کمیته امداد و دیگر مدیران ذی‌ربط بازدیدی از عمارت نورمهال و محل مورد نظر برای ساخت واحدهای مسکونی مجتمع اقتصادی کمیته امداد به عمل آورد. 

متعاقب این بازدید و تأکید استاندار همدان مبنی بر رعایت قانون و دستور ارائه راهکارهای پیشنهادی برای حل‌وفصل این موضوع، جلسه‌ای 3 ساعته در فرمانداری با حضور مدیران مرتبط با ریاست فرماندار همدان برگزار و پیشنهادهای مختلف از سوی مدیران مطرح شد. 

در پایان این جلسه، فرماندار همدان از حضور مدیرکل دیوان محاسبات در این نشست، بازدید انجام‌شده و همراهی ایشان قدردانی کرد و گفت: برای حل‌وفصل این موضوع پیشنهادهای مختلف طرح شده است و از لحاظ تطبیق با قوانین بالادستی و امکان اجرایی شدن آنها مورد بررسی کارشناسی و تخصصی قرار می‌گیرد تا نهایتا تصمیم نهایی اتخاذ و به اجرا گذاشته شود که متعاقبا نتیجه اطلاع‌رسانی خواهد شد. 

اما بعد از آن جلسه دیگر هیچ اطلاعاتی در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفت.