رقابت برقیها و پدالی ها
افزایش قیمتها و کاهش قدرت خرید، سد راه توسعه فرهنگ دوچرخهسواری بهخصوص نوع برقی آن شد
علی ابراهیمی /خبرنگار
تا چند سال پیش نیاز بازار ایران به دوچرخه بیشتر بهماه خرداد و فصل تعطیلی مدارس محدود میشد؛ دوچرخههایی که اغلب پاداش کارنامه خوب دانشآموزانی بود که والدین آنها برای وفای به عهد خریداری میکردند. از سوی دیگر توسعه فرهنگ شهرنشینی و استفاده از انواع خودرو و موتورسیکلت تقاضا برای دوچرخه را حداکثر به سالانه 200تا 300هزار دستگاه محدود میکرد. اما طی چند سال اخیر، موج توسعه فرهنگ دوچرخهسواری دنیا با تشدید آلایندگی هوا به ایران سرایت کرد و با فرهنگسازی برخی چهرهها و دستگاههای اجرایی، اکنون استفاده از دوچرخه بهعنوان وسیلهای ورزشی برای حملونقل که سهم بسزایی در شکلگیری هوای پاک دارد، در حال گسترش است. این شرایط تقاضا برای انواع دوچرخه کوچک، بزرگ و برقی در کشورمان را به 800تا یک میلیون و 200هزار دستگاه افزایش داده است که حدود 70درصد این نیاز مربوط به دوچرخههای بزرگسال و بقیه متعلق به دوچرخههای کودکان، دوچرخههای خاص مسابقهای یا دوچرخههای تازه واردبرقی است. اما با توقف تولید دوچرخه در کارخانه قوچان و افزایش قیمتها تلاشهای صورتگرفته برای توسعه فرهنگ دوچرخهسواری با تنگناهایی مواجه شده است.
تنگنای تامین و واردات
با توقف تولید دوچرخه در داخل کشور اکنون صددرصد دوچرخههای موجود در بازار وارداتی است که به شیوه رسمی یا قاچاق راهی بازار مصرف شده است اما حتی واردات دوچرخه نیز مشکلات خاص خود را دارد و این تنگناها موجب شده تا فعالان صنفی برای رفع مشکلات تامین و عرضه انواع دوچرخه راهاندازی انجمن تولیدکنندگان دوچرخه را در دستور کار قرار دهند؛ گرچه هنوز امکان تولید داخل برخی قطعات دوچرخه وجود دارد. به گفته فعالان صنفی باید موانع سد راه تولید دوچرخه برداشته شود؛ چرا که وقتی قیمت تمامشده تولید داخل یک دوچرخه 500هزار تومان است اما مشابه چینی آن با قیمت 300هزار تومان در بازار عرضه میشود، امکان رقابت محصولات ساخت داخل با رقبای وارداتی وجود ندارد. این شرایط موجب شده تا اکنون متأسفانه انواع دوچرخههای کوچک و بزرگ و برقی با واردات از کشورهای چین، تایوان و... تامین
شود.
دوچرخ چند؟
تسری موج افزایش قیمتها با بازار دوچرخه موجب شده است تا قیمت دوچرخه در سایزهای کوچک بنابر کیفیت از 300تا 500هزار تومان باشد، گرچه نوسان قیمت این نوع دوچرخه نسبت به دوچرخههای بزرگسال کمتر است و در رده دوچرخههای بزرگسال قیمتها از یک میلیون و 500هزار تومان تا برخی دوچرخههای حرفهای و مسابقهای برای افراد خاص به 17تا 18میلیون تومان هم میرسد. قیمت دوچرخههای برقی نیز براساس کیفیت و نوع دوچرخه از 4تا 10میلیون تومان متغیر است و این قیمت بالا و قدرت خرید پایین اقشار کمدرآمد جامعه، سد راه اقبال عموم مردم به استفاده از دوچرخههای برقی شده است. همچنین اغلب دوچرخههای برقی وارداتی چینی است و درصد کمی نیز از طریق تایوان وارد ایران میشود.
