ریزش کوه بیخ گوش اهالی باغمیشه

سید مرتضی احمدپور| تبریز-خبرنگار:


ریزش کوه در خیابان ولی‌پور واقع در شهرک باغمیشه صبح دیروز موجب مسدود شدن مسیر خیابان شد تا به دغدغه‌ای دیگر برای اهالی این منطقه که پیش‌تر هم از احتمال رانش کوه در این منطقه شنیده بودند تبدیل شود. اتفاقی که بلافاصله با واکنش مسئولان مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی و اورژانس همراه شد تا برای جلوگیری از بروز خطرات احتمالی منطقه خالی از سکنه شود.

با آغاز ساخت‌و‌ساز در مناطق کوهپایه‌ای از جمله باغمیشه و در دامنه کوه عون‌بن‌علی و در امتداد آن در محلات بالادستی خلیل‌آباد و ایده‌لو یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های کارشناسان زمین‌شناسی و ساکنان بومی منطقه از جمله مردم روستای بارنج ریزش دامنه‌های سست عون‌بن‌علی بوده است. چراکه کارشناسان براساس مطالعات زمین‌شناسی و مردم بومی با توجه به تجارب گذشته این خطر را همواره پیش روی خود می‌بینند. 

آن هم در حالی که تبریز به سبب دارا بودن بافت فرسوده‌ گسترده جزو 5 شهر پرخطر کشور به هنگام وقوع زلزله است. بسیاری از بناهای نوساز این شهر در نوار شمالی نه با خطر زمین لرزه بلکه با خطر فرونشست مداوم دست و پنجه نرم می‌کنند. 

هر چند که این ساخت‌وسازهای ناایمن تنها به شهرک باغمیشه منتهی نمی‌شود و در مناطقی از جمله نگین پارک، ولیعصر، رشدیه، مرزداران و دیگر شهرک‌های حاشیه‌ نوار شمال و شمال شرق تبریز سازندگان برای رسیدن به زمینی هموار همه چاله‌های موجود را با نخاله‌های عمرانی و حاصل از تسطیح پر کرده‌اند. 

در ماه‌های اخیر هم چندین بار ریزش کوه در این منطقه رخ داده و صبح دیروز هم تکرار این حادثه در دو زمان  مختلف (تا لحظه تنظیم این خبر)بار دیگر بر نگرانی مردم افزود. «محمدباقر هنربر» مدیر کل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با همشهری به تشریح جزئیات این حادثه پرداخت.

ریزش کوه در خیابان ولی‌پور خسارت جانی و مالی در پی داشته است؟

این حادثه اوایل صبح دیروز و قبل از طلوع آفتاب رخ داد و به علت نبود تردد حادثه جانی و مالی نداشته است. ریزش دوم هم با توجه به اقدامات ایمنی خسارتی نداشته است. البته یکی از ساکنان محل ادعا کرده که خودروی خود را در کنار دیواره دامنه کوه پارک کرده و اکنون زیر آوار مانده که با آواربرداری صحت این ادعا مشخص می‌شود.

این‌که اهالی می‌گویند کوه در حال رانش است را تأیید می‌کنید؟

آنچه اتفاق افتاده ریزش است و در بقیه موارد هم که در بخش‌های دیگر دامنه کوه در زمان‌های دیگر رخ داده رانش وجود نداشته است. بلکه ریزش‌های مقطعی و متناوبی بوده که حتی در بخشی از اتوبان پاسداران هم شاهد آن بودیم. شایعاتی وجود دارد که صحیح به نظر نمی‌رسد، با این حال با توجه به احتمال ریزش مجدد و خطرات دیگر بخشی از این منطقه تخلیه شده تا عملیات آواربرداری با مشارکت عوامل فنی شهرداری و آتش‌نشانی، همچنین مدیریت بحران استانداری و با استفاده از ماشین‌آلات مجهز انجام شود.

عملیات آواربرداری چه زمانی تمام می‌شود؟

محل ریزش ناپایدار است و باید روشی مناسب برای آوار‌برداری لحاظ شود. همزمان با آواربرداری باید عملیات ایمن‌سازی اولیه برای جلوگیری از ریزش مجدد انجام شود، چراکه با برداشتن آوارها احتمال ریزش بخش‌های دیگر هم وجود دارد. بنابراین تلاش می‌کنیم تا آخر امروز این عملیات انجام شود. 

درحال حاضر با توجه به بسته شدن خیابان ولی‌پور تردد از خیابان‌های همجوار به راحتی صورت می‌گیرد و وترافیکی هم وجود ندارد. درخواست ما از شهروندان دامن نزدن به شایعات و تجمع نکردن در این محل است. از این رو، همکاری ساکنان کوی و پارک نکردن خودرو در این منطقه را هم تا پایان عملیات آواربرداری خواستاریم.

با توجه به تکرار این حادثه در زمان‌های مختلف چه تدبیری برای جلوگیری از بروز حادثه دارید؟

بلافاصله پس از وقوع حادثه مسئولان استانی و شهری از جمله شهردار تبریز در محل حضور پیدا کردند و جلسه‌ای هم برای مدیریت این حادثه در محل تشکیل شد. باید شرکت خانه‌سازی باغمیشه برای ایمن‌سازی محل اقدام اساسی کند، در بقیه مناطق هم ایمن‌سازی باید در اولویت قرار بگیرد تا اتفاقات ناخواسته رخ ندهد.

شهرک باغمیشه تبریز در منطقه زلزله‌خیز شمال تبریز و در دامنه ارتفاعات موسوم به «عینالی» در امتداد غربی-شرقی احداث شده است. در زمان آغاز احداث این شهرک و شهرهای مجاور آن از قبیل «رشدیه» و «ولی امر» در حدود 3دهه قبل، رسانه‌ها به کرات با استناد به اظهارات اساتید دانشگاه و مهندسان درباره خطرات احتمالی شهرک‌سازی در این منطقه که روی گسل میشو-میانه واقع شده هشدار دادند، اما دلالان زمین و برخی مدیران وقت نهادهای مربوط، بی‌توجه به امنیت جانی شهروندان و خطرات آتی احتمالی و برای سودآوری بیشتر، آنچه در سر داشتند عملی کردند و اکنون بیش از ۲۰۰ هزار نفر در این منطقه زلزله‌خیز ساکن هستند. 

شهرک‌سازی در این منطقه در 3 دهه ‌اخیر در حالی اجرا شده و توسعه یافته که در غرب و جنوب شرق تبریز، اراضی صاف و هموار گسترده‌ای وجود دارد که ساخت‌و‌ساز و ایجاد زیرساخت‌های خدماتی و رفاهی در آنها مستلزم کمترین هزینه است.