غفلت از توسعه استفاده از دوچرخه برقی
تأکید بر استفاده از دوچرخههای برقی در حالی است که رئیس اتحادیه فروشندگان دوچرخه و موتورسیکلت در گفتوگو با همشهری اعلام کرد: دوچرخه یک وسیله حملونقل ورزشی است اما بهدلیل شیب مناطق مختلف تهران ممکن است برخی افراد قادر به استفاده از این وسیله نباشند. از سوی دیگر تولید برق در دوچرخه از قدیم با استفاده از دینام به هنگام حرکت دوچرخه آغاز شده اما چند سال اخیر استفاده از دوچرخههای برقی همانند موتورهای برقی مطرح شده که متأسفانه هنوز با استقبال چندانی مواجه نشده است. محمدرضا خادم منصوری، علت این عدماقبال را مشکلات باتری دوچرخههای برقی و قیمتها دانسته و افزود: بخش عمده قوای محرکه این نوع دوچرخهها و موتورسیکلتها مبتنی بر باتریهای قابل شارژ است که تاکنون مشکلاتی درزمینه کیفیت آن وجود داشته اما در حال مرتفعشدن است. همچنین تأکید برخی دستگاهها به استفاده از دوچرخه و موتورسیکلتهای برقی نیز در حد شعار باقی مانده و اقدام عملی و جامعی برای ترویج فرهنگ استفاده از وسایل نقلیه مذکور با پرداخت تسهیلات یا کاهش قیمتها وجود ندارد. به گفته او اگر به برخی دیدگاههای مطرح شده در زمینه ضرورت توسعه فرهنگ استفاده از دوچرخه در حملونقل با پرداخت تسهیلات خرید ارزان قیمت بهخصوص در مورد دوچرخههای برقی عمل شود، بسیاری از متقاضیان به استفاده از این وسیله نقلیه روی میآورند.
حاشیهنشینی فعالان صنفی
رئیس اتحادیه فروشندگان دوچرخه و موتورسیکلت اعلام کرد: متأسفانه متولیان صنف دوچرخه و موتورسیکلت در سیاستگذاریها دخیل نیستند. در صنف دوچرخه تاجری را داریم که بیش از 100سال در این زمینه سابقه فعالیت داشته و بهاصطلاح پزشک این صنف است اما از دیدگاههای وی در سیاستگذاریها استفاده نمیشود. اتحادیه نیز بارها آمادگی خود برای توسعه فرهنگ دوچرخهسواری و گسترش هوای پاک را اعلام کرده است و تجار آماده هستند تا تجربیات خود را در زمینه واردات و عرضه دوچرخه در اختیار سایر دستگاههای مرتبط قراردهند. خادم منصوری افزود: دوچرخه وسیلهای ورزشی و فرهنگی است که توسعه استفاده از آن میتواند نقش مؤثری در کاهش آلایندگی و گسترش هوای پاک داشته باشد و با توجه به توقف تولید داخل این محصول باید تعرفه گمرکی واردات آن پایین باشد تا با کاهش قیمت تمامشده واردات و فروش، زمینه گسترش فرهنگ استفاده از دوچرخه فراهم شود اما متأسفانه سیاستگذاران آنگونه که باید به این موضوع توجه نمیکنند. به گفته او، واردات قاچاق دوچرخه نیز مانند سایر اقلام کالایی وجود دارد اما دوچرخه وسیلهای حجیم است که امکان قاچاق آن نسبت به برخی محصولات دیگر کمتر است با این حال دوچرخههای عرضهشده در واحدهای صنفی دارای پروانه کسب و شناسنامه و خدمات پس از فروش هستند.
نبض بازار
تأکید برخی دستگاهها به استفاده از دوچرخه و موتورسیکلتهای برقی در حد شعار باقی مانده و اقدام عملی و جامعی برای ترویج فرهنگ استفاده از وسایل نقلیه مذکور با پرداخت تسهیلات یا کاهش قیمتها وجود ندارد
قیمت دوچرخه
قیمت دوچرخه در سایزهای کوچک بنابر کیفیت از 300تا 500هزار تومان است، گرچه نوسان قیمت این نوع دوچرخه نسبت به دوچرخههای بزرگسال کمتر است و در رده دوچرخههای بزرگسال قیمتها از یک میلیون و 500هزار تومان تا برخی دوچرخههای حرفهای و مسابقهای برای افراد خاص به 17الی 18میلیون تومان هم میرسد. قیمت دوچرخههای برقی نیز براساس کیفیت و نوع دوچرخه از 4تا 10میلیون تومان متغیر